Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) Türkiye Kürtlerine Yönelik Dış Politikası ve SSCB Kürdolojisi, 1917-1945

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 22, 107 - 141, 01.11.2021

Ali Başaran

Öz

Araştırmanın iki amacı vardır: ilki Bolşevik devrimi sonrasından 1945’e kadar SSCB’nin Türkiye Kürtlerine yönelik politikasını belirlemektir. Araştırmanın ikinci amacı Kürdolojinin seyrini takip etmektir. Bu amaçlara göre veriler Türkçe ve Rusça kaynaklardan toplanmıştır. İmzalanan iki andlaşma önemli verilerdendir. And- laşmalarda iki tarafın zımnen isyanları desteklemeyecekleri öngö- rülmüştür. Gerçekten SSCB Kürt isyanlarını desteklememiş ancak Kürtçe gazete, Kürtçe radyo yayını, Kürtçe kitaplar, Kürdologların toplantılarında alınan kararlar, Kürtçenin öğretilmesi, Kürtçe alfa- be ve diğer faaliyetler Türkiye’yi endişelendirmiştir. Verilere göre SSCB Kürdologlarının 1930’lu yılların ortasına kadar mühim katkı- sı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

SSCB, Kürdoloji, Dış Politika, Ermenistan SSC, Hayali cemaatler

Kaynakça

• Ağın, Ömer. Kürtler Kemalizm ve TKP. İstanbul: Versus Kitap, 2006.
• Akyüz, Aydın. “Sovyetler Birliği’nin Kürt Politikası - I.” Marksist Teori, no. 32 (2018): 73–86.
• ———. “Sovyetler Birliği’nin Kürt Politikası -II.” Marksist Teori, no. 33 (2018): 71–82.
• Altan, Bilal. “Kürdistan Teâlî Cemiyeti: Kuruluş, Amaç ve Faali- yetler.” Mardin Artuklu Üniversitesi, 2017.
• Anderson, Benedict. Imagined Communities Reflections on the Ori- gin and Spread of Nationalism. New York: Verso, 2006.