AVRUPA BİRLİĞİ BORÇ KRİZİNİN TÜRKİYE EKONOMİSİ ÜZERİNE ETKİLERİ: GVAR ANALİZİ

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 10, 1 - 18, 01.07.2016

Aslı Ö. Akçay Filiz Erataş Sönmez

Öz

Bu çalışmanın amacı Avrupa Birliği borç krizinin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Bu etkileri analiz edebilmek için Global VAR yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemin avantajlarından biri değişkenler üzerine kısıt konmaksızın şokların etkilerinin analizinin yapılabilmesidir. Bundan dolayı teoriye dayanan uzun dönem etkilerin analizi yerine kısa dönemli etkiler analiz edilebilmektedir. Buna ilaveten Dikeyselleştirilmiş Etki Tepki fonksiyonları yerine Genelleştirilmiş Etki Tepki fonksiyonları kullanılarak içsellik/dışsallık varsayımlarına göre değişken sıralaması yapılmaksızın analiz gerçekleştirilebilmektedir. Bu nedenle de sonuçların tutarlı olması beklenmektedir.Bu çalışma 1980Q2-2013Q1 dönemi için veri kısıtına ve Avrupa Birliği’ne üyelik tarihlerine göre seçilen 9 Avrupa Birliği’ne üye ülkeyi ve bu ülkelere ek olarak da gelişmiş ve Türkiye’nin de aralarında bulunduğu gelişmekte olan 18 ülkeyi kapsamaktadır. Türkiye ekonomisinin yüksek kırılganlığa sahip olduğu ve ülke kaynaklı şoklardan daha çok küresel şoklardan etkilendiği bilinmektedir. Çalışma sonuçları da bu görüşü desteklemiştir. Analiz sonucuna göre Avrupa Birliği borç krizinden Türkiye’nin reel değişkenleri değil finansal değişkenleri etkilenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Küresel Finansal Kriz, Avrupa Birliği Borç Krizi, Şokların Aktarım Kanalları, Etki-Tepki L Analizi, Global VAR

EFFECTS OF EUROPEAN UNION DEBT CRISIS ON TURKISH ECONOMY: GVAR ANALYSIS

Öz

Aim of this study is to reveal the effects of European Union debt crisis on Turkish economy. In order to analyze these effects Global VAR method is used. One of the advantage of this method is that researcher can analyze the effects of the shocks without putting any constraints on the variables. Therefore instead of analyzing the long-run effects by adhering to economic theory, short-run effects can be analyzed. In addition to this instead of Orthogonalized ImpulseResponse functions, by using Generalized Impulse-Response functions the analysis can be done without ordering the variables according to exo/endogeneity assumptions. Therefore results are expected to be robust. This study covers 1980Q2-2013Q1 period, with selected European Union countries, developed countries and, developing countries including Turkey according to data constraints, and membership dates of the European Union countries. It is known that Turkish economy is highly fragile and affected global shocks more than country based shocks. Results of this analysis support this view. According to the analysis results, instead of real variables financial variables of Turkey are affected by the European Union debt crisis

Anahtar Kelimeler

Global Financial Crisis, European Union Debt Crisis, Transmission Channels of Shocks, ImpulseResponse Analysis, Global VAR

