ANKARA GENÇLİK HİZMETLERİ VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞANLARININ İŞ- AİLE ÇATIŞMASI, AİLE-İŞ ÇATIŞMASI VE YAŞAM DOYUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 1, 153 - 163, 01.04.2016

Mustafa Önder Şekeroğlu Emrah Altun Burhan Başoğlu

Öz

Bu çalışmada iş-aile çatışması, aile-iş çatışması ve yaşam doyumun farklı sosyo-demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını saptayarak, birbirleriyle ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla Ankara Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü’de çalışan 329 kişiye “İş-Aile Çatışması, Aile-İş Çatışması” ve “Yaşam Doyum” ölçekleri uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgulara göre; cinsiyetin, yaşın, yöneticilik görevinin olup olmamasının, çocuk sayısının ve meslekte geçirilen sürenin aile-iş çatışması, iş-aile çatışması ve yaşam doyumu üzerindeki etkili olmadığı, evli olan bireylerin bekâr olan bireylere göre ve eşi çalışan bireylerin eşi çalışmayan bireylere göre iş-aile çatışmasını daha fazla yaşadıkları sonucuna varılmıştır. Ayrıca eğitim durumu ve gelir düzeyinin yaşam doyum üzerinde etkili olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte, aile-iş çatışması ile iş-aile çatışması arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu ve aile-iş çatışması yüksek olan bireylerin iş-aile çatışmasının da yüksek olacağı bulunmuştur. Yaşam doyum ile aile-iş ve iş-aile çatışması arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamsız olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş-aile çatışması, aile-iş çatışması, yaşam doyum

ANALYSIS OF WORK- FAMILY CONFLICT, FAMILY-WORK CONFLICT AND LIFE SATISFACTION AMONG WORKERS OF ANKARA YOUTH SERVICES AND PROVINCIAL DIRECTORATE OF SPORTS ACCORDING TO DIFFERENT VARIABLES

Öz

12In this study Work-Family Conflict, Family-Work Conflict and Life Satisfaction were carried out to indicate 329 staff’s relationship between each other, who work in Ankara Youth Services and Sports Province Management, by determining whether work-family conflict, family-work conflict and life satisfaction differientiate or not according to socio-demographic variables. According to obtained results, it was concluded that gender, age, having management position, number of children and duration of experience in job were not significant on family-work conflict, work-family conflict and life satisfaction. On the other hand married staff compared to single ones and staff whose spouse works, experienced the work- family conflict more. Moreover, it was deduced that education level and income level were significant on life satisfaction. Furthermore, a positive way medium level relationship between family- work conflict and work- family conflict was found out supporting the obtained data that staff who has high level of family- work conflict will have relationship between life satisfaction and between family- work conflict / work- family conflict was statistically meaningless

