ORYANTİRİNG SPORCULARININ HARİTA OKURYAZARLIK DÜZEYLERİ İLE LİDERLİK ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Öz
Çalışmanın amacı, 18 yaş ve üzeri oryantiring branşı sporcularının, harita okuryazarlık ve öz liderlik ölçeklerinin puan ortalamaları açısından aralarındaki ilişkiyi incelemek ve ayrıca bağımsız değişkenler doğrultusunda bu puan ortalamalarının farklılık gösterip göstermediğini değerlendirmektir. Araştırmada, yazarın geliştirmiş olduğu Demografik Bilgi Formu ve diğer kaynaklar tarafından geliştirilen Harita Okuryazarlık ile Öz Liderlik Ölçekleri kullanılmıştır. Veri toplama süreci kapsamında 436 katılımcıya ulaşılmış ve tüm ölçekler detaylı bir şekilde değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, ölçeklere göre incelendiğinde harita okuryazarlık ölçeği puanları ile öz liderlik ölçeği puanları arasında genel anlamda istatistiki açıdan anlamlı ve pozitif fakat düşük düzeyde bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ayrıca katılımcılara ait olan öz liderlik ve harita okuryazarlık ölçeği puan ortalamaları, yaş, eğitim düzeyi ve coğrafi bilgilere olan ilgi durumlarına bağlı olarak istatistiksel olarak farklılık gösterdiği gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
“Oryantiring Sporcularının Harita Okuryazarlık Düzeyleri ile Liderlik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” adlı çalışmanın, proje safhasından sonuçlanmasına kadarki bütün süreçlerde bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düşecek bir yardıma başvurulmaksızın yazıldığını ve yararlandığım eserlerin “Kaynakça” da gösterilenlerden oluştuğunu, bunlara atıf yapılarak yararlanılmış olduğunu belirtir ve onurumla beyan ederim.
Destekleyen Kurum
İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ
Proje Numarası
2
Teşekkür
Fikirleri ve değerli yönlendirmelerinin yanında akademik birikimi ile her zaman bana destek olan ve yoluma ışık tutan saygıdeğer danışmanım Doç. Dr. Aygül ÇAĞLAYAN TUNÇ’a, maddi ve manevi her zaman yanımda olarak beni destekleyen çok sevgili anne, babama ve tüm aile bireylerime, sürecin başından sonuna kadar yanımda olan sevgili eşim Esra ERDOĞAN ve oğlum Mert ERDOĞAN’ a sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.
Kaynakça
- 1. İOF, (2023). Uluslararası Oryantiring Federasyonu, https://orienteering.sport/orienteering/, [Erişim tarihi:7 Kasım 2023]
- 2. Kaya K. Gürol B. Tarakcı S. (2024). Comparative analysis of external load in small-sided games versus official matches among professional football players. Physical Education of Students. 28(4), 195– 209.
- 3. Küçük V. Tarakçı S. (2018). The effects of hight-intensity small-sided games on different physiological characteristics and motor skills of professional football players according to their positions. Eurasian Research in Sport Science, Avrasya Spor Bilimleri Araştırmaları. 3(1), 2636-8269.
- 4. Aydın R. Genç A. Dere G. Kayar OY. (2024). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin e-sağlıklı beslenme okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi. 10(2), 237-249.
- 5. Yaşartürk F. Genç A. Peker H. Bakar M. Bayburtlu MB. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin boş zamanda sıkılma algısı ve spora yönelik tutum düzeyleri arasındaki ilişki. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi. 8(2), 402-416.
- 6. Tunç AÇ. Erdoğan A. (2023). Oryantiring sporcularının hedef bağlılığı ve karar verme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 6(1-Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı), 1100-1111.
- 7. Akengin H. Tuncel G. Cendek EM. (2016). Öğrencilerde harita okuryazarlığının geliştirilmesine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi. 34, 61-69.
- 8. Lovelace KJ. Manz CC. Alves JC. (2007). Work stress and leadership development: The role of self-leadership, shared leadership, physical fitness and flow in managing demands and increasing job control. Human Resource Management Review. 17(4), 374-387.
- 9. Houghton J. Goldsby M. Neck C. D’ıntino R. (2007). Self-leadership: a process for entrepreneurial success. Journal of Leadership and Organizational Studies. 106-120.
- 10. Özcan F. (2007). Oryantiring sporunun ilköğretim öğrencilerinin sosyal bireysel davranışları ile matematik – mantıksal zekâ gelişimleri üzerindeki etkisinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi.
