KAMU EKONOMİSİNDE YENİ YÖNELİMLER: SANAT EKONOMİSİ VE TEMELLERİ

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 9, 5 - 22, 01.01.2016

Hayriye Isık

Öz

Sanat eseri iktisatta keyif-zevk malları (hedonic goods) olarak isimlendirilen mallar grubuna girer. Bu malların temel özellikleri, talebi, arzı ve fiyat oluşumunun kendine has özellikler göstermesidir. Koleksiyon malları olarak da ifade edilen bu grupta literatürde resim, heykel, pul, halı vb.gibi ürünlerde beraber ele alınmaktadır. Sanat ürünlerinin bir özelliklerinden en önemlisi bu ürünlerin ya da eserin tek olmasıdır, sanat ürünleri heterojen mallardır. Hiçbir eser bir diğerinin, hatta aynı sanatçının eserleri bile birbirinin aynı değildir. Sanat ürünleri talebi refah düzeyi ile ilişkili bir mal ve hizmet grubunu oluşturmaktadır . Koleksiyoncuların varlıkları arttıkça ve toplumun gelir düzeyi yükseldikçe sanat eserine olan talep de artar. Bu özelliği ile sanat lüks mallar grubuna dahil edilebilir. Sanat ve ekonomi, genelde bu iki alanda çalışan araştırmacılar tarafından birbiriyle ilişkisiz görülen veya aralarındaki bağların ihmal edildiği, küçümsendiği iki kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Ekonomi biliminin toplumsal, doğal ve insani kaynakların üretim süreçlerinden geçirilerek paylaştırılmasındaki yasaları incelediğini kabul edersek sanatın bu tanımın içinde ilk bakışta bile kendine bir yer bulduğunu görürüz. Sanat, her ne kadar ekonomi biliminin gizemine ve ulaşılamazlığına eleştiri getirse de bir ekonomik faaliyettir. Sanatın bu özelliğini vurgulamak onun yaratıcı ve duygu-yoğun üretiminin arka plana itilmesi anlamına gelmez. Bu çalışmanın amacı sanatın ekonomik yönüne dikkat çekmek ve aynı zamanda kamu ekonomisinde yeni bir alan olan sanat ekonomisinin kamusal temellerini irdelemektir.

Anahtar Kelimeler

sanat, ekeonomi, kamu ekonomisi, sanat ekeonomisi

NEW TRENDS IN PUBLIC FINANCE: ART ECONOMICS AND ITS BASES

Öz

Artwork enters the group of goods called pleasure - pleasure goods in economics. The main
features of this property , demand, supply, price formation is unique. These goods are sometimes
called image collection goods group, and often in this case, as well as works of art , such as
ancient statues , stamps, goods such as carpets are also included in this group. A feature of the
product is a work of art is not the only one. But also, art products are heterogeneous goods. None
of the other , even the works of an artist is not the same , even to each other. Art demands is
associated with wealth . The presence of a work of art collectors and society 's increasing demand
for higher levels of income also increases artwork . This feature is from the art luxury goods
group.Art and the economy in general by researchers who work in these two areas considered
unrelated or neglected the links between them , there appears to be two concepts that overlooked.
The science of economy , passed through the production process of natural and human resources
and examines the laws that we adopt in this matter , even at first glance , we see that in this
definition of art finds its place. Art , although if you get criticism to the mystery of economics is
an economic activity. To highlight its creative and artistic sense of this feature - intensive
production that does not mean to be pushed into the background. This study aims to draw
attention to the economic aspects of the art and also examine the foundations of the economy , a
new art space in the public finance and it's economy.

