KAMU HİZMETLERİ VE FİNANSMANI AÇISINDAN TÜRKİYE’DE KAMU-ÖZEL İŞBİRLİKLERİ

Yıl 2016, 2016 Özel Sayı, 385 - 398, 01.12.2016

Harun Kılıçaslan

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de son yıllarda öne çıkan Kamu-Özel İşbirlikleri ve bu kapsamda Yap-İşlet-Devret modelinin değerlendirilmesidir. Değerlendirmenin odak noktasını kamu altyapı hizmetlerinin sunumu ve finansman yöntemi oluşturmaktadır. Büyük ölçekli kamu yatırımlarının özel kesim eliyle yaptırılmasının vergi mükellefleri ve seçmenler açısından doğuracağı etkiler tartışılmıştır. Kamu altyapı yatırımlarının özel kesim eliyle yaptırılması sonucunda vergi mükelleflerinin vergi yükünün azalabileceği, buna karşılık hizmetlerden yararlananların ödeyeceği bedeller neticesinde fiktif olarak yararlanma vergilerinin uygulamaya girmiş olacağı görülmektedir. Sonuç olarak kamu altyapı hizmetlerinin finansmanında ödeme gücünü esas alan vergi sistemi yerine yararlanma vergileri benzeri bir sisteme doğru gidilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kamu-Özel İşbirlikleri, Yap-İşlet-Devret Modeli, Kamu Hizmetleri

PUBLIC-PRIVATE PARTNERSHIPS IN TURKEY IN TERMS OF PUBLIC SERVICES AND FINANCING

Öz

The objective of this study is evaluation of the Public-Private Partnerships that became prominent in Turkey during recent years, and of the Build-Operate-Transfer Model in this context. The focal point of the evaluation comprised of the rendering and the financing method of public infrastructure services. The impacts to be generated by having large scale public investments performed via private sector on taxpayers and on constituents were also discussed. It was thus observed that the tax load of taxpayers may be reduced through having public investments performed via private sector, while fictive benefitting taxes shall have been effectuated through the prices to be paid by those who utilise such services. In conclusion, public infrastructurto-pay principle towards a system resembling benefitting taxes

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akıllı, H. (2013). Kamu hizmeti imtiyazından yap işlet devret yöntemine: yasal serüven, Sayıştay Dergisi, 89, 91-114
• Alper, Y. (1994). İktisadi Amaçları ve Sosyal Sonuçlarıyla Özelleştirme, Ankara: Sağlık-İş Yayınları.
• Bayliss, K. (2009). Özelleştirme Teorisi ve Uygulaması: Kalkınma Bağlamında Politika Evriminin Eleştirel Bir Analizi, Fikret Şenses (derl.), Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma: Seçme Yazılar içinde (s. 545-572), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bayraktutan, Y. (2003). Dünyada Özelleştirme, Yusuf Bayraktutan (derl.), Özelleştirme: Teori, Dünya ve Türkiye Deneyimi içinde (s. 79-104), Ankara: Liberte Yayınları.
• Bulut, N. (2003). Feodaliteden Küreselleşmeye Ekonomik İktidar Siyasal İktidar İlişkisi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bulutoğlu, K. (2003). Kamu Ekonomisine Giriş: Demokraside Devletin Ekonomik Bir Kuramı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Çetinkaya, Ö. (2001). Türkiye’de Devlet İşletmeciliği ve Özelleştirme, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Dette, W. (2005). Almanya’da Özel ve Kamusal Ortaklık Örnekleri, Yerel Kalkınma İçin Ortaklıklar içinde (s. 28-34), İstanbul: Engin Matbaacılık.
• Elmas, G. (2001). Küreselleşme Sürecinde Bölgesel Dengesizlikler, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Emek, U. (2009a). Türkiye’de altyapı hizmetlerinin özel sektöre gördürülmesi: neden, ne zaman, nasıl?, İktisat İşletme ve Finans, 24(284), 9-45
• Emek, U. (2009b). Karşılaştırmalı perspektiften kamu özel işbirlikleri: avrupa topluluğu ve türkiye, Rekabet Dergisi, 10(1), 7-53
• Göymen, K. (2010). Türkiye’de Yerel Yönetişim ve Yerel Kalkınma, İstanbul: Boyut Yayın Grubu.
• Karahanoğulları, O. (2003).Değişim Sürecinde Kamu Hizmetleri ve Sendikal Politikalar, İstanbul: KESK Sempozyum Dizisi – 1.
• Kasper, H. and Saha, D. (2016, 7 Kasım). 2015 Global PPI Update, Erişim tarihi: 7 Kasım 2016, https://ppi.worldbank.org/~/media/GIAWB/PPI/Documents/Global-Notes/Global2015-PPI-Update.pdf
• Kazgan, G. (2002). Küreselleşme ve Ulus-Devlet: Yeni Ekonomik Düzen, 3.Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları – 5.
• Kirmanoğlu, H. (2007). Kamu Ekonomisi Analizi, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Kongar, E. (2001). Küresel Terör ve Türkiye: Küreselleşme, Huntington, 11 Eylül, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ruiz-Nunez, F. (2016, 7 Kasım). PPI Investments in IDA Countries, 2011 to 2015, Erişim tarihi: 7 Kasım 2016, https://ppi.worldbank.org/~/media/GIAWB/PPI/Documents/Data-Notes/PPI-in-IDA-Countries-2011-2015.pdf
• Savaşan, F. (2012). İki Başarısızlık Arasında Kamu Ekonomisi, Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Şaylan, G. (1995). Değişim Küreselleşme ve Devletin Yeni İşlevi, Ankara: İmge Kitabevi.
• Şen, H. ve Sağbaş, İ. (2016). Vergi Teorisi ve Politikası, Ankara: Kalkan Matbaacılık.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2016). Dünyada Ve Türkiye’de Kamu-Özel İşbirliği Uygulamalarına İlişkin Gelişmeler 2015. Ankara.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2014). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018): Kamu Özel İşbirliği Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018). Ankara.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2012). Kamu Özel İşbirliğine İlişkin Mevzuat, Erişim tarihi: 9 Kasım 2016, http://www.kalkinma.gov.tr/Documents/Kamu%20%C3%96zel%20%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fne%20%C4%B0li%C5%9Fkin%20Mevzuat-2012.pdf
• Uğur, A. ve Miynat, M. (2014). Kamu özel sektör ortaklıklarının ekonomi politiği, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(2), 19-40