- 11. Göksoy S. Emen E. Yenipınar Ş. (2014). Öğretmenlerin öz liderlik rolleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1),103-116.
- 12. Mcmillan JH. (2000). Educational research: fundamentals for the consumer. New York: Addison Wesley Longman Inc.
- 13. Sönmez ÖF. Aksoy B. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin harita beceri düzeylerinin belirlenmesi. Electronic Turkish Studies. 7(1), 1905- 1924.
- 14. Ayuldeş M. Akbaş Y. (2023). Oryantiring uygulamalarının 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarı ve harita okuryazarlık düzeylerine etkisi. Eğitim ve Bilim. 48(213), 113-142.
- 15. Anderson JS. Prussia GE. (1997), The self‐leadership questionnaire: preliminary assessment of construct validity, The Journal of Leadership Studies. 4(2), 119‐143.
- 16. Houghton JD. Neck PC. (2002), The revised self‐leadership questionnaire: testing a hierarchical factor structure for self‐leadership, Journal of Managerial Psychology. 17(8), 672‐692.
- 17. Tabak A. Sigri Ü. Türköz T. (2013). Öz liderlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması çalışması. Bilig. 67, 213.
- 18. George D. Mallery P. (2016). IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference. Routledge. Sf 114-115.
- 19. Demiröz KC. (2015). Genç çalışanların öz liderlik algılarıyla yöneticilerinin çatışma yönetimi tarzı arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
- 20. Arlı Ö. (2011) Bazı öncül ve ardıllarıyla öz liderlik: ilköğretim öğretmenleri üzerine bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü Savunma Yönetimi Ana Bilim Dalı, Ankara.
- 21. Görmüş M. Aydın E. (2020). Gençlik liderlerinde öz liderlik davranışlarının iş doyum düzeyine etkisi. Gençlik Araştırmaları Dergisi. 8(21), 23-46.
- 22. Kartal F. Koç H. (2017). Ortaöğretim (9. sınıf) öğrencilerinin harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi. 22(37), 179-198.
INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN MAP LITERACY LEVELS AND LEADERSHIP CHARACTERISTICS OF ORIENTEERING ATHLETES
Öz
The aim of the study is to examine the relationship between the mean scores of map literacy and self-leadership scales of orienteering athletes aged 18 and over and also to evaluate whether these mean scores differ according to independent variables. The Demographic Information Form, developed by the author and the Map Literacy and Leadership Scales developed by other sources were used in the study. 436 participants were reached within the scope of the data collection process and all scales were evaluated in detail. When the research results were examined according to the scales, it was shown that there was a statistically significant and positive but low-level relationship between the map literacy scale scores and the leadership scale scores in general. It was also observed that the mean scores of the participants on the leadership and map literacy scales differed statistically depending on their age, education level and interest in geographical information.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
2
Kaynakça
- 1. İOF, (2023). Uluslararası Oryantiring Federasyonu, https://orienteering.sport/orienteering/, [Erişim tarihi:7 Kasım 2023]
- 2. Kaya K. Gürol B. Tarakcı S. (2024). Comparative analysis of external load in small-sided games versus official matches among professional football players. Physical Education of Students. 28(4), 195– 209.
- 3. Küçük V. Tarakçı S. (2018). The effects of hight-intensity small-sided games on different physiological characteristics and motor skills of professional football players according to their positions. Eurasian Research in Sport Science, Avrasya Spor Bilimleri Araştırmaları. 3(1), 2636-8269.
- 4. Aydın R. Genç A. Dere G. Kayar OY. (2024). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin e-sağlıklı beslenme okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi. 10(2), 237-249.
- 5. Yaşartürk F. Genç A. Peker H. Bakar M. Bayburtlu MB. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin boş zamanda sıkılma algısı ve spora yönelik tutum düzeyleri arasındaki ilişki. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi. 8(2), 402-416.
- 6. Tunç AÇ. Erdoğan A. (2023). Oryantiring sporcularının hedef bağlılığı ve karar verme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 6(1-Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı), 1100-1111.
- 7. Akengin H. Tuncel G. Cendek EM. (2016). Öğrencilerde harita okuryazarlığının geliştirilmesine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi. 34, 61-69.
- 8. Lovelace KJ. Manz CC. Alves JC. (2007). Work stress and leadership development: The role of self-leadership, shared leadership, physical fitness and flow in managing demands and increasing job control. Human Resource Management Review. 17(4), 374-387.
