Kendi Kaderini Tayin Kavramının Hukuki ve Siyasi Yönleri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2015, Cilt: 7 Sayı: 13, 55 - 69, 21.11.2015

Volkan Tatar Nuri Gökhan Toprak

Öz

The concept of self-determination is one of the most controversial concept in international relations discipline. The main reason behind this controversial case is the sole legal or political usage of the concept by various international relations actors in different times and areas. This study will evaluate the ongoing discussions between the approaches that accept the concept as a natural right of societies and the approaches that emphasize the political meaning of the concept. During this evaluation, Liberal, Marxist, Conservative and Radical interpretations, which deal with the concept regarding to its historical progress and various international actor levels, are taking into consideration.

Anahtar Kelimeler

Self Determination, Primary Right Theories, Choice Theories.

Kendi Kaderini Tayin Kavramının Hukuki ve Siyasi Yönleri Üzerine Bir İnceleme

Öz

Kendi kaderini tayin kavramı, uluslararası ilişkiler disiplininin en tartışmalı kavramlarından birisidir. Kavramın farklı zaman ve mekânlarda, çeşitli uluslararası ilişkiler aktörlerince sadece hukuki veya siyasi bir anlam yüklenerek kullanılmış olması, bu tartışmalı durumun devam etmesinin ardında yatan temel sebeptir. Bu çalışma kendi kaderini tayin kavramını toplumların doğal bir hakkı olarak kabul eden yaklaşımlar ile kavramın siyasi anlamına ağırlık veren yaklaşımlar arasında süregelen tartışmaları değerlendirecektir. Değerlendirme sırasında ise kavramı tarihsel gelişimi içerisinde ve farklı uluslararası aktör düzeylerinde ele alan Liberal, Marksist, Muhafazakâr ve Radikal yorumlar dikkate alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kendi Kaderini Tayin, Temel Haklar Teorisi, Tercih Teorisi.

