MİLLİ SPORCULARIN DOPİNG KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARININ BELİRLENMESİ: BİR METAFOR ANALİZİ ÇALIŞMASI

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 2, 318 - 327, 01.08.2016

Serkan Kurtipek Okan Burçak Çelik Baki Yılmaz İ. Fatih Yenel

Öz

Bu araştırmanın amacı, milli sporcuların doping kavramına ilişkin sahip oldukları algıları metaforlar yardımıyla belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu ülkemizde en çok doping vakalarının görüldüğü, atletizm ve halter branşında toplam 29 milli sporcu oluşturmuştur. Araştırmada veri toplamak amacıyla milli sporcuların doping kavramına ilişkin sahip oldukları algılarını belirlemek için “metafor formu” hazırlanmıştır. Metafor formunda milli sporculardan “Doping…gibidir; Çünkü…” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Araştırmada, nitel araştırma yaklaşımlarından olgubilim deseni kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise; içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinin güvenirliği için katılımcılar arası güvenirlik kat sayısı hesaplanmış ve bu değer %96 olarak bulunmuştur Verilerin değerlendirilmesiyle, milli sporcuların toplam 28 metafor ürettikleri görülmüştür. Üretilen bu metaforlar 5 farklı kategoride toplanmıştır. Sonuç olarak, milli sporcuların dopinge ilişkin en çok “aldatıcı olması açısından” kategorisinde metaforlar geliştirdikleri belirlenirken, bunu “performans artırıcı olması açısından”, “haksız kazanca sebep olması açısından” , “sağlığa zararları açısından” ve “başarısızlığa uğratması açısından” kategorileri izlemiştir. Doping için genellikle cansız metaforlar kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

doping, metafor, milli sporcu, nitel araştırma yöntemi

DETERMINATION OF THE THOUGHTS OF NATIONAL TEAM ATHLETES ON THE CONCEPT OF DOPING: A STUDY OF METAPHOR ANALYSIS

Öz

The aim of this research is to determine the thoughts of national team athletes on the concept of doping through metaphors. The sample of study consists of 29 national team athletes from the branches of athletics and weight lifting where the most doping cases occur. In research, for the purpose of collecting data, “metaphor form” was prepared to determine the thoughts of national team athletes on the concept of doping. The national team athletes were asked to fill the sentence “doping is like…, because…”. In research, phenomenological method from the qualitative research approaches was used. For the analysis of data, content analysis method was used. For the reliability of the research data analysis, reliability coefficient among participants was calculated and this value was found to be 96%. With the evaluation of data, it was appeared that national team athletes produced 28 metaphors at total. These metaphors were gathered under 5 different categories. As a result, it was determined that national team athletes produced metaphors related to doping mostly at the category of “in terms of being deceptive”, and this is followed by the categories of “in terms of increasing performance”, “in terms of causing unfair acquisition”, in terms of being unhealthy” and “in terms of causing failure”. Dead metaphors such as illegal electricity, gamble, drugs and provision with no effort were generally used for doping

Anahtar Kelimeler

doping, metaphor, national team athlete, qualitative research method

Kaynakça

• Bergh, G. (2011). Football is war: A case study of minute-by-minute football commentary.Veredas On Line – Temátıca – 2/2011, P. 83-93 – Ppg Lınguístıca/Ufjf – Juız De Fora - Issn 1982-2243. 2. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem A.
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni: Nicel, nitel ve karma yöntem yaklaşımları (S. B. Demir, Çev.). Ankara: Eğiten kitap.
• Cudd, A,. E.(2007). Sporting Metaphors: Competition and the Ethos of Capitalism. Journal of the Philosophy of Sport, 34, 52-67.
• Çetin, E., Dölek, B., E. & Orhan, Ö. (2008). “Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Ergojenik Yardımcılar, Doping Ve Sağlık Belirlenmesi”. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, VI (3) 129-132. Döş, İ. (2010). “Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları”. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 607-629.
• Ekici, G. (2016).“Biyoloji Öğretmeni Adaylarının Mikroskop Kavramına İlişkin Algılarının Belirlenmesi”: Bir Metafor Analizi Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 17( 1), 615-636. 8. Ekici, G., Gökmen, A., & Kurt, H. (2014). “Öğretmen adaylarının “bilgisayar” kavramı konusundaki bilişsel yapılarının belirlenmesi”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (GEFAD), 34(3), 359-405.
• Erkiner, K., (2007).Spor Hukuku Dersleri. Sporda Dopingle Mücadele. (Editör: Erkiner, K., & Soysüren, A.). İstanbul. Kadir Has Üniversitesi yayınları.
• Genç, D., A. (1998). Spor Hukuku. İstanbul. 1. Baskı. Alfa yayıncılık.
• Gençtürk, G., Çolakoğlu, T. & Demirel, M. (2009).
• “Elit Sporcularda Doping Bilgi Düzeyinin Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma (Güreş Örneği)”. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 3 (3). 213-221.
• Inbar, D. (1996). “The free educational prison: Metaphors and images”. Educational Research, 38 (1), 77-92.
• Kesic, D. & Muhic, E. (2013). “Sports In Metaphor And Metaphor In Sports”. Sport Logia, 9(1), 28–33. e-ISSN 1986-6119.
• Koç, M., Murathan, F., Yetiş, Ü., & Murathan, T., (2015).
• “İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Spor Kavramına İlişkin Algıları”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (9), 294-303.
• Kurdak, S., S. (1996). Sporda Doping ve İlaç
• Kullanımı. Ankara. 1. Baskı. Sporsal kuram dizisi-7.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil (Çev: G.Y.Demir), Paradigma yayıncılık, İstanbul.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor (Çev:Bulut G). İstanbul: MESS yayıncılık.
• Özsoy, S. (2011). “Spor Gazetelerinin Başlıklarında
• Militarist Ve Şiddet İçerikli Metaforlar”. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. Sayı 1. 88-114.
• Öztürk, E., G., Suveren, S. & Çolakoğlu, T. (2012). “Türkiye’de Doping, sporcuların doping bilgi düzeylerinin ölçülmesi (Hentbol Örneği)”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 9 (1). 249-260.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve
• Değerlendirme Yöntemleri. 3. Baskıdan Çeviri.(Çev Edit.;Bütün, M & Demir, S. B.). Ankara. Pagem Akademi.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve
• Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Saban, A. (2009). “Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Sarıibrahimoğlu, Y., S., Bakanay, M., A., & Tekin, T.
• (2002). Spor Hukuku. Sarıibrahimoğlu Hukuk Bürosu. Odak Baskı.
• Segrave, J. O. (2000).“The sports metaphor in
• American cultural discourse. Culture, Sport, Society, 3:1, 48-60, DOI: 10.1080/14610980008721862
• Şahin, M. (1998). Spor Ahlakı ve Sorunları. İstanbul.
• Baskı.Evrensel Basım Yayın.
• Şirin, E., F., Bektaş, F., Karaman, K., & Aytan, G., K., (2012).
• “Rafting Katılımcılarının Rafting Kavramına
• İlişkin Metaforik Algıları”. Niğde Üniversitesi Beden
• Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi 6 (2), 207-2015.
• Tarakçıoğlu, S. & Doğan, B. (2013). “Spor Etiği
• Bağlamında Gen Dopingi”. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 24 (1), 45–54.
• TBMM Son Yıllarda Türk Sporunda Yaşanan Doping
• Sorununun Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu, Nisan 2014.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2014). Sosyal Bilimlerde
• Nitel Araştırma Yöntemleri (Genişletilmiş 9. Baskı). Ankara: Seckin Yayınları.