- 9. Houghton J. Goldsby M. Neck C. D’ıntino R. (2007). Self-leadership: a process for entrepreneurial success. Journal of Leadership and Organizational Studies. 106-120.
- 10. Özcan F. (2007). Oryantiring sporunun ilköğretim öğrencilerinin sosyal bireysel davranışları ile matematik – mantıksal zekâ gelişimleri üzerindeki etkisinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi.
- 11. Göksoy S. Emen E. Yenipınar Ş. (2014). Öğretmenlerin öz liderlik rolleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1),103-116.
- 12. Mcmillan JH. (2000). Educational research: fundamentals for the consumer. New York: Addison Wesley Longman Inc.
- 13. Sönmez ÖF. Aksoy B. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin harita beceri düzeylerinin belirlenmesi. Electronic Turkish Studies. 7(1), 1905- 1924.
- 14. Ayuldeş M. Akbaş Y. (2023). Oryantiring uygulamalarının 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarı ve harita okuryazarlık düzeylerine etkisi. Eğitim ve Bilim. 48(213), 113-142.
- 15. Anderson JS. Prussia GE. (1997), The self‐leadership questionnaire: preliminary assessment of construct validity, The Journal of Leadership Studies. 4(2), 119‐143.
- 16. Houghton JD. Neck PC. (2002), The revised self‐leadership questionnaire: testing a hierarchical factor structure for self‐leadership, Journal of Managerial Psychology. 17(8), 672‐692.
- 17. Tabak A. Sigri Ü. Türköz T. (2013). Öz liderlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması çalışması. Bilig. 67, 213.
- 18. George D. Mallery P. (2016). IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference. Routledge. Sf 114-115.
- 19. Demiröz KC. (2015). Genç çalışanların öz liderlik algılarıyla yöneticilerinin çatışma yönetimi tarzı arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
- 20. Arlı Ö. (2011) Bazı öncül ve ardıllarıyla öz liderlik: ilköğretim öğretmenleri üzerine bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü Savunma Yönetimi Ana Bilim Dalı, Ankara.
- 21. Görmüş M. Aydın E. (2020). Gençlik liderlerinde öz liderlik davranışlarının iş doyum düzeyine etkisi. Gençlik Araştırmaları Dergisi. 8(21), 23-46.
- 22. Kartal F. Koç H. (2017). Ortaöğretim (9. sınıf) öğrencilerinin harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi. 22(37), 179-198.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Egzersiz ve Spor Psikolojisi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 2 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 30 Temmuz 2025 |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Aralık 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Aralık 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: Advanced Online Publication |
Amaç ve Kapsam
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisinin amacı; spor bilimleri alanına ilişkin güncel gelişmeleri bütüncül ve kapsayıcı bir biçimde inceleyerek bu doğrultuda ortaya çıkan özgün makale ve derlemeleri hedef kitle ile paylaşmaktır.
Bu amaçla dergimiz Beden Eğitimi ve Spor
Bilimleri alanı içerisinde yer alan, Beden Eğitimi ve Spor
Öğretimi, Hareket ve Antrenman Bilimleri, Biyomekanik ve Kinesiyoloji,
Spor Eğitimi, Spor Sağlık Bilimleri, Sporda Beslenme, Egzersiz Fizyolojisi,
Spor Anatomisi, Egzersiz ve Spor Psikolojisi, Spor Sosyolojisi, Spor Felsefesi,
Spor Bilişim Teknolojisi, Spor Yönetim Bilimleri, Spor İşletmeciliği, Spor
Pazarlaması, Sporda Organizasyon, , Rekreasyon, Rekreasyon Liderliği, Spor
Turizmi alanında yayınlar yayınlamaktadır. Buna ek olarak sporun disiplinler
arası özelliği nedeniyle farklı bilim alanlarıyla kesişim noktalarında
yapılan özgün araştırmalar, derinlemesine inceleme ve yorumlamalara dayalı
derleme çalışmaları ve Editöre mektup da dergimizde
yayınlanmaktadır. Dergiye yayınlanması için başvurulan bilimsel makaleler
ile teorik veya deneysel araştırmaların veya spor bilimleri alanındaki pratik
uygulamaların yeni verileri içermesi beklenmektedir.
Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2007 yılından bu yana yayın yaşamını sürdüren, yılda üç kez (Mart, Ağustos Aralık) yayımlanan hakemli bir dergidir. Derginin dili Türkçe ve ve İngilizcedir.
