Duygu Odaklı Terapide Yeme Bozukluklarına Kapsamlı Bir Bakış

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 8, 14 - 27, 01.07.2021

Esmahan Korkmaz

Öz

Sağlıklı olmak, kişinin fiziksel olarak kendini iyi hissetmesiyle birlikte psikolojik açıdan da iyi hissedebilmesine bağlıdır. En önemli ihtiyaçlardan biri olan beslenme sağlık için temel şartlardan biridir. Beslenme sürecinde kişinin tutum ve davranışları; genetik, çevre, sosyo-ekonomik düzey, geçmiş yaşantılar, benlik ve beden algısı, psikolojik durumu gibi birçok faktörden etkilenmektedir. Yeme bozukluklarında duygunun rolü, yeme bozukluklarının etiyolojisi ve devamlılığının anlaşılması amacıyla giderek daha fazla tanınmaya başlamıştır. Yeme bozukluklarının önlenmesi ve tedavisinde umut verici hedefler olarak duygu düzenleme ve ilgili süreçlere odaklanmada eşzamanlı bir artış söz konusudur. Bu nedenle duyguların ön planda olduğu bir yaklaşım bağlamında yeme bozukluklarının incelenmesi önemlidir. Duygu odaklı terapi; yaşamın kaçınılmaz bir bileşeni olan duyguların psikoterapi sürecindeki rolünü anlamaya çalışan bir terapi yaklaşımıdır. Duygu odaklı terapide danışanların duygularını tanımaları, daha iyi ifade etmeleri, deneyimlemeleri, kabullenmeleri, düzenlemeleri ve işlevsel bir hale dönüştürmeleri amaçlanır. Bu derlemede duygu odaklı terapinin yeme bozuklukları üzerindeki etkililiğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda duygu odaklı terapi ve yeme bozukluklarındaki duygusal faktörlerle ilgili araştırmalar ve literatür incelenmiştir. Elde edilen bilgilere kapsamlı bir şekilde yer verilmekle birlikte özellikle terapötik süreç ve teknikler üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Duygu Odaklı Terapi, Yeme Bozuklukları, Duygu Düzenleme, Duygusal Yeme

A Comprehensive Overview of Eating Disorders in Emotion-Focused Therapy

Öz

Being healthy depends on feeling good physically as well as feeling good psychologically. Nutrition, one of the most important needs, is one of the basic conditions for health. Attitudes and behaviors of the person in the feeding process; it is affected by many factors such as genetics, environment, socio-economic level, past experiences, self and body perception, and psychological state. The role of emotion in eating disorders has been increasingly recognized to understand the etiology and persistence of eating disorders. There is a concurrent increase in focus on emotion regulation and related processes as promising targets in the prevention and treatment of eating disorders. For this reason, it is important to examine eating disorders in the context of an approach where emotions are at the forefront. Emotion-focused therapy; is a therapy approach that tries to understand the role of emotions, which are an inevitable component of life, in the psychotherapy process. In emotion-focused therapy, it is aimed for clients to recognize, better express, experience, accept, regulate and transform their emotions into a functional state. This review, it is aimed to examine the effectiveness of emotion-focused therapy on eating disorders. In this context, research and literature on emotion-focused therapy and emotional factors in eating disorders were reviewed. While the information obtained is given comprehensively, especially the therapeutic process and techniques are emphasized.

