Travmatik Yas Yaşayan Üniversite Öğrencilerinin Rüya İçeriği Temaları: Nitel Bir Analiz

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 9, 98 - 113, 01.01.2022

Mahsum Avcı , Taşkın Yildirim

Öz

Bu nitel araştırmanın amacı, travmatik yası olan üniversite öğrencilerinin kayıptan sonraki 6 ay içinde gördükleri rüyaları derinlemesine inceleyerek kapsayıcı temalar belirlemektir. Travmatik yası olan katılımcıların anamnestik görüşme ve yazılı beyan yoluyla rüyaları kayıt altına alınmıştır. Rüyalardan sağlanan verilerin kodlama ve rüya içeriği temalarının oluşturulmasında hâlihazırdaki analitik ve dinamik psikoloji literatürü ve uygulamaları dikkate alınmıştır. Rüyalar analiz edildiğinde, beş ana tema altında yoğunlaştığı görülmektedir. 15 katılımcı ile yapılan nitel görüşmelerin içerik analizi sonucunda ortaya çıkan beş ana tema şunlardır: Rüyada hissedilen duygu teması, bağlanma teması, arzu ve zulüm teması, rüyada kriz teması ve savunma düzenekleri temasıdır. Sonuç olarak rüyada hissedilen duygular bağlamında; travmatik yaslı üniversite öğrencilerinin rüya içeriğinde kayıp odaklı olumsuz duygular (öfke, suçluluk, pişmanlık) yaşadıkları söylenebilir. Rüya içeriğine yansıyan içsel çatışmalar bağlamında travmatik yaslı üniversite öğrencilerinin kaybedilene ilişkin kopmayı (ilişkisel, duygusal ve manevi) henüz başaramadıkları, travmatik yaslı olan bireylerin rüya içeriğine yansıyan savunma düzeneklerinin daha ziyade ‘bastırma’, ‘inkâr’ ve ‘regresyon’ olarak yorumlanmıştır. Rüya içeriğine yansıyan krizlerin, travmatik yası olan bireyin yasını tamamlamak istediğinde bunu ölmüş kişiye ihanet olarak duyumsaması nedeniyle ortaya çıkan suçluluk duyguları arasında sıkışıp kalınan noktada rüyaya yansıdığı ve bu kriz rüyasının travmatik yaşantılar sonrası oluşan depresyon ve kaygıyı çözmeye ve rüyalardan edinilen iç görüyü sağlamaya yönelik olduğu düşünülmüştür. Yanı sıra rüya içeriğine yansıyan arzu ve zulüm bağlamında, travmatik yası olan üniversite öğrencilerinin hem hoşlanılan ve hem de hoşlanılmayan rüya içeriklerine sahip olduğu, rüyada kaybedilenin aynı zamanda diliminde ölü ve diri olarak görülmesinin travmatik yaslı üniversite öğrencilerinde bölmenin belirgin yaşandığının bir göstergesi olarak yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Travmatik yas, Rüya, Üniversite Öğrencileri

