Political System of Iran after the Revolution: A Constructivist Approach

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 16, 129 - 137, 31.07.2019

Hakan Cavlak Ümmiye Özbilek

Öz

A unique revolution occurred in 1979 caused numerous changes in Iran’s political system. This situation also changed Iran’s relations with other actors in international system. According to Khomeini’s “Velayet-i Fakih” theory, Iran placed its identity on Shia and shaped its relations with other actors though this new identity. The post revolution era of Iran’s political system has been evaluated through a constructivist approach, which displayed alteration term by term. The most apparent progress observed after the revolution is increasing transparency and dissolvement of the system through the time. Especially, relations, both economic and political, with the West have been developed after the early phase of the revolution.

Anahtar Kelimeler

Constructivism, Politcal Sytem, Identity, Iran Islamic Revolution, Velayit-i Fakih

Konstrüktivist Perspektiften Devrim Sonrası İran Siyasal Sistemi

Öz

1979 yılında gerçekleşen ve dünyada başka bir örneği olmayan bir devrim İran siyasal sisteminde birçok biçimsel farklılaşmaya neden olmuştur. Bu durum uluslararası sistemdeki diğer aktörlerle de sorunları beraberinde getirmiştir. Bölgedeki diğer devletlerden farklılaşarak devlet kimliğini Şii temellere oturtan, Humeyni’nin Velayet-i Fakih Teorisi ile kurumsallaşan bu sisteme paralel İran bölgesel ve küresel ilişkilerini bu kimlik doğrultusunda gerçekleştirmiştir. Uluslararası ilişkilerde meydana gelen olayları diğer kuramların değinmediği parametrelerle açıklamaya çalışan Konstrüktivizm çerçevesinde ele alınan devrim sonrası günümüze kadarki süreçte, İran’ın uluslararası sistemdeki ilişkileri doğrultusunda siyasal sisteminde meydana gelen değişimler dönemsel olarak farklılaşmalar göstermiştir. Bu değişimlerde en belirgin nokta ise devrim sonrası oluşturulan sıkı sistemin çözülmesi ve şeffaflaşmasıdır. Aynı zamanda özellikle devrim sonrası batı ile ilişkilerinin tamamen kesilmesi durumuna son verilmiş gerek siyasal gerek ekonomik entegrasyon çerçevesinde ilişkiler geliştirilmiştir.   

