TÜRKİYE’DE BİR PARA POLİTİKASI STRATEJİSİ OLARAK ENFLASYON HEDEFLEMESİ: DÜNÜ BUGÜNÜ VE GELECEĞİ

Yıl 2016, 2016 Özel Sayı, 492 - 505, 01.12.2016

İlhan Eroğlu Nagehan Karanfil

Öz

Ülkelerin uygulamış olduğu iktisat politikaları, ya iktisadi bir hedefe ulaşmayı ya da iktisadi bir soruna çözüm üretmeyi amaçlar. Bu amaca ulaşmada uygulayacağı politikalar, para ve maliye politikasıtürleri olaraksınıflandırılmaktadır.Para politikası uygulayıcısı olan merkez bankalarının öncelikli amaçları birbirinden farklılık göstermekle birlikte, yaygın olan öncelikli hedef, fiyat istikrarı ve tam istihdamı sağlamaktır.Bu hedeflere ulaşmada uygulanan farklı para politikası stratejileri mevcuttur.Bu stratejilerden biri de enflasyon hedeflemesi stratejisidir.Türkiye, bu stratejiyi 2002-2006 yılları arasında örtük, 2006 yılı sonrasında ise açık enflasyon hedeflemesi şeklinde uygulamaktadır.Bu çalışma, küresel ve ulusal boyutlu iktisadi gelişmeler karşısında makro ekonomik istikrarı tesis etmesi adına uygulanan para politikası stratejilerinden enflasyon hedeflemesinin uygulandığı süre zarfında bir performans değerlendirmesi yapmayı amaçlamaktadır. Araştırma sonucunda, 4651 sayılı Merkez Bankası Yasası gereğince Merkez Bankası’nın nihai hedefi olan fiyat istikrarını tesis etmede,2008 Finansal Krizi öncesinde enflasyon hedeflemesi stratejisinin kısmen başarılı olduğu, 2008 Finans Krizi sonrasında ise makro ekonomik istikrarı tesis etme adına tek başına başarılı olamadığı görülmüştür. Bu gelişmeler, enflasyon hedeflemesi stratejisinin performansını sorgulayıcı bir takım gelişmelere yol açmıştır.

Anahtar Kelimeler

Para Politikası Stratejisi, Fiyat İstikrarı, Enflasyon Hedeflemesi

INFLATION TARGETING AS A MONETARY POLICY IN TURKEY: YESTERDAY, TODAY AND FUTURE Yazar / Author: i

Öz

The economy policies which countries put in the practice intend doing to come at economic target or to scop out to economic problem. The policies to aim these goals are categorized monetary policy and fiscal policy. The priority goals of central banks which have been put in to practice monetary policy range from each other, nonetheless commonly priority goal target price stabilization and to provide full employment. There are different monetary policy strategies to meet these goals. One of these strategies is inflation targeting strategy. Turkey has put in the practice implicit inflation targeting between 2002-2006, open economy inflation targeting after 2006.This article, on the basis global and national economic developments, aims at performance rating that duration of the practicing of inflation targeting which being part of the monetary policy strategy, to provide macroeconomic stabilization. In the end of research it is understood that according to the Central Bank law number 4651 on to provide price stabilization which being final target of the Central Bank; the strategy of inflation targeting is been partial succesfully before the 2008 financial crisis, on the other hand is not been succsefully solely to provide macroeconomic stabilization after the 2008 financial crisis. These developments bring on call in the question the performance of inflation targeting strategy

