TÜRKİYE’DE TÜKETİCİLERİN OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARI TERCİHLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI ( TRABZON İLİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2016, 2016 Özel Sayı, 136 - 157, 01.12.2016

Berna Hasanbaşoğlu Özlem Durgun

Öz

Günümüzde bilim ve teknolojinin de gelişmesiyle eğitime verilen önem daha da artmış ve toplumdaki bireylerin tüketime yönelik davranışları farklılaşmıştır. Bireylerin tüketime yönelik davranışlarını etkileyen faktörler olduğu gibi günümüzde bireyler tüketim davranışlarında daha bilinçli olmaktadırlar. Bu çalışmada, tüketici olarak ailelerin hizmet aldıkları okul öncesi eğitim kurumlarını tercih etmelerinde etken olan faktörlerin araştırılması ve Trabzon ilindeki okul öncesi eğitim kurumlarına çocukları devam eden aileler ile bu ailelerin okul öncesi eğitim kurumlarını tercihlerini etkileyen faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır. Tarama modelinde betimsel bir araştırma özelliğinde olan bu araştırma, bu yönüyle nitel ve betimsel bir araştırma özelliğindedir.Araştırmanın evreni Trabzon ilinde faaliyette bulunan devlet ve özel anaokulu ve anasınıfına devam eden öğrencilerin velilerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 03/04/2015- 29/05/2015 tarihlerinde Trabzon ilinin Ortahisar ve Akçaabat ilçelerinde 6 devlete bağlı, 7 özel anaokulu ve ana sınıfına devam eden öğrencilerin velileri oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından literatür bilgileri doğrultusunda geliştirilen anket kullanılmıştır. 500 anketin değerlendirmeye alındığı çalışmada veriler SPSS istatistik programı ile tanımlayıcı testler ve varyans analizi yöntemi ile analiz edilmiştir.Araştırma sonucunda tüketici olarak ailelerin okul öncesi eğitim kurumu tercihlerini etkileyen şu faktörlerin olduğu belirlenmiştir; kuruma ilişkin faktörler, kurum personeline ilişkin faktörler, velilerin sosyo-ekonomik durumlarına ilişkin faktörler, kurumdaki eğitime ilişkin faktörler, kurum tercihini etkileyen güven ve amaca yönelik faktörler, kurum tercihinde toplam maliyet ve maliyetleri karşılama imkanlarına ilişkin faktörler, diğer velilere ilişkin faktörler. Bu faktörlerden özellikle eğitime ilişkin faktörler ile kuruma ilişkin faktörlerin ailelerin okul öncesi eğitim kurumu tercihlerini önemli derecede etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

okul öncesi eğitim, tüketici tercihi, faktör

IONS OF PREFERENCES TO INVESTIGATION FACTORS IN TURKEY (TRABZON SAMPLE)

Öz

-

Anahtar Kelimeler

pre-School education, consumer preferences, factors

Kaynakça

• Aksoy, M. (2000). Sosyal Bilimler ve Sosyolojiye Giriş. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım
• Bir, A. A. (Yayın Yönetmeni), (2002). Tüketici Davranışı, Kapital Medya Hizmetleri, İstanbul, 22-23 (İçinde: Michael Solomon, Gary Bamossy, Soren Askegaard, Consumer Behavior: A European Perspective (New York: Prentice Hall Europe, 1999, s.16).
• Çetinkaya, B. (2010). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitim Ve Sorunlar (Bahçelievler İlçesi Örneği), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Durmaz, Y. Bahar, R. Kutlar, M. (2011). Kişisel faktörlerin tüketici satın alma davranışlarına etkisi üzerine bir araştırma, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 114-133.
• Erçetin, Ş.,(1997). Toplumun, okul müdürlerinin ve öğretmenlerin birbirlerinden beklentilerinin gerçekleşme düzeyi. Çağdaş Eğitim, Ankara, 22(231)
• Gökalp, M., (2003). Türk Eğitim Sisteminin Kalkınma Planları Doğrultusunda İhtiyaç Duyduğu İnsan Gücü Niteliklerinin Belirlenmesi ve Buna Uygun Öğretmen Yetiştirilmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Ana Bilim Dalı, Erzurum.
• Kantarcıoğlu (1998). Anaokulunda Eğitim, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Kirtiş, K. (2013). Pazarlama Yönetimi, Global ve Yönetsel Yaklaşım, İstanbul:Gelişim Üniversitesi Yayını.
• Koç, G. (1996). Anne ve Babaların Okul Öncesi Eğitim Kurumu Seçimini Etkileyen Etkenler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)Gazi Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çocuk Gelişimi Ana bilim Dalı, Ankara.
• Milli Eğitim Temel Kanunu, Resmi Gazete: 24/6/1973 Sayı: 14574, Md.2-3.
• Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Resmi Gazete: 14/07/2014, Sayı: 29072, Md.4.
• Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Öğretim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Resmi Gazete: 29/7/2014, Sayı: 29072, Md.4.
• Odabaşı, Y. (1999). Tüketim Kültürü, Yetinen Toplumun Tüketen Topluma Dönüşümü, İstanbul:Sistem Yayınları.
• Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği, Resmi Gazete: 29/08/2009, Sayı:27334, Md.5.
• Oktem, F. (1996). "Okul Aile İşbirliği", Aile ve Eğitim. Türk Eğitim Derneği XVIII. Eğitim Toplantısı"nda Sunulan Bildiri, Haz.: Sabri Koç. Ankara: Türk Eğitim Derneği Eğitim Dizisi, No: 18
• Özen, Ş., (2008). Okul Öncesi Eğitim ve Aile: Anne ve Babaların Okul Öncesi Eğitimden Beklentileri (Kars İliş Örneği). (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Kafkas Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kars.
• Siva, L., (2008), Okul Öncesi Eğitimin İlkokul Başarısına Etkisi Ve Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi)Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü/ İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Tanilli, S.(2006). Yaratıcı Aklın Sentezi, Felsefeye Giriş, 11. Baskı, İstanbul:Alkım Yayınevi.
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı,(2015), Milli Eğitim İstatistikleri-2014/15, Ankara.
• Türkay, A.(2011). Satınalma Davranışları Açısından Üniversite Öğrencileri Arasında Marka Bağımlılığının Önemi: Batı Akdeniz Üniversitesi Üzerinde Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Yanıklar, C.(2006). Tüketimin Sosyolojisi, 1. Baskı, İstanbul:Birey Yayıncılık.
• Yeşilyurt, C.,Z., (2011),Çocukları Anaokuluna Devam Eden Ebeveynlerin Okul Öncesi Eğitim Kurumlarından Beklentileri Ve Kurumların Bu Beklentileri Karşılama Durumları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, , Denizli.
• TDK,(2015). Erişim tarihi: 26.0Mayıs 2015http://tdk.gov.tr.