Anahtar Kelimeler

Konstrüktivizm, Siayasal Sistem, Kimlik, İran İslam Devrimi, Velayet-i Fakih

Kaynakça

• Abrahamian, E. (2009). Modern İran Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Akşam Gazetesi (2008). Hasan Ruhani İran'ı.
• Aljazeera (2015). Portre: 'Diplomatik şeyh' Hasan Ruhani. 28 Eyl 2015 Tarihli Aljazeera. (Erişim: 10.02.2018),http://www.aljazeera.com.tr/portre/portre-diplomatik-seyh-hasan-ruhani
• Arı, T. (2002). Uluslararası İlişkiler Teorileri-Çatışma, Hegemonya, İşbirliği. Bursa: MKM Yayıncılık.
• Arı, T. (2012). Geçmişten Günümüze Ortadoğu- Siyaset, Savaş ve Diplomasi. İstanbul: Marmara Kitap Merkezi.
• Aydın, M. (1996). Uluslararası İlişkilerde Yaklaşım, Teori ve Analiz. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 51(1), 71-114.
• Aykaç, B., & Durgun, Ş. (2012). Çağdaş Siyasal Sistemler. Ankara: Binyıl Yayınevi.
• Balcı, A., & İnat, K. (2006). Ortadoğu Yıllığı 2005. İstanbul: Nobel Basımevi.
• Boztaş, A. (2011). Türkiye'nin Afrika ile İlişkilerinde Proaktif Politikaların Teorik Analizi-Konstrüktivist Teori,Eleştirel Teori, Uluslararası Toplum Teorisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 139-158.
• Çelik, K. E. (2016). İslam Devrimi Sonrası İran’da Kimlik ve Dış Politika: Konstrüktivist Bir Bakış. Bölgesel Çalışmalar, 1(1), 251-274.
• Durgun, B. A.-Ş. (2015). Çağdaş Siyasal Sistemler. Ankara: Erek Matbaacılık.
• Emeklier, B. (2011). Uluslararası İlişkiler Disiplininde Epistemolojik Paradigma Tartışmaları: Postpozitivist Kuramlar. Bilge Strateji, 3(4), 139-184
• Garthwaite, G. R. (2011). İran Tarihi-Pers İmparatorluğu'ndan Günümüze. (F. Aytuna, Çev.) İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Gökalp, E. (2016). Devrim Sonrası İran İslam Cumhuriyetinde Siyaset. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Gül, R. (2011). Avrupa Entegrasyonunun Sosyal İnşacı Yaklaşımlarla Analizi. (Erişim: 10.02.2018), https://www.academia.edu/24378092/AVRUPA_ENTEGRASYONUNUN_SOSYAL_%C4%B0N%C5%9EAACI_YAKLA%C5%9EIMLARLA_ANAL%C4%B0Z%C4%B0_ANALYSIS_OF_EUROPEAN_INTEGRATION_WITH_SOCIAL_CONSTRUCTIVIST_APPROACHES
• Gülyüz, Y. (2017). Uluslararası İlişkiler Teorilerinde Sosyal İnşacılık. (Erişim: 04.06.2017), http://www.academia.edu/29259961/Konstr%C3%BCktivizm
• İRAM (2017). Ruhani'nin Yeni Dönemi. Ankara: İran Araştırmaları Merkezi.
• Kaya, S. (2008). Uluslararası İlişkilere Konstrüktivist Yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi , 63 (3), 83 - 111.
• Kaya, S. (2013). Sosyal İnşacılık. İçinde: E. T. Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler Kuramları 2. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Mokhtarpour, A. (2012). İran Devlet Modeli. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi
• Oğuz, S., & Çakır, R. (2000). Hatemi'nin İran'ı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Onat, H. (2013). İran İslam Devrimi ve Şiilik. e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi, 6(2), 223-256.
• Özlük, E. (2009). Uluslararası İlişkiler Disiplininin Soykütüğü. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), 237 - 260.
• Sarı, İ. (2017). Rafsancani’nin İran’ı. İran Araştırmaları Merkezi (İRAM). 11.01.2017 Tarihli. (Erişim: 10.02.2018) https://iramcenter.org/rafsancani-nin-iran-i/
• Sinkaya, B. (2017). Yeni Ruhani Hükümeti'nin Dış Politikası. Ortadoğu , 9 (82), 25-27.
• Tabari, K. (2014). Devrim Sonrasi İran’da Hukuk Devleti Ve Reform Politikalari (İrem Burcu Özkan çev.). İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 72(1), 917-933.
• Taflıoğlu, Y. D. (2013). İran İslam Cumhuriyeti'nde Egemenlik ve Meşruiyetin Kaynağı "Velayet-i Fakih". Ankara Üniversitesi SBF Dergisi , 95-112.
• Üstün, İ. S. (1999). Humeyni'den Hamaney'e İran İslam Cumhuriyeti Yönetim Biçimi. Ankara: Birleşik Yayıncılık.
• Waever, O. (1996). The Rise and Fall of The Inter-paradigm Debate in İnternational Theory: Positivism and Beyond. Cambridge: Cambridge University Press.
• Wendt, A. (1999). Social Theory of International Politics. Cambridge: Cambridge University Press .
• Wendt, A. (2013). Anarşi Devletler Ne Anlıyorsa Odur: Güç Politikalarının Sosyal İnşası. Uluslararası İlişkiler, 10(39), 3-43.
• Yeşiltaş, M. (2014). İran'ın Nükleer Söylem Siyasetini Anlamak: Eleştirel Bir Değerlendirme. Akademik Ortadoğu, 8 (2), 41-72.
• Yetgin, A. (2013). İran Siyasetini Anlama Kılavuzu. Ankara: SETA Yayınları.