ÜRÜN UZAYI YAKLAŞIMI GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA MEKÂNSAL BAĞIMLILIĞIN TÜRKİYE İBBS DÜZEY 2 BÖLGELERİ İÇİN SINANMASI

Yıl 2016, 2016 Özel Sayı, 610 - 622, 01.12.2016

Nuran Coşkun İsmail Tuncer

Öz

Neoklasik büyüme modelleri verimlilik artışlarını dışsal bir faktör olarak değerlendirmiştir. 1980’li yılların ortalarından itibaren geliştirilen ve içsel büyüme modelleri adı verilen modeller teknolojik ilerlemeleri içsel hale getirmeye çalışmıştır. Ürün uzayı yaklaşımında da içsel büyüme modellerinde olduğu gibi teknoloji içsel kabul edilmektedir. Ancak bu yaklaşımın farkı, verimlik artışlarının kaynağına ilişkindir. Bu yaklaşıma göre sanayi devrimi sonrası dönemde yaşanan hızlı ekonomik büyüme, ürünlerin nasıl üretilebileceğine dair bilgi birikimindeki (üretken bilgi) artışlara dayanır. Üretken bilgi/beceri seti doğrudan ölçülemediği için dolaylı olarak ölçümünde sofistikasyon adı verilen EXPY kullanılmıştır. Bununla birlikte, mekânsal bağımlılığın varlığının ihmal edilmesi, analiz sonucunda elde edilen katsayıların yanlı ve tutarsız olmasına yol açabilir. Analiz sonuçlarına göre Türkiye İBBS (İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması) Düzey 2 bölgelerinde üretken bilgi/beceri seti, mekânsal etkiye sahiptir. Bir diğer deyişle, Türkiye’de 26 alt bölgede sınır komşuluklarında bilgi/ beceri seti için yayılma etkisi (spillover) gerçekleşmektedir

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Karmaşıklık, Ürün Uzayı, Mekânsal Bağımlılık

TESTING THE SPATIAL DEPENDENCE IN TURKISH NUTS 2 REGIONS IN THE CONTEXT OF PRODUCT SPACE INDICATORS

Öz

Neoclassical growth models grasp technological improvements as exogenous. Starting growth models that called endogenous growth models attempt to endogenize technical progress. In the product space approach, technology is also taken as endogenous but it differs from the endogenous growth models about the source of productivity gains. According to the product space approach, the source of rapid economic growth episode of post-industrial revolution based on the increases in productive knowledge and capabilities about how products produced. Since the productive knowledge and capabilities are not directly measured, some proxy measures, sophistication indices like EXPY and PRODY, are provided by the product space approach. Nevertheless, neglecting the existence of spatial dependence in the analysis may lead to inconsistent and biased coefficients. We find evidence that supports spatial dependence in our data and by taking into consideration this spatial dependence the results indicated positive spillover effects of productive knowledge and capabilities among 26 NUTS 2 Regions of Turkey