Kaynakça

• Born, J., & Wilhelm, I. (2012). System consolidation of memory during sleep. Psychological research, 76(2), 192-203.
• Braun, A. R., Balkin, T. J., Wesenten, N. J., Carson, R. E., Varga, M., Baldwin, P., ... ve Herscovitch, P. (1997). Regional cerebral blood flow throughout the sleep-wake cycle. An H2 (15) O PET study. Brain: a journal of neurology, 120(7), 1173-1197.
• Busink, R. ve Kuiken, D. (1996). Identifying types of impactful dreams: A replication. Dreaming, 6(2), 97-119
• Creswell, J. W., ve Clark, V. L. P., (2017). Designing and conducting mixed methods research. Sage publications
• Cavanagh S.(1997). Content analysis: concepts, methods and applications. Nurs. Res. (4), 45–16.
• Delaney, Gayle (1997). Rüyalarda Problem Çözme, Çev. Murat Temelli, İstanbul: İm Yayın Tasarım
• Domhoff, G. W. (1996). Finding meaning in dreams: A quantitative approach.
• Domhoff, G. W. (2000). The Repetition Principle in Dreams: Is It a Possible Clue to a Function of Dreams? Retrieved November, 6.
• Erikson, E. ( 1954). The Dream Specimen Of Psychoanalysis. Journal Of American Psyhoanalytic Association, 2, 5-56.
• Fairbairn, W.R.D. ( 1944). Endopsychic structure considered in terms of object-relationships. İn psyhoanalytic studies of the personality. Boston: Routledge and Kegan Paul, 82-136
• Fosshage, J. L. (1997). The organizing functions of dream mentation. Contemporary Psychoanalysis, 33(3), 429-458.
• French, T. ve Fromm, E. ( 1964). Dream interpretation , a new approach. New York: Basic Book
• Freud, S.(1900). The Interpretation of Dreams, in The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, vols 4 and 5, translated and edited by Strachey J. London,
• Freud, S. (1915). Repression. The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Volume XIV (1914–1916): On the History of the Psycho-Analytic Movement, Papers on Metapsychology and Other Works, 141 – 158.
• Freud, S. (1917). Mourning and Melancholia. The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Volume XIV (1914-1916): On the History of the Psycho-Analytic Movement, Papers on Metapsychology and Other Works, 237-258.
• Freud, S. (1924). Mourning and melancholia. The Psychoanalytic Review (1913-1957), 11, 77.
• Freud, A. (1936). The ego and the mechanisms of defense. London: Hogarth Press.
• Freud, S. (1961). The ego and the id. In J. Strachey (Ed. & Trans.), The standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud (Vol. 19, pp. 3-66). London: Hogarth Press. (Original work published 1923).
• Freud, S. (1946). Civilization and its discontents (3rd ed.). London: Hogarth Press.
• Freud, S. (1955). Medusa's head. In The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Volume XVIII (1920-1922): Beyond the Pleasure Principle, Group Psychology and Other Works (pp. 273-274).
• Freud, S. (1968). The ego and the id. The standard edition of the complete psychological Works of Sigmund Freud. J. Strachey (Ed. ve Çev.). London: Hogharth. (Orjinal eser 1923’de basılmıştır), Cilt. 19. s. 19-28.
• Freud, A. (1974). The writings of Anna Freud: I. Introduction to psychoanalysis: Lectures for child analysts and teachers, 1922-1935. International Universities Press.
• Freud A. (2004). Ben ve savunma mekanizmaları. (Çev. Yeşim Erim), İstanbul: Metis Yayınları.
• Freud, A., ve Erim, Y. (2004). Ben ve savunma mekanizmaları. Metis.
• Gabbard, G. O. (2017). Long-term psychodynamic psychotherapy: A basic text. American Psychiatric Pub
• Garma, A. (1946). The traumatic situation in the genesis of dreams. International Journal of Psycho-Analysis, 27, 134-139.
• Geçtan, E. (2002). Psikanaliz ve sonrası (4. Baskı). İstanbul: Metis.
• Glucksman, M. L. (2001). The dream: A psychodynamically informative instrument. The journal of psychotherapy practice and research, 10(4), 223.
• Hall, C., & Van de Castle, R. (1966). The content analysis of dreams.
• Hobson, J.A. (1988). The Dreaming Brain. New York, Basic Books
• Kernberg, O. F. (1984). Severe personality disorders: Psychotherapeutic strategies. New Haven, CT: Yale University Press.
• Klein, M. (1946). Notes on some schizoid mechanisms. The International Journal of Psychoanalysis, 27, 99
• Kramer, G. P., Bernstein, D. A., & Phares, V. (2014). Klinik psikolojiye giriş. Mentis Yayıncılık.
• Kohut. H. (1998). Kendiliğin çözümlemesi. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Koulack, D. (1993). Dreams and adaptation to contemporary stress, in The Functions of Dreaming. (edited by Moffitt A, Kramer M, Hoffman R. Albany, NY) State University of New York Press, pp 321–340
• Kuiken, D. ve Sikora, S. (1993). The impact of dreams on waking thoughts and feelings. In A. Moffitt, M. Kramer, & R. Hoffmann (Eds.), The functions of dreaming. Albany
• Lewis, P. A., and Durrant, S. J. (2011). Overlapping memory replay during sleep builds cognitive schemata. Trends Cogn. Sci. 15, 343–351.
• Maggiolini, A., Cagnin, C., Crippa, F., Persico, A., & Rizzi, P. (2010). Content analysis of dreams and waking narratives. Dreaming, 20(1), 60.
• Maggiolini, A., Lazzaroni, E., & Crippa, F. (2012). I contenuti tipici dei sogni. Una ricerca su sogni e narrative diurne di adolescenti e giovani adulti. Infanzia e adolescenza.
• Masterson, J. ve Klein, R. (2014). Kendilik bozukluklarının psikoterapisi; Masterson yaklaşımı (M. Benveniste, P. Özdemir, çev.). Kocaeli: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Mathes, J., Schredl, M., & Göritz, A. S. (2014). Frequency of typical dream themes in most recent dreams: An online study. Dreaming, 24(1), 57.
• Morewedge, C. K. ve Norton, M. I. (2009). When dreaming is believing: The (motivated) interpretation of dreams. Journal of Personality and Social Psychology, 96(2), 249.
• Özakkaş, T. (2017). Rüyaların uygulamalı yorumu: Kuramlara göre. Darıca: Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme Yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Pope C, Ziebland S, Mays N. (2006). Analysing qualitative data. In: Pope C, Mays N (eds). Qualitative Research in Health Care (3rd edn). Oxford: Blackwell Publishing, 63–81.
• Powers, B. A., Knapp, T., & Knapp, T. R. (2010). Dictionary of nursing theory and research. Springer Publishing Company.
• Reiser, M.F. ( 2001) The dream in contemporary psychiatry. Am J Psychiatry, 158:351–359
• Solms, M. (2000). Dreaming and REM sleep are controlled by different brain mechanisms. Behavioral and Brain Sciences, 23(6), 843-850.
• Soffer-Dudek, N., Shalev, H., Shiber, A. ve Shahar, G. (2011). Role of severe psychopathology in sleep-related experiences: A pilot study. Dreaming, 21(2), 148.
• Stickgold, R., & Walker, M. P. (2005). Sleep and memory: the ongoing debate. Sleep, 28(10), 1225-1227.
• Volkan, V. ve Zintl, E. (2008. Gidenin Ardından. (I. Vahip ve M. Kocadere, Çev.). İstanbul: Oa yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, T. (2006). Sosyal kaygısı yüksek üniversite öğrencilerine uygulanan kısa-yoğun-acil psikoterapinin etkililiği. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yu, C. K. C. (2016). We dream typical themes every single night. Dreaming, 26(4), 319.
• Zhang, W. (2016). A supplement to self-organization theory of dreaming. Frontiers in psychology, 7, 332.
• Wallace, E. R. (2008). Dinamik psikiyatri: kuramı ve uygulaması. (Çev. H. Atalay). Okuyan Us Yayınları.
• Wamsley, E. J. (2014). Dreaming and offline memory consolidation. Current neurology and neuroscience reports, 14(3), 1-7.