Yeme Bozukluklarıyla İlişkili Olabilecek Değişkenlere Bütüncül Bakış

Yıl 2019, Cilt 2, Sayı 4, 28 - 45, 01.07.2019

Güniz KOCAKAYA

Öz

Bu çalışmada, yeme bozukluklarıyla ilişkili olabilecek değişkenlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla diyetisyen ve psikoterapi desteği alan 80 katılımcıya, Yeme Tutumları Testi, Beck Depresyon Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Beden Algısı Ölçeği, Anne-Baba Tutumları Ölçeği, İlişki Ölçekleri Anketi ve Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, yeme tutumları ile çocukluk çağı travmalarının inkarı ve depresyon arasında ilişki bulunmuş ancak, beden algısı, benlik saygısı, anne-baba tutumu ve bağlanma stilleri ile ilişki tespit edilememiştir. Diğer yandan çocukluk çağı travmaları olan duygusal ihmal ve istismar, fiziksel ihmal ve istismar arttıkça depresyon düzeylerinde artış olduğu, yeme tutumunda değişme olmadığı, çocukluk çağı travmasının inkar edilmesi durumunda da depresyon düzeyinin azaldığı ve yeme tutumundaki bozulmanın da arttığı, olumlu beden algısı ve benlik saygısının da yükseldiği tespit edilmiştir. Yeme tutumu ile benlik saygısı ve beden algısı arasında ilişki tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Yeme Bozukluğu, Depresyon, Bağlanma, Anne Baba Tutumları, Beden Algısı, Benlik Saygısı

Kaynakça

• Alantar, Z., ve Maner, F. (2008). Bağlanma kuramı açısından yeme bozuklukları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9(2) 97-104.
• Andrews, B. (1995). Bodily shame as a mediator between abusive experiences and depression. Journal of abnormal psychology, 104(2): 277-285.
• Baumrind, D. (1968). Effects of authoritative control on child behavior. Child Development, 37, 887-907.
• Brewerton, T. D. (2002). Bulimia in children and adolescents. Child and Adolescent Psychiatry Clinics of North America, 11, 237–256.
• Brewerton, T. D. (2004). Eating disorders, victimization and comorbidity: Principles of treatment. In: Brewerton TD, editor. Clinical handbook of eating disorders: An integrated approach. New York: Marcel Dekker Inc., 509– 545.
• Brewerton, T. D. (2005). Psychological trauma and eating disorders. Review of Eating Disorders, 1, 137–154.
• Brewerton, T. D. (2006). Comorbid anxiety and depression and the role of trauma in children and adolescents with eating disorders. In: Jaffa T, McDermott B, editors. Eating disorders in children and adolescents 158–168.
• Cinaz, P., Bideci, A., Günöz, H., Öcal, G., Yordam, N., ve Kurtoğlu, S. (2003). Obesite. Pediatrik Endokrinoloji, Pediatrik Endokrinoloji ve Oksoloji Derneği Yayınları 1, Kalkan Matbaacılık, 487–505.
• DBE. (2016). Yetişkinlerin Çocuğun Travmayı Anlamasındaki Rolü. http://www.dbe.com.tr/Yetiskinveaile/tr/psikolojik-travma-ve-emdr/cocuk-ve genclerde- travma/ (Erişim tarihi: 10.09.2016)
• Erdoğan, G. (2013). 13-18 yaş obez tanısı almış ergenlerin anne-baba tutumu ve sosyal fizik kaygı ile ilişkisinin normal ergenlerle karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilimdalı, İstanbul
• Erol, A., Toprak, G., ve Yazıcı, F. (2002). Üniversite öğrencisi kadınlarda yeme bozukluğu ve genel psikolojik belirtileri yordayan etkenler. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(1) 48-57.
• Ertaş-Sinirlioğlu, H. (2006). Yeme Bozuklukları: Anoreksiya, Bulimia ve Diğerleri. Ed. Seval Akbıyık, Timaş Yayınları, İstanbul.
• Forman, M. E, ve Davis, W. N. (2005). Characteristics of Middle-Aged Women in Inpatient Treatment for Eating Disorders. Eating disorders: The Journal of Treatment & Prevention; 13(3): 231-243.
• Green, M. A., Scott, A., Cross, S. E., Liao, K. Y. H., Hallengren, J. J., Davids, C. M., Carter, L. P., Kugler, D. W., Read, K. E., ve Jepson, A. J. (2009). Eating disorder behaviors and depression: a minimal relationship beyond social comparison, self-esteem, and body dissatisfaction. Journal of Clinical Psychology; 65(9) 989–999.
• Günöz, H., Saner, G., Demirkol, M., Gökçay, G., Hüner, G., ve Garibağaoğlu, M. (2002). Beslenme ve beslenme bozuklukları. Ed., Olcay Neyzi, Türkan Ertuğrul, Pediatri. 3. Baskı, 1. Cilt, Ankara, Nobel Tıp Kitapevleri, 221- 226.
• Harter, S. (1990). Self and identity development. Shirley S, Elliott GR, editors. The developing adolescent. Cambridge: Harvard University Pres. Feldman, 1990 352-387.
• Hebebrand, J., Blum, W. F., Barth, N., Coners, H., Englaro, P., Juul, A., Ziegler, A., Warnke, A, Rascher, W., ve Remschmidt, H. (1997). Leptin levels in patients with anorexia nervosa are reduced in the acute stage and elevated upon short-term weight restoration. Mol Psychiatry, 2 (4) 330-334.
• Jacobi, C., Morris, L., ve de Zwaan, M. (2004). An overview of risk factors for anorexia nervosa, bulimia nervosa, and binge eating disorder. In: Brewerton TD, editor. Clinical handbook of eating disorders: An integrated approach. New York: Marcel Dekker Inc., 117–163.
• Molinari, E. (2001). Eating disorders and sexual abuse. Eating & Weight Disorders; 6, 68-80.
• Oral, N., Hisli-Şahin, N. (2008). Yeme Tutum Bozukluğunun Kişilerarası Şemalar, Bağlanma, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Öfke ile İlişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 23(62), 37-48.
• Sinirlioğlu-Ertaş, H. (2014). Beden Algısının Gelişimi. Projektif Testler Ders Notları. http://www.itugvo.k12.tr/ilkogretim/rehberlik_bultenler/beden-algisi.pdf (Erişim Tarihi: 10.08.2016)
• Skaalvik, E. M. ve Hagtvet, K. A. (1990), Academic achivement and self-concept: an analysis of causal predominance in a developmental perspective. Journal of Personality and Social Psychology, 58, 292-307.
• Smolak, L., ve Murnen, S. K. (2002). A meta-analytic examination of the relationship between child sexual abuse and eating disorders. International Journal of Eating Disorders, 31, 136-150.
• Şar, V., Öztürk, E., ve İkikardeş, E. (2012). Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının Geçerlik ve Güvenirliği. Türkiye Klinikleri J. Med. Sci, 32(4), 1054-1063.
• Vural, E. (2015). Psikanalitik kurama göre neden yemek yiyoruz. http://www.drerolvural.com/psikanalitik-kurama-gore-neden-yemek- yiyoruz/ erişim tarihi 12.08.2016
• Wells, E. ve Marwell, G. (1976). Self –Esteem: Its conceptualization and Measurement. Sage Publications, Inc. Beverly Hills.
• Werne, J. ve Yalom, I. (1995). Treating Eating Disorders. Jossey Bass Social and Beahvioral Science Series. Jossey-Bass Inc. U.S.