Kaynakça

• Akçay, A. Ö. (2016). Küresel Makro-Finansal Şokların Türkiye Ekonomisi’ne Aktarım Kanalı: Global VAR Yaklaşımı, ASOS Journal, 26, 388-415. doi: http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.1157
• Andrews, D. W. K. & Ploberger, W. (1994). Optimal Tests When a Nuisance Parameter is Present Only Under the Alternative, Econometrica, 62, 1383–1414.
• Arestis, P. & Karakitsos, E. (2012). The U.S. Dimension of the Euro Zone Debt Crisis. Journal of Post Keynesian Economics, 35, 21-44.
• Arghyrou, M. G. & Kontonika, A. (2012). The EMU Sovereign-Debt Crisis: Fundamentals, Expectations and Contagion. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 22, 658-677.
• Aysan, A. F. & Ermişoğlu, E. (2013). Eurozone Debt Crisis and Its Effects on Turkish Economy. MPRA, 1-30, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/50501/.
• Caporale, G. M. & Gigardi, A. (2013). Fiscal Spillovers in the Euro Area. Jounal of International Money and Finance, 38, 84.e1–84.e16.
• Dées, S., di Mauro, F., Pesaran, M. H. & Smith, V. L. (2007). Exploring the International Linkages of the Euro Area: A Global VAR Analysis. Journal of Applied Econometrics, 22, 1-38.
• Demirel, B. & Arslan, G. E. (2012). Euro Bölgesinde Borç Krizi Sorunu ve Çözüm Önerileri. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 23. Özel Sayı, 107-132.
• Dünya Bankası. http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.PP.CD.
• Erer, D. & Elif E. (2012). AB Borç Krizinin Gelişmekte Olan Ülkeler ve Türkiye Üzerindeki Etkisi: Panel Veri Analizi. TEA Congress, 1-27. http://teacongress.org/papers2012/ERER-ERER.pdf.
• Eurostat, http://ec.europa.eu/eurostat/data/database.
• GVAR Toolbox 2.0, User Guide, https://sites.google.com/site/gvarmodelling/gvar-toolbox.
• Hansen, B. E. (1992). Tests for Parameter Instability in Regressions with I(1) Processes. Journal of Business and Economic Statistics, 20, 321–336. http://www.jstor.org/stable/pdf/1392149.pdf.
• Hebous, S. & Zimmermann, T. (2013). Estimating the Effects of Coordinated Fiscal Actions in the Euro Area. European Economic Review, 58, 110-121.
• Köse, Y. & Karabacak, H. (2011). Yunanistan Ekonomik Krizi: Nedenleri, Etkileri ve Alınan Tedbirlere İlişkin Bir Değerlendirme. Maliye Dergisi, 160, 289-306.
• Nyblom, J. (1989). Testing for the Constancy of Parameters Over Time. Journal of the American Statistical Association, 84, 223–230. http://www.jstor.org/stable/pdf/2289867.pdf. .
• Odabaş, H. & Bahtiyar, E. (2010). Küresel Kriz Bağlamında AB Üye Ülkeleri Bütçe Açıkları: Genel Bir Değerlendirme, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2, 161-167.
• Pesaran, M. H. & Shin, Y. (1998). Generalized Impulse Response Analysis in Linear Multivariate Models, Economics Letters, 58, 17–29.
• Pesaran, M. H., Schuermann, T. & Weiner, S. M.. (2004). Modelling Regional Interdependencies Using a Global Error Correcting Macroeconometric Model, Journal of Business and Economic Statistics, 22, 129–162.
• Pesaran, M. H., Schuermann, T., Treutler, B. & Weiner, S. M. (2006). Macroeconomic Dynamics and Credit Risk: A Global Perspective, Journal of Money, Credit and Banking, 38, 1211-1261.
• Ploberger, W. & Walter, K. (1992). The CUSUM Test With OLS Residuals, Econometrica, 60, 271–286. http://www.jstor.org/stable/pdf/2951597.pdf?acceptTC=true.
• Quandt, R. E. (1960). Tests of The Hypothesis That A Linear Regression System Obeys Two Separate Regimes, Journal of the American Statistical Association, 55, 324–330, http://www.jstor.org/stable/pdf/2281745.pdf.
• Şahin-Erdil, B. (2012). Türkiye’de Dış Borç Sorunu ve Avrupa Borç Krizi’nin Etkileri. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4, 45-54.
• Sims, C. (1980). Macroeconomics and Reality, Econometrica, 48, 1–48. http://www.jstor.org/stable/1912017.
• Topcu, K., Gürson, P., Ülker, H. İ. & Erkan, T. E. (2013). AB Borç Krizi ve Aktarım Mekanizmaları ile Yayılımı: Türkiye’ye Muhtemel Etkileri. International Conference on Euroasian Economies 2013, 2-6.
• Turgan, E. (2013). 2008 Krizinin Avrupa Birliği Ülkelerine Etkisi ve Krizleri Önlemeye Yönelik Geliştirilen Mekanizmalar. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 219-255.
• Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/Start.do.
• Ulusoy, A. & Mehmet, E. (2015). Avrupa Borç Krizinin Makro Ekonomik Etkileri ve Türkiye. International Conference on Euroasian Economies 2015, 388-397.
• Üçer, M. (2011). 2012’ye Girerken... 20 Soruda Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Son Gelişmeler. İngiltere: Deloitte Yayınları.