Anahtar Kelimeler

Art, Economy and Public Finance

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Adorno, Theodor, W (2007) Kültür Endüstrisi, Kültür Yönetimi, Ali Artun (editör), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Akalın, Güneri (2000). Kamu Ekonomisi, Akçağ Yayınları 314, Ankara.
• Akdede, Sacit Hadi (2011). Kültür ve Sanatın Politik Ekonomisi, Devlet Tiyatroları Örneği, Efil Yayınevi, Yayın No: 109, I.Basım, Ankara.
• Artut, Kazım (2004). Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri, Anı Yayıncılık.
• Bilgen, Nihat (1991). Kalkınma ve Sanat, III. Ulusal Sanat Sempozyumu, “Ülke Kalkınmasında Sanatın Yeri, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, No: 14, Ankara.
• Bulutoğlu, Kenan (2008). Kamu Ekonomisine Giriş, Demokraside Devletin Ekonomik Bir Kurumu, Maliye ve Hukuk Yayınları, 7. Baskı, Ankara.
• Burton, John (1990). Why The State Should Stay Out Of Culture: An Economist’s View, http://www.libertarian.co.uk/lapubs/cultn/cultn021.pdf, 22.09.2011.
• Çelik, Sabriye (2008). Türkiye’nin Toplumsal ve Ekonomik Dönüşümünde Sanat Piyasasının Oluşumu, Plastik Sanatların Rolü ve Osman Hamdi Bey Örneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demirdöven, Jülide ve Ayla Ödekan (2008). Müzayedelerin Sanat Piyasalarındaki Rolü ve Türkiye’deki Yansımaları, İTÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:5, S: 1, Aralık.
• Dorfman, Robert (1965). Measuring Benefits of Goverment Investment, Brookings, Washington.
• Dominique, Jameux (1990). Sanat Estetik, Çev: Gönen Güzey, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayını, İstanbul.
• Dülger, Cumhur (2006). Türkiye’de Devlet Sanatı Desteklemeli midir? Devlet Tiyatroları Örneği, Uluslararası Katılımlı Sanat Ekonomisi Sempozyumu, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayın No:1.
• Erinç, Sıtkı, M. (2004). Sanatın Boyutları, Ütopya Yayınevi.
• Ersoy, Ayla (1995). Sanat Kavramlarına Giriş, Yorum Sanat Yayıncılık, İstanbul.
• Falay, Nihat (2006) “Sanat ve İktisadi Yaklaşım Bağlantıları Üzerine Bir Deneme” Uluslararası Katılımlı Sanat Ekonomisi Sempozyumu, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayın No:1, Çanakkale.
• Fischer, Ernest (2005). Sanatın Gerekliliği, Çev: Cevat Çapan, Payel Yayınları, İstanbul.
• Friedman, Milton (1988). Kapitalizm ve Özgürlük, Çeviren: Doğan Erberk, Nilgün Himmetoğlu, Altın Kitaplar Yayınevi.
• Gazel, Ricardo (1997). Beyond Rock and Roll: The Economic Impact of the Grateful Dead on a Local Economy, Journal of Cultural Economics 21.
• Ginsburg, V.A. (2001). Art and Culture, Economics of, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences.
• Gombrich, E. H. (1980). Sanatın Öyküsü, Çev: Bedrettin Cömert, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Heilburn James and ve Gray M., (2001). The economics of Art and Culture, Cambridge University Pres, Second Edition, Cambridge, England.
• Lipsey, Richard G., Peter O. Steiner, Douglas D. Purvis, and Paul N. Courant (1990). Microeconomics, New York: Harper and Row.
• Madden, Christopher (1998) “Discussion Paper: The ‘Economic’ Benefits of Art”, http://www.creativenz.govt.nz/files/madden.rtf, 17.11.2010.
• Marshall, Jim (2007). The Economic of Public Support fort he Arts, SIPP Briefing Note, Issue 22, December, http://www.uregina.ca/sipp/documents/pdf/BN22_arts_econ_online.pdf, 06.04.2011.
• Musgrave, Richard A. (1959). The Theory of Public Finanse, Tokyo; MacGraw-Hill
• Peacock, Alan (2000). Public Financing of the Arts in England, Fiscal Studies, Vol: 21, No: 2, June.
• Rosen, Harvey S.(2004). Public Finance, Seventh Edition, Princeton University, MacGraw Hill Inc., ISBN 0-07-287648-4.
• Roselli, J. (1984). The Opera Industry in İtaly from Cimarosa to Verdi, Cambridge Universty Press.
• Samuelson, Paul A. (1954). The Pure Theory of Public Expenditure, The Review of Economics and Statistics, Vol. 36, No. 4.
• Şener, Orhan (2006). Teori ve Uygulamada Kamu Ekonomisi, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., 8.Baskı, İstanbul.
• Tansuğ, Sezer (1999). Çağdaş Türk Sanatı, Remzi Kitapevi, 5. Basım.
• Turani, Adnan (2007). Dünya Sanat Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Towse, Ruth (1997). Cultural Economics: TheArts the Heritage and the Media Industries, Edward Elgar, Cheltenham.
• Uçkan, Özgür (2010). Kent Ekonomisi Kümelenme Stratejileri ve Kültür Endüstrileri Politika Gerekleri”, www.scribd.com/doc, 27.11.2010.
• Zeren, Gülbin (2006). Bilgi Çağı ve Küreselleşme Sürecinde Sanat Eğitimcisi Kimliği Sorunsalı, Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt: 14, No: 2.