PRE-MENOPOZAL KADINLARDA AEROBİK EGZERSİZİN KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞUNA ETKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 12 Sayı: 3, 185 - 192, 01.12.2018

Selma Karacan Fatma Filiz Çolakoğlu

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, menopoz öncesi dönemdeki sedanter kadınlara uygulanan 12 haftalık aerobik egzersizin kemik mineral yoğunlukları KMY üzerine etkisini belirlemektir. Yöntem: Çalışma grubu, düzenli olarak egzersiz yapmamış özel bir diyet programı uygulamayan, sağlık problemi olmayan kadınlardan oluşturuldu. Katılımcılara 12 hafta süre ile haftada 3 gün 30 dakikalık koş-yürü egzersiz programı uygulatıldı. Antrenmanın şiddeti Karvonen metoduna göre %70 olarak belirlendi. Egzersiz öncesi ve egzersiz sonrası lumbar spine bölgesinde T ve Z skorunda L1-L4, femur boynu bölgesinde T ve Z skorunda neck, trochanter, ve total KMY, kalsiyum, fosfor, alkalen fosfat, estradiol ve paratiroid hormonlarının ölçümleri yapıldı. Deneklerin ön ve son test değerlerinin karşılaştırılmaları ilişkili ölçümler için Wilcoxon işaretli sıralar testi kullanılarak yapıldı. Bulgular: Katılımcıların n=18 yaş, boy uzunluğu ve vücut ağırlığı ortalamaları, 44.33±2.08 yıl, 155.83±4.38 cm ve 75.44±7.76 kg olarak tespit edildi. Çalışma sonunda lumbar spine bölgesinde L1-L4 T ve Z skorunda , kalsiyum ve fosfor değerlerinde anlamlı bir artış p0.05 . Sonuç olarak, menopoz öncesi dönemde yapılan düzenli ve uzun süreli orta şiddetteki aerobik egzersizlerin menopoz sonrasında daha sıklıkla görülen osteoporosis ve buna bağlı kırık oluşma riskini azaltacağı, KMY’nin korunmasında etkili olabileceği düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: Sedanter kadın; kemik mineral yoğunluğu; egzersiz.

Anahtar Kelimeler

Sedanter kadın, kemik mineral yoğunluğu, egzersiz

THE EFFECT OF AEROBIC EXERCISE UPON BONE MINERAL DENSITY IN PRE- MENOPAUSAL FEMALES

Öz

Purpose: This study w as carried out for determining the effect of 12-w eek aerobic exercise program upon bone mineral density BMD in pre-menopausal sedentary females. Methods: The study group included females w ho did not do sports regularly, did not have a special diet program and had no health problem. The participants w ere asked to administer a 30-minute run-w alk exercise program for 3 days a w eek during the 12w eek period. The intensity of the training w as determined to be 70% according to Karvonen method. Before and after the exercises, L1-L4 w as measured at T and Z score in lumbar spine, and neck, trochanter, and total BMD, calcium, phosphor, alkaline phosphatase, estradiol and parathyroid hormones w ere measured at T and Z score in femur neck. Wilcoxon signed ranked test w as performed for comparing the pre-test and post-test values of the participants. Results: Age, height and w eight averages of the participants n=18 w ere determined to be 44.33±2.08 years, 155.83±4.38 cm and 75.44±7.76 kg, respectively. At the end of the study, a significant increase w as determined at L1-L4 T and Z score , calcium and phosphor values in lumbar spine p0.05 . Conclusion: In conclusion, it w as possible to consider that pre-menopausal regular and long-term medium-severity aerobic exercises decreased the risk for postmenopausal osteoporosis and depending fracture formation, and w ere efficient on protecting BMD