Kaynakça

• Allott, Philip. “Absolute Right or Social Poetry?.” Modern Law of Self-De- termination içinde (Der.) Christian Tomuschat, Dordrecht: Martinus Nijhoff Publishers, 1993.
• Arsava, Ayşe Füsun. “Self-Determinasyon Hakkı ve Kosova.” Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt: 5. No.17 (2009): 1-21.
• Beran, Harry. The Consent Theory of Political Obligation. London: Croom Helm Publishers, 1987.
• Birleşmiş Milletler. Birleşmiş Milletler Şartı. http://www.un.org/en/docu- ments/charter/chapter1.shtml, 20.05.2009
• Buchanan, Allen. “Theories of Secession.” Philosophy and Public Affairs. Vol. No.1 (1997).
• Buchanan, Allen. Legitimacy And Self-Determination: Moral Foundations for International Law. Oxford: Oxford University Press, 2007.
• Buchanan, Allen. Secession: The Morality of Political Divorce from Fort Sum- ter to Lithuania and Quebec. Boulder: Westview Press, 1991.
• Castellino, Joshua. International Law and Self-Determination: The Interplay of the Politics of Territorial Possession with Formulations of Post-Colonial ‘National’ Identity. The Hague: Martinus Nijhoff Publishers, 2000.
• Cobban, Alfred. The Nation State and National Self Determination. New York: Thomas Y. Crowell Company, 1970.
• Çalışlar, Oral. “Ezen Ulus Milliyetçiliği, Ezilen Ulus Milliyetçiliği.” Radikal Gazetesi, 22 Eylül 2009.
• De Weichs de Wenne, Veronique. “The Question of Self-Determination.” Ye- arbook 1996: Unpresented Nations and Peoples Organization. The Hague:
• Kluwer Law International, 1997.
• Doğan, İlyas. “Siyasal Bir İlke Olarak Halkların Kendi Geleceğini Belirleme İlkesine Devletler Hukuku Açısından Bakış.” Kamu Hukuku Arşivi. Cilt: 9. Sayı: 1 (Mart 2006).
• Emerson, Rupert. Sömürgelerin Uluslaşması: Asya ve Afrika Halklarının Or- taya Çıkışları. (çev.) Türkkaya Ataöv. Ankara: Türk Siyasi İlimler Derneği Yayınları, 1965.
• Etzioni, Amitai. “The Evils of Self-Determination.” Foreign Policy. No.89 (Winter 1992-1993).
• Freeman, Michael. “The Right to Self Determination.” The Rights of Nati- ons: Nations and Nationalism in a Changing World içinde (Der.) M. Des- mond Clarke ve Charles Jones. New York: St. Martin’s Press - Cork University Press, 1999.
• Hroch, Miroslav. “National Self Determination from Historical Perspective.” Nations of Nationalism içinde (Der.) Sukumar Periwal. Budapest: Central Eu- ropean University Press, 1995.
• Higgins, Rosalyn. The Development of International Law Through the Politi- cal Organs of the United Nations. New York: Oxford University Press, 1963.
• Kalaycı, Hüseyin. “Kendi Kaderini Tayinin Liberal Teorileri.” Liberal Düşün- ce Dergisi. Sayı: 47-48 (Yaz-Sonbahar 2007).
• Kegley Jr. Charles W. ve Eugene R. Wittkopf. World Politics: Trend and Transformation. 5th ed. New York: St. Martin’s Press, 1995.
• Kütükçü, M. Akif. “Uluslararası Hukukta Self Determinasyon Hakkı ve Türk Cumhuriyetleri.” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı 12 (2004): 259-276.
• Lewis, Tom. “Marxism and Nationalism.” International Socialist Review. Is- sue 13 (August-September 2000).
• Marx, Karl ve Friedrich Engels. Seçme Yapıtlar Birinci Cilt. (Çev.) Muzaffer Ardos, Sevim Belli, Ahmet Kardam ve Kenan Somer. Sol Yayınları, Aralık 19 McGee, Robert W. “Secession Reconsidered.” Journal of Libertarian Studies. Vol. No. 1 (Autumn 1994).
• Nawaz, M. K. “The Meaning and Range of the Principle of Self-Determina- tion.” Duke Law Journal. Vol 14. Issue 1 (1965): 82-101.
• Nielsen, Kai. “Liberal Nationalism, Liberal Democracies, and Secession.” The University of Toronto Law Journal. Vol. 48. No. 2 (Spring 1998): 253-298.
• Norman, Wayne. “The Ethics of Secession as the Regulation of Secession- ist Politics.” Self Determination and Secession içinde (Der.) Margaret Moore. Oxford: Oxford University Press, 1998.
• Pomerance, Michla. “The United States and Self Determination. Perspectives on the Wilsonian Conception.” American Journal of International Law. Vol. No.1 (January 1976).
• Raic, David. Statehood and the Law of Self-Determination. The Hague: Klu- wer Law International, 2002.
• Schulte-Tenckhoff, Isabelle. “Treaties, Peoplehood, and Self Determination: Understanding the Language of Indigenous Rights.” Indigenous Rights: In the Age of the UN Declaration içinde (Der.) Elvira Pulitano. New York: Cam- bridge University Press, 2012.
• Senese, Salvatore. “External and Internal Self-Determination.” Social Justice. Vol. No.1 (Spring 1989): 19-25.
• Sönmezoğlu, Faruk. Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2000.
• Sönmezoğlu, Faruk. Uluslararası Dış Politika Analizi. Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Beşinci Baskı. İstanbul: Der Yayınları, 2013.
• Tibi, Bessam. Arap Milliyetçiliği. İstanbul: Yöneliş Yayınları, 1998.
• Toprak, Levent. “Lenin Ulusların Kendi Kaderini Tayin Hakkından Vaz mı Geçmişti?.” Marksist Tutum Dergisi. Sayı: 6 (Eylül 2005).
• Uz, Abdullah. “Teori ve Uygulamada Self-Determinasyon Hakkı.” Uluslara- rası Hukuk ve Politika Dergisi. Cilt.3. Sayı. 9 (2007): 60-81.
• Wilson, Heather A. International Law and the Use of Force by National Lib- eration Movements. New York: Oxford University Press, 1988.