Anahtar Kelimeler

Emotion-focused therapy, Eating disorders, Emotion regulation, Emotional eating

Kaynakça

• Arslantaş, H., Dereboy, F., Yüksel, R. ve İnalkaç, S. (2019). Duygusal yeme ölçeğinin Türkçe çevirisinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 30, 1-10.
• Aslan, A. G. (2019). Duygu odaklı terapinin diğer kuramlarla karşılaştırılmalı analizi. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 2(3), 110-116.
• Aslan, A. G. (2020). Duygu odaklı terapi: duyguların dili ve sinematerapi. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 3(5), 1-16.
• Cirhinlioğlu, F. G. (2020). Duyguları anlamak. (1.Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Claudat, K. ve Lavender, J. M. (2018). An introduction to the special issue on emotion regulation and eating disorders, Eating Disorders, 26(1), 1-4. DOI: 10.1080/10640266.2018.1418281.
• Corstorphine, E. (2006). Cognitive-emotional-behavioral therapy for the eating disorders: Working with beliefs about emotions. European Eating Disorders Review, 14, 448-461. DOI: 10.1002/erv.747.
• Çelik, H. ve Aydoğdu, B. (2018). Duygu odaklı terapi: Psikoterapide yeni bir yaklaşım. Kafkas Üniversitesi, e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 50-68.
• Dolhanty, J. ve Greenberg, L. (2007). Emotion-focused therapy in the treatment of eating disorders. European Psychotherapy, 7(1), 97-117.
• Dolhanty, J. ve Greenberg, L. (2009). Emotion focused therapy in a case of anorexia nervosa. Clinical Psychology and Psychotherapy, 16, 366-382. DOI: 10.1002/cpp.624.
• Fox, J. R. E. ve Power, M. J. (2009). Eating disorders and multi-level models of emotion: An integrated model. Clinical Psychology and Psychotherapy, 16, 240-267, DOI: 10.1002/cpp.626.
• Greenberg, L. (2004). Emotion focused therapy. Clinical Psychology and Psychotherapy, 11, 3-16. DOI: 10.1002/cpp.388.
• Greenberg, L. ve Elliott, R. (2007). The essence of process-experiential/ emotion-focused therapy. American Journal of Psychotherapy, 61 (3). DOI:10.1176/appi.psychotherapy.2007.61.3.241.
• Greenberg, L. (2010). Emotion focused therapy: An overview. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4 (33), 1-12.
• Greenberg, L. (2010). Emotion focused therapy: A clinical synthesis. The Journal of Lifelong Learning In Psychiatry, 8 (1). https://doi.org/10.1176/foc.8.1.foc32.
• Greenberg, L. (2012). Duygu odaklı terapi. (Çev. S. Kızıltaş). İstanbul: İklim Ofset.
• Greenberg, L. (2014). Duygu Odaklı Terapi: İleri Düzey Atölye Çalışması Malzemeleri. Menekşe Arık (Çev). İstanbul: Acar.
• Goldman, R. (2017). Case formulation ın emotion-focused therapy. Person-Centered ve Experiential Psychotherapies, 1752-9182. DOI: 10.1080/14779757.2017.1330705.
• Haworth-Hoepnerr, A. (2000). The critical shapes of body image: The role of culture and family in the production of eating disorders. Journal of Marriage and The Family, 62, 212-227. DOI:10.1111/j.1741-3737.2000.00212.x.
• Hudson, J. I., Hiripi, E., Harrison, Pope, H. G. ve Kessler, R. C. (2007). The prevalence and correlates of eating disorders in the national comorbidity survey. Society of Biological Psychiatry, 61, 348-358. DOI:10.1016/j.biopsych.2006.03.040.
• Ivanova, I. (2013). The how of change in emotion-focused group therapy for eating disorders. (Unpublished doctoral dissertation). Ontario Institute for Studies in Education. University of Toronto, Toronto, ON.
• Ivanova, I. ve Watson, J. (2014). Emotion-focused therapy for eating disorders: Enhancing emotional processing. Person Centered ve Experiential Psychotherapies, 13(4), 278-293. DOI: 10.1080/14779757.2014.910132.
• İnalkaç, S. ve Arslantaş, H. (2018). Duygusal yeme. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 27(1), 70-82. DOI:10.17827.
• Match, M., Roth, S. ve Ellgring, H. (2002). Chocolate eating in healthy men during experimentally induced sadness and joy. Elsevier Science, 39, 147-158. DOI:10.1006/appe.2002.0499.
• Oldershaw, A., Lavender, T., Sallis, H., Stahl, D. ve Schmidt, U. (2015). Emotion generation and regulation in anorexia nervosa: A systematic review and meta-analysis of self-report data. Clinical Psychological Review, 39, 83-95. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2015.04.005.
• Pinaquy, S., Chabrol, H., Simon, C., Louvet, J. ve Barbe, P. (2003). Emotional eating, alexithymia and binge eating disorder in obese women. Obesity Research, 11(2), 195-201. DOI: 10.1038/oby.2003.31.
• Pugh, M. (2016). The internal ‘anorexic voice’: A feature or fallacy of eating disorders? Advances in Eating Disorders, 4(1), 75-83. DOI: 10.1080/21662630.2015.1116017. Sevinçer, G. M. ve Konuk, N. (2013). Emosyonel yeme. Journal of Mood Disorders, 3(4), 171-178.
• Strahan, E. J., Stillar, A., Files, N., Nash, P., Scarborough, J., Connors, L., Gusella, J., Henderson, K., Mayman, S., Marchand, P., Orr, E. S., Dolhanty, J. ve Lafrance, A. (2017). Increasing parental, self efficacy with emotion-focused therapy for eating disorders: A process model. Person Centered ve Experiental Psychotherapies. DOI: 10.1080/14779757.2017.133.
• Yıldırım, O. (2020). Duygu odaklı terapinin gestalt terapi ve varoluşçu terapi ile karşılaştırmalı analizi. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11(1), 253-262.
• Yıldız, N . ve Erdem, F. (2020). Covid-19 sürecinde ilişkilerinde sorun yaşayan çiftlere yönelik duygu odaklı aile danışmanlığı . İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 19 (39), 1360-1383 . DOI: 10.46928/iticusbe.756426
• Waller, G., Babbs, M., Milligan, R., Meyer, C., Ohanian, V. ve Leung, N. (2003). Anger and core beliefs in the eating disorders. Wiley InterScience, 34: 118-124. DOI: 10.1002/eat.10163.
• Watson, J. C., Gordon, L. B., Stermac, L., Kalogerakos, F. ve Steckley, P. (2003). Comparing the effectiveness of process-experiential with cognitive-behavioral psychotherapy in the treatment of depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71(4), 773-781. DOI: 10.1037/0022-006X.71.4.773.
• Wnuk,S. M., Greenberg, L. ve Dolhanty, J. (2015). Emotion-focused group therapy for women with symptoms of bulimia nervosa. Eating Disorders: The Journal of Treatment ve Prevention, 23(3), 253-261. DOI: 10.1080/10640266.2014.964612.