Anahtar Kelimeler

Monetary Policy Strategy, Price Stability, Inflation Targeting

Kaynakça

• Acet, H. (2009). Para Politikası Stratejisi Olarak Enflasyon Hedeflemesi Rejimi: Teori, Politika ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17, 20-49.
• Akyazı, H., Al, İ. (2015). 2008 Küresel Krizinin Para Politikası ve Enflasyon Hedeflemesi Stratejisine Yansımaları. Eroğlu vd. (Ed), İktisadi Krizler ve Türkiye Ekonomisi içinde (367-394). Ankara: Orion Kitabevi.
• Akyazı, H., Ekinci, A. (2008). Enflasyon Hedeflemesi Rejiminin Performansı: Gelişmekte Olan Ülkeler ve Türkiye Karşılaştırması,Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 24(1), 21-40.
• Akyazı, H., Ekinci, A. (2009). Türkiye’de 2000 Sonrası Uygulanan Para Politikası Stratejilerinin Makroekonomik Performanslarının Değerlendirilmesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(1), Ocak.
• Allen, M., Baumgartner, U. ve Rajan, R. (2006, March).Inflation Targeting and the IMF, International Monetary Fund, Monetary and Financial Systems Department, Policy and Development Review Department, and Research Department, 16.
• Aslanoğlu, E. (2015). 2008 Sonrası Dünya Ekonomisinde Görünüm ve İktisat Politikaları. Eroğlu vd. (Ed), İktisadi Krizler ve Türkiye Ekonomisi içinde (s.323-342). Ankara: Orion Kitabevi.
• Batini, N., Laxton, D. (2006). Under What Conditions Can Inflation Targeting Be Adopted? The Experience of Emerging Markets, Central Bank of Chile Working Papers, No.406.
• Bernanke, B.S. (2003). A Perspective on Inflation Targeting, The Federal Reserve Board, At The Annual Washington Policy Conference of the National Association of Business Economists, Washington, D.C, March 25,2003. http://www.federalreserve.gov/Boarddocs/Speeches/2003/20030325/default.htm Erişim Tarihi: 10 Ağustos 2016.
• Central Bank News.Inflation Targets.http://www.centralbanknews.info/p/inflation-targets.html, Erişim Tarihi: 10 Ağustos 2016.
• Erçel, G. (1999). 2000 Yılı Enflasyonu Düşürme Programı: Kur ve Para Politikası Uygulaması,Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 9 Aralık 1999.
• Erdoğan, S. (2005).Alternatif Para Politikası Stratejileri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 34-54.
• Eroğlu, N., Eroğlu, İ. (2010).Küresel Kriz ve Bir Para Politikası Stratejisi Olarak Enflasyon Hedeflemesi’nin Rolü, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 47(545), 63-71
• Greenspan, A. (2001). Opening Remarks.Achieving Price Stability: A Symposium Sponsored by the Federal Reserve Bank of Kansas City.https://www.kansascityfed.org/publicat/sympos/1996/pdf/s96green.pdf. Erişim Tarihi: 09 Ağustos 2016.
• Kara, A.H., Orak, M. (2008). Enflasyon Hedeflemesi,Ekonomik Tartışmalar Konferansı, İstanbul, 10 Ekim.
• Masson, P. R., Savastano, M. A. ve Sharma, S. (1997, October). The Scope for Inflation Targeting in Developing Countries, International Monetary Fund, IMF Working Paper, No.WP/97/130, 1997, 1-53.
• Mishkin, F.S. (2000, March). Inflation Targeting in Emerging Market Countries, National Bureau of Economic Research, Working Paper 7618.
• Mishkin, F.S., Posen, A.S. (1997, August). Inflation Targeting: Lessons From Four Countries,NBER Working Papers Series, 6126.
• Oktar, S., Eroğlu, N. ve Eroğlu, İ. (2013). 2008 Glabal Finans Krizi, Parasal Aktarım Kanalları ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Deneysel Politika Çabaları,Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 35(2), 1-28.
• Serdengeçti, N.S. “Fiyat İstikrarı”, Başkan Serdengeçti’nin Fiyat İstikrarı Konuşması, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Temel+Politika+Metinleri/Diger+Metinler. Erişim Tarihi: 09 Ağustos 2016.
• TCMB (2002).“2002 Yılında Para ve Kur Politikası ve Muhtemel Gelişmeler”.Basın Duyurusu, 1, 2 Ocak 2002.
• TCMB (2003).“2003 Yılı Para ve Kur Politikası Genel Çerçevesi”.Basın Duyurusu, 2, 3 Ocak 2003.
• TCMB (2005).“Enflasyon Hedeflemesi Rejiminin Genel Çerçevesi ve 2006 Yılında Para ve Kur Politikası”, 56, 05 Aralık 2005.
• TCMB (2006). “Enflasyon Hedeflemesi Rejimi”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yayını.
• TCMB (2008), “ Uluslararası Gelişmeler ve Türkiye Ekonomisine Etkileri”, İstanbul Ticaret Odası Sunumu, TCMB, (Aralık), 1–47
• TCMB (2010). “Para Politikası Kurul Kararı” TCMB Basın Duyurusu, Sayı:2010-45(19 Agustos),www.tcmb.gov.tr
• TCMB (2013).“Enflasyon ve Fiyat İstikrarı”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yayını.
• TCMB (2014a).“Finansal İstikrar Raporu”.Sayı 18, Mayıs 2014.
• TCMB (2014b).“Finansal İstikrar Raporu”.Sayı 19, Kasım 2014.
• TCMB (2015).“Finansal İstikrar Raporu”.Sayı 21, Kasım 2015.
• TCMB (2016).“Finansal İstikrar Raporu”.Sayı 22, Mayıs 2016.
• Tutar, E. (2005). Enflasyon Hedeflemesinin Önkoşulları: Türkiye’de Para Politikası Araçları ile Enflasyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uzmanlık Yeterlilik Tezi.Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü Ankara, Ağustos 2005.
• Yay, G. (2006). Para Politikası Stratejileri ve Enflasyon Hedeflemesi, İktisat Dergisi, Şubat-Mart, 470-471, 3-17.
• Yılmaz, D. (2010). “Enflasyon Hedeflemesi ve Türkiye Uygulaması”, Uşak Üniversitesi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 24 Eylül.