Anahtar Kelimeler

economic Complexity, Product Space, Spatial Dependence

Kaynakça

• Anselin, L., Rey, S. (1991), “Properties of Tests for Spatial Dependence in Linear Regression Models”, Geographical Analysis, 23(2), 112-131.
• Anselin, L., Bera, A. (1998), “Spatial Dependence in Linear Regression Models with an Introduction to Spatial Econometrics”, Handbook of Applied Economic Statistics, (Ed. A. Ullah, D. E. Giles), Marcel Dekker, New York.
• Anselin, L. (2001), “Spatial Econometrics”, A Companion to Theoretical Econometrics Blackwell.
• Anselin, L. (2003), “Spatial Externalities, Spatial Multipliers and Spatial Econometrics”, International Regional Science Review, 26(2),153‐166.
• Anselin, L., Syabri, I., & Kho, Y. (2006). GeoDa: an introduction to spatial data analysis. Geographical analysis, 38(1), 5-22.
• Arıcıoğlu, E., Coşkun, N., Tuncer, İ., (2015), “Türkiye’de İBBS Düzey 2 Bölgelerinin Büyüme Dinamikleri ve Ekonomik Karmaşıklık Analizi” 18. İktisat Sempozyumu’nda sunulmuş tebliğ, Selçuk Üniversitesi, Türkiye Ekonomi Kurumu, 09-10 Ekim.
• Barro, R. (2001), “Human Capital and Growth”, The American Economic Review, 91(2), 12-17.
• Cliff, A. D. A. D. C., & Ord, J. K. (1973). Spatial autocorrelation (No. 04; QA278. 2, C5.).
• Cliff, A. D., & Ord, J. K. (1981). Spatial processes: models & applications. Taylor & Francis.
• Elhorst, P. (2003), “Specification and Estimation of Spatial Panel Data Models”, International Regional Science Review, 26(3), 244-268.
• Elhorst, J. P. (2010). Applied spatial econometrics: raising the bar. Spatial Economic Analysis, 5(1), 9-28. Hausmann, R., & Rodrik, D. (2003). Economic development as self-discovery. Journal of development Economics, 72(2), 603-633.
• Guriş, S. (2015), “Stata ile Panel Veri Moedelleri”, Der Yayınları, ISBN: 978-975-353-433-8.
• GeoDa (2016)
• Hausmann, R. ve Klinger, B., (2006), ” Structural transformation and patterns of comparative advantage in the product space” John F. Kennedy School of Government Faculty Research Working Paper Series, Harvard University.
• Hausmann, R, Hwang, J. ve Rodrik, D., (2007), “What you export matters” Journal of economic growth, 12(1): 1-25.
• Hausmann, R., Klinger, B. ve Wagner, R., (2008), “Doing growth diagnostics in practice: a ‘mindbook’ ” Center for International Development working paper, 17.
• Hausmann, R., Rodrik, D. ve Velasco, A., (2008), “Growth diagnostics” The Washington consensus reconsidered: Towards a new global governance 324-355.
• Hidalogo, C., Klinger, B., Barabasi A., Hausmann R. (2007), “The Product Space Conditions the Development of Nations” Science vol 317, 482-87.
• Hidaglo, C. ve Hausmann, R., (2011), “The Atlas of Economic Complexity: Mapping Paths to Prosperity” Mit Press.
• Hidalgo, C.A. ve Hausmann, R., (2009), “The building blocks of economic complexity” Center for International Development and Harvard Kennedy School, Harvard University.
• Gökdoğan, G. T. (2014). Türkiye İçin İstihdamın Belirleyicileri: İBBS-2 Bölge Düzeyi, Mekânsal Analiz Uygulaması.
• Mankiw, G., Romer, D. ve Weil, D. (1992) " A Contribution to the Empirics of Economic Growth" Quarterly Journal of Economics, 407-437.
• Marshall, Alfred (1920).Principles of Economics 8. Basım, London Macmillan.
• Rodrik, D., (2009), “Tek ekonomi çok reçete: küreselleşme, kurumlar ve ekonomik büyüme” (çev) N. Domaniç, Eflatun Yayınevi.
• Rodrik, D., (2014), “The past, present, and future of economic growth” Challenge, 57(3): 5-39.
• Rodrik, D., (2015), “Back to Fundamentals in Emerging Markets” Project Syndicate, 13.
• Solow, R., (1956), “A Contribution To The Theory Of Economic Growth” Quarterly Journal of Economics, 70: 65-94.
• Verhoogen, E. (2008), “Trade, Quality Upgrading, and Wage Inequality in the Mexican Manufacturing Sector” Quarterly Journal of Economics, 123(2):489–530.
• Tuzcu, S. E. (2016). Mekansal Ekonometri ve Sosyal Bilimlerde Kullanım Alanları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71(2).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK), Ulusal Hesaplar Veritabanı, URL: http://www.tuik.gov.tr. (Erişim Tarihi:01.07.2016)
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK), Dış Ticaret İstatistikleri Veritabanı, URL: http://www.tuik.gov.tr. (Erişim Tarihi:01.07.2016)
• T. C. Kalkınma Bakanlığı, Kamu yatırımlarının illere göre dağılımı, URL: http://www.kalkinma.gov.tr. (Erişim Tarihi:01.07.2016)
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2014), “Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018 İmalat Sanayiinde Dönüşüm Özel İhtisas Komisyonu Raporu”, ISBN978-605-9041-09-6.
• T.C Zafer Kalkınma Ajansı ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (Tepav). (2014), TR 33 Bölgesi’nin Üretim Yapısının ve Düzeyinin Tespiti ve Analizi, Strateji Belgeleri.
• Zeren, F. (2010), “Mekânsal Etkileşim Analizi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 12, 18–39.