Anahtar Kelimeler

Sedentary female, bone mineral density, exercise

Kaynakça

• Aksu NT., Erman A., Düşük Kemik Mineral Yoğunluğu Olan Kadınlarda Kuramlar Üstü Modelin Egzersiz Yapma Alışkanlığı Kazandırma Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antalya, 2012.
• Alpar R., Spor Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2001.
• Amano M., Kanda T., Ue H., Maritani T., “Exercise Training and Autonomic Nervous System Activity in Obese Individuals”, Medicine Science in Sports Exercise, 33(8), pp.1287-1291, 2001.
• Asomaning K., Bertone-Johnson ER., Nasca PC., Hooven F., Pekow PS., “The Association Between Body Mass Index and Osteoporosis in Patients Referred for A Bone Mineral Density Examination”, J Womens Health (Larchmt). 15(9), pp.1028-34, 2006.
• De Laet C., Reeve J., “Epidemiology of Osteoporotic Fractures in Europe. Osteoporosis”, San Diego Academic Press, pp.585-597, 2001.
• Dilşen G., Göksoy T., Barden HS., Selim N., İşsever H., “Sağlıklı Türk Toplumunda Kemik Mineral Yoğunluğu Değerleri”, Aktüel Tıp Dergisi, 6, pp. 96-108, Englund U., Littbrand H., Sondell A., Pettersson U., “A 1-Year Combined Weight-Bearing Training Program is Beneficial For Bone Mineral Density and Neuromuscular Osteoporosis International, 16(9), pp.1117–1123, in Older Women”
• Erselcan T., Özen A., Yüksel D., Durmuş Altun G., Öztürk E., Balcı TA., Karayalçın B., “Kemik Mineral Yoğunluğu Ölçümü Uygulama Kılavuzu”, Turk J Nucl Med. 18(1), pp.31-40, 2009.
• Ganong G., Tıbbi Fizyoloji, Doğan A(eds). Barış Kitabevi, İstanbul, 1994.
• Gerend MA., Mindy JE., Aiken LS., Maner JK., “Reasons and Risk: Factors Underlying Womens Perceptions Maturitas. 55, pp.227-237, 2006.
• Gómez-Cabello A., Ara I., González-Agüero A., Casajşs JA., Vicente-Rodríguez G., “Effects of Training on Bone Mass in Older Adults”, Sports Medicine. 42(4), pp.301–325, 2012.
• Gürlek YS., Kalaycıoğlu A., Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğu Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 2015.
• Kohrt WM., Bloomfield SA., Little KD., Nelson ME., Yingling VR., “American College of Sports Medicine Position Stand: Physical Activity and Bone Health”, Medicine Science in Sports & Exercise, 36, pp.1985- , 2004.
• Kumar V., Cotran RS., Robbins LS., Temel Patoloji. th ed., Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul, 1984.
• Mallmin H., Ljunghall S., Persson I., Bergström R., “Risk Factors For Fractures Of The Distal Forearm: A Population-Based Case-Control Study”, Osteoporosis International. 4(6), pp.298-304, 1994.
• Marcus R., The Mechanism of Exercise Effects on Bone. Principles of Bone Biology, Academic Press, San Diego. 1435-45, 1996.
• Nguyen ND., Pongchaiyakul C., Center JR., Eisman JA., Nguyen TV., “Abdominal Fat and Hip Fracture Risk in The Elderly: The Dubbo Osteoporosis Epidemiology Study”, BMC Musculoskelet Disord. 23, 6:11, 2005.
• Onat ŞŞ., Delialioğlu SÜ., Özel S., “Osteoporoz Risk Faktörlerinin Kemik Mineral Yoğunluğuyla İlişkisi”, Türk Osteoporoz Dergisi. 75,19, pp.74-80, 2013.
• Oral O., Hasdemır PS., Isık O., Yıldız M., Dınc N., Suza A., “Osteoporosis and Exercise”, TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi. 8(29), pp.1309- , 2016.
• Raisz LG., “Pathogenesis of Osteoporosis: Concepts, Conflicts, and Prospects”. J Clin Invest. 115, pp.3318-25, 2005.
• Simkin A., Ayalon J., Leichter I., “Increased Trabecular Bone Density Due To Bone-Loading Exercises in Postmenopausal Osteoporotic Women”, Calcified Tissue International. 40(2), pp.59-63, 1987.
• Szmedra L., Lemura LM., Shearn WM., “Exercise Tolerance, Body Composition and Blood Lipids in Obese AfricanAmerican Woman Following ShortTerm Training”, The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness. 38(1), pp.59-65, 1998.
• Yanık B., Atalar H., Külcü DG., Gökmen D., “Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi”, Osteoporoz Dünyasından. 13:569, 2007.
• Yılmaz E., Bayan Sporcularda Egzersizin Kemik Mineral Yoğunluğu Üzerine Etkisinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2013.