Dergimizde, spor bilimlerinin tüm
alanları ile ilgili nicel, nitel araştırmalara, en son literatürü kapsamlı
biçimde değerlendiren derleme çalışmalarına, model önerilerine ve benzeri özgün
yazılara yer verilir.
Dergimizde ileri araştırma yöntem ve teknikleri kullanılan güncel çalışmalara öncelik tanınır.
Yazım Kuralları
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.
Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanmasını, yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisinin yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri için En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.
Yazarlar çalışmayı yüklerken intihal raporunu da yüklemelidir. İntihal, bilimsel yazıları etkileyen en yaygın ve ciddi bir etik sorundur. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, herhangi bir intihal biçimine izin vermemek için gerekli tedbirleri almaya çalışmaktadır. Ayrıca makalelerin, örtüşen ve benzer metin örneklerini tespit etmek için bir intihal yazılımı (iTenthicate, Turnitin) ile taranır. Benzerlik puanı % 20' ten fazla olan makaleler yayınlanmak için kabul edilmez.
Ücret Politikası
Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi' ne makalelerin gönderim, değerlendirme ve yayınlanma olmak üzere hiçbir aşamasında ücret talep etmez. Yazarlar dergiye gönderdikleri çalışmalar için makale işlem ücreti veya gönderim ücreti ödemezler. Derginin tüm giderleri Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır.
Dizinler
Dergi Kurulları
Editör
Editör Yardımcısı
İngilizce Dil Editörü
Yayın Kurulu
Lisans eğitimini ve yüksek lisans eğitimini Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Spor Yöneticiliği bölümünde tamamlayan Halil Erdem Akoğlu, doktorasını ise Ankara Üniversitesi'nde Spor Bilimleri alanında yapmıştır. Halen Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi'nde Dr. Öğr. Üyesi olarak görev yapan Akoğlu'nun sporcularda lüks marka tüketimi, spor tüketicilerinde online satın alma davranışı, marka deneyimi, elektronik ağızdan ağıza iletişim, iletişim ve liderlik, gençlik ve spor politikaları gibi konularda çalışmaları bulunmaktadır.
Editör Kurulu
Lisans eğitimini Cumhuriyet Üniversitesi Spor Yöneticiliği bölümünde tamamlayan Kadir Yıldız, yüksek lisansını Erciyes Üniversitesi'nde, doktorasını ise Abant İzzet Baysal Üniversitesi'nde Spor Yöneticiliği alanında yapmıştır. Halen Manisa Celal Bayar Üniversitesi'nde Doçent olarak görev yapan Yıldız'ın doğa ve macera eğitimi, dağcılık, oryantiring, doğa sporları, spor ve iletişim, fitness endüstrisi, hizmet kalitesi konularında çalışmaları bulunmaktadır.
Dr. Halil SAROL Almanya’da doğmuştur. Lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimini Gazi Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde tamamlamıştır. Doktora tez konusu “Uyarlanmış Rekreasyonel Fiziksel Aktivitenin Otizmli Bireylerin Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi” isimli çalışmadır. 2005-2015 yılları arasında Gazi Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Spor Yöneticiliği Bölümünde öğretim elemanı olarak görev yapmıştır. 2005-2011 yılları arasında Gazi Üniversitesi Doğa Sporları ve Arama Kurtarma Merkezi Başkan Yardımcılığı görevlerini yürütmüştür. 2015-2022 yılları arasında Kırıkkale Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Spor Yöneticiliği Bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapan Dr. Halil SAROL, 2016-2022 yılları arasında Spor Yöneticiliği Bölüm Başkanı ve 2016-2020 yılları arasında Dekan Yardımcılığı görevlerini yürütmüştür. Özel gereksinimli bireylere yönelik uygulama alanında birçok projede görev alan Dr. Halil SAROL’un rekreasyon alanı ile özel gereksinimli bireylerde fiziksel aktivite, otizm ve fiziksel aktivite konularında ulusal ve uluslararası alanda birçok bilimsel çalışmaları bulunmaktadır. Sherborne Gelişimsel Hareket Eğitimi I. ve II. Düzey sertifika sahibi olan Dr. Halil SAROL halen Gazi Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Rekreasyon Bölümünde öğretim üyesi görev yapmaktadır.
Dr. Hazar conducts research in the field of movement and training science in the areas of training information, sport psychology, sport biology and sport physiology.