Anahtar Kelimeler

Work- family conflict, family- work conflict, life satisfaction

Kaynakça

• Acar Arasan, B.N. (2010). Akademisyenlerde Yaşam Doyumu İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi. Uşak. [İn Turkish]
• Adams, G. A., King, L. A. ve King, D. W. (1996). Relationships of Job and Family Involvement, Family Social Support and Work-Family Conflict with Job and Life Satisfaction. Journal Psychology, 81 (4), 411-420. of Applied
• Allen, T. D., D.E.L. Herst, C.S. Bruck ve M. Sutton (2000), “Consequences Associated with Work-to Family Conflict: A Review and Agenda for Future Research”, Psychology, 4,278-308. of Occupational Health
• Ardahan, F. (2012). Doğa Yürüyüşü Yapanların Yaşam Doyum Düzeyleri ile Duygusal Zekâ ve Yaşam Doyumu Mediterranean Journal of Humanities. 1, 11-19. [İn Turkish] İlişkinin İncelenmesi.
• Avşaroğlu S., Deniz M.E. ve Kahraman A. (2005). Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14, 115- 129. [İn Turkish]
• Baştemur, Y. (2006). İş Tatminin İle Yaşam Tatminini Arasındaki İlişkiler: Kayseri Emniyet Müdürlüğünde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi. Kayseri. [İn Turkish]
• Butler, A.B. ave Skattebo A. (2004). What is Acceptable For Women May Not Be For Men: The Effect of Family Conflicts With Work on Job-Performance Ratings. Journal Psychology, 77, 553-564. and Organizational
• Byron, K. (2005). A Meta-Analytic Review Of Work- Family Conflict And Its Antecedents. Journal Of Vocational Behavior, 67(2), 169-198.
• Casper, W.J., Chrıstopher H., Taylor-Bıanco, A. ve Wayne, J.H. (2011). Workfamily conflict, perceived supervisor support and organizational commitment among Brazilien professionals. Journal of Vocational Behavior, 79, 640-652.
• Çağatay, A. (2012). İş-Aile Çatışmasının Çalışanların İş Ankara’daki Özel Eğitim Kurumlarında Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Ankara. [İn Turkish] Etkisinin Belirlenmesi
• Çakmak, B.B. (2004). İş-Aile Yaşam Alanlarında Yaşanan Çatışmalar ve Bu Çatışmaların İşe Bağlılığa Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. [İn Turkish]
• Çarıkçı, İ.H., Çelikkol Ö. (2009). İş-Aile Çatışmasının Örgütsel Bağlılık ve işten Ayrılma Niyetine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 153-170. [İn Turkish]
• Çarıkçı, İlker H.(2001). Banka Çalışanlarının İş ve Aile Rollerinin Çatışması (Bireysel ve Örgütsel Boyutlar). Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul. [İn Turkish]
• Dew, T. ve Huebner, E. S. (1994). Adolescent’s perceived quality of life: An exploratory investigation. Journal of School Psychology, 32, 185–199.
• Diener, E., Emmons R.A., Larsen R.J. ve Griffen S. (1985). The Satisfaction With Life Scale.Journal Of Personality Assessment. 49, 71-75.
• Doruk, N.Ç. (2008). Organizasyonlar İş Aile ve Aile İş Çatışmalarının Bireylerin Performansları Üzerindeki Etkisinde İş ve Yaşam Tatmininin Rolü. Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, Kayseri. [İn Turkish]
• Efeoğlu, İ. F. (2006). İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: (Yayımlanmamış Üniversitesi, Adana. [İn Turkish] Bir Tezi), Çukurova
• Ertemli, H.B. (2011). İş-Aile ve Aile-İş Çatışmalarının İşe Cezbolma Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul. [İn Turkish]
• Fernandez, B.R., Zamarron M.D. ve Ruiz M.A. (2001). The Contribution of Socio- Demographic and Psychosocial Factors to Life Satisfaction. Ageing and Society, 21, 25-43.
• Ford, M. T., Heinen, B. A. ve Langkamer, K. L. (2007). Work And Family Satisfaction And Conflict: A Meta- Analysis Of Cross-Domain Relations. Journal of Applied Psychology, 92, 57-80.
• Frone, M. R., Russell, M. ve Cooper, M. L. (1992). Antecedents and Outcomes of Work Family Conflict: Testing A Model Of The Work-Family Interface. Journal of Applied Psychology, 77: 65-78.
• Greenhaus J. H. ve Beutell N.J. (1985). Sources of Conflict between Work and Family Roles. The Academy of Management Review, 10, 1.
• GreenCaus, J. H. ve Powell, G. N. (2003). When Work and Family Collide: Deciding Between Competing Role Demands. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 90(2), 291–303.
• Gutek, B., Searle, S., ve Klepa, L. (1991). Rational Versus Gender Role Explanations For Work–Family Conflict. Journal of Applied Psychology, 76, 560–568.
• Güçlü, N. (2001). Stres Yönetimi. Gazi Üniversitesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 21(1), 91-109. [İn Turkish]
• Huebner, E. S. (1991). Correlates of life satisfaction in children. School Psychology Quarterly, 6, 103–111.
• Karatepe, O.M. ve Baddar L. (2006). An Empirical Study Of The Selected Consequences Of Frontline Employees. Tourısm Management, 27, 1017-1028. [İn Turkish]
• Kazak, Z., Moralı S. ve Doğan B. (2004). Sporcuların Güdüsel Yönelimlerinin Öngörücüleri Olarak: Hedef Yönelimi, Sportif Yeterlilik ve Yaşam Doyumu. Ege Üniversitesi Beden Eğtimi Ve Spor Yüksekokulu, Performans Dergisi, 10(3), 27-34. [İn Turkish]
• Keser, A. (2005). İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Çalışma ve Toplum Dergisi, 4, 77-95. [İn Turkish]
• Kinnunen, U. ve Mauno, S. (1998). Antecedents and Outcomes of WorkFamily Conflict Among Employed Women and Men in Finland. Human Relations. 51, 157-177.
• Kopelman, Richard E., Jeffrey H. Greenhaus ve Thomas F. Connally (1983). A Model of Work, Family and Interrole Conflict: A Construct Validation Study. Organizational Behavior and Performance. 32, 198-295. Human
• Kossek, E.E. ve Özeki C. (1998). Work-Family Conflict, Policies, and the Job-Life Satisfaction Relationship: Organizational Behavior Research. Journal of Applied Psychology, 83, (2), 139-148. and Directions for – Human Resources
• Lazarus, R.S. (1991). “Psychological Stress in the Workplace”, Journal of Social Behavior and Personality, 6, 1-13.
• McCullough, G., Huebner, E. S. ve Laughlin J. E. (2000). Life Events, Self-Concept and Adolescents’ Positive Subjective Well-Being. School Psychology, 37, 281–290.
• Moreno-Jimenez, B., Mayo M., Sanz-Vergel AL., Geurts S., Rodriguez-Munoz A. ve Garrosa E. (2008). Effect Of Work-Family Conflict On Employee’s Well- Being: Experiences. IE Business School Working Paper 119, 1-18. Role Of Recovery
• Mutlu, Z. (2012). Yaşlı Bireylerde Yaşam Tatmini ve Sosyal Destek İlişkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. [İn Turkish]
• Netemeyer, Richard G.. Boles James S. ve Mcmurrian R. (1996). Development and Validation of Work-Family Conflict and Family-Work Conflict Scales. Journal of Applied Psychology, 81(4), 400- 410.
• Nielson, Troy R., Dawn S. Carlson ve Melenie J. Lankau, (2001). The Supportive Mentor As A Means of Reducing Work-Family Conflict. Journal of Vocational Behavior. 59, 364-381.
• O’Driscoll, Michael P.(2004). Work/Family Conflict, Psychological Well-Being, Satisfaction and Social Support: A Longitudinal Study in New Zealand. Equal Opportunities International. 23, (2), 36-56.
• Özdevecioğlu, M. ve Doruk, N. Ç. (2009). Organizasyonlarda İş Aile ve Aile İş Çatışmalarının Çalışanların