Duygu Odaklı Terapinin Kuramsal Temelleri

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 14, 49 - 54, 29.07.2024

Yaşar Kubilay Taner

https://doi.org/10.56955/bpd.1434958

Öz

Bu çalışmada duygu odaklı bireysel terapiyi oluşturan temel faktörler üzerine bir literatür taraması yapılmıştır. Duygu odaklı terapinin temelini oluşturan birey merkezli terapi, deneyimsel terapi, geştalt terapisi ve varoluşçu terapi yaklaşımları çeşitli kaynaklar üzerinden incelenerek duygu odaklı terapi içerisinde teorik olarak ilişkilendirilme biçimleri ve uygulamada kullanım alanlarına dair irdelemeler yapılmıştır. Ayrıca duygu odaklı terapide adaptif ve maladaptif duygular, birincil, ikincil ve aracı duygular ele alınmıştır. Duygu odaklı terapinin ana ögelerinden biri olan empatik yaklaşım ve terapötik iş birliği konuları da bu çalışmada incelenen unsurlardan biridir.

Anahtar Kelimeler

duygu odaklı terapi, gestalt, birey merkezli terapi, humanistik yaklaşım, varoluşçu yaklaşım, deneyimsel terapi, empati

Theoretical Background of Emotion Focused Therapy

Öz

In this study, a literature review was conducted on the basic factors that constitute emotion-focused individual therapy. Person-centered therapy, experiential therapy, gestalt therapy and existential therapy approaches, which form the basis of emotion-focused therapy, have been examined through various sources and their theoretical associations within emotion-focused therapy and their areas of use in practice have been examined. In addition, adaptive and maladaptive emotions, primary, secondary and mediator emotions are addressed in emotion-focused therapy. The empathic approach and therapeutic cooperation, which are one of the main elements of emotion-focused therapy, are also among the elements examined in this study.

Anahtar Kelimeler

emotion focused therapy, gestalt, person centered therapy, humanistic approach, existentialistic approach, experiential therapy, empathy

Kaynakça

• Angus, L. E., & Greenberg, L. S. (2022). Duygu Odaklı Terapide Kişisel Öykünün Yapılandırılması Üzerinde Çalışmak. (Çev, M.F. Ateş). Psikoterapi Enstitüsü Yayınları. (Orijinal yayın tarihi 2011).
• Çelik, H., & Aydoğdu, B. N. (2018). Duygu Odaklı Terapi: Psikoterapide Yeni Bir Yaklaşım. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 50–68. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.439247.
• Corey, G. (2005). Psikolojik danışma, psikoterapi: Kuram ve uygulamaları. (Çev. T. Ergene). Mentis Yayınları. (Orijinal yayın tarihi 1976).
• Geller, S. M., & Greenberg, L. S. (2022). Terapötik Mevcudiyet. (Çev. Psikoterapi Enstitüsü Çeviri Ekibi). Psikoterapi Enstitüsü Yayınları. (Orijinal yayın tarihi 2012).
• Gendlin, E. T. (2005). Odaklanma. (Çev. N. B. İbaoğlu). Sistem Yayıncılık. (Orijinal yayın tarihi 1981).
• Greenberg, L. S. (2012). Duygu Odaklı Terapi. (Çev. S. Kızıltaş). Psikoterapi Enstitüsü Yayınları. (Orijinal yayın tarihi 2011).
• Greenberg, L. S., & Goldman, R. N. (2021). Duygu Odaklı Terapi Klinik El Kitabı. (Çev. Psikoterapi Enstitüsü Çeviri Ekibi). Psikoterapi Enstitüsü Yayınları. (Orijinal yayın tarihi 2019).
• Greenberg, L. S., Malberg, N. T., & Tompkins, M. A. (2020). Psikodinamik, Bilişsel Davranışçı ve Duygu Odaklı Psikoterapide Duygularla Çalışma. (Çev. M.F. Ateş). Psikoterapi Enstitüsü Yayınları. (Orijinal yayın tarihi 2019).
• Greenberg, L. S., Rice, L. N., & Elliott, R. (1993). Facilitating Emotional Change. Guilford Press.
• Greenberg, L. S., & Tomescu, L. R. (2020). Duygu Odaklı Terapide Süpervizyonun Temel Esasları. (Çev. M. F. Ateş). Psikoterapi Enstitüsü Yayınları. (Orijinal yayın tarihi 2017).
• Greenberg, L. S., & Watson, J. C. (2019). Depresyonun Duygu Odaklı Terapisi. (Çev. M. F. Ateş, N. Lapsekili). Psikoterapi Enstitüsü Yayınları. (Orijinal yayın tarihi 2011).
• Harris, R. (2019). ACT’i Kolay Öğrenmek (Z. Elçi, Ed.). (F. B. Esen, K. F. Yavuz). Litera. (Orijinal yayın tarihi 2009). Nelson, K. (1989). Narratives from the Crib. Harvard University Press.
• Perls, F. S., Hefferline, R., & Goodman, P. (1951). Gestalt Therapy. Dell.
• Prochaska, J. O., & Norcross, J. C. (2013). Psikoterapi Sistemleri: Teoriler Ötesi Bir Çözümleme. (Çev. M. Arık, M. Benveniste, Ö. Kaya, B. Baba, R. Çelenk, L. Gaşgil, M. Akçay). Psikoterapi Enstitüsü Yayınları. (Orijinal yayın tarihi 2010).
• Rogers, C. R. (1957). The necessary and sufficient conditions of therapeutic personality change. Journal of Consulting Psychology, 21(2), 95–103. https://doi.org/10.1037/h0045357.
• Rogers, C. R. (1959). A theory of therapy, personality and interpersonal relationships, as developed in the client-centered framework. Psychology: A Study of a Science, 3, 184–256.
• Schore, A. N. (2002). Dysregulation of the Right Brain: A Fundamental Mechanism of Traumatic Attachment and the Psychopathogenesis of Posttraumatic Stress Disorder. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 36(1), 9–30. https://doi.org/10.1046/j.1440-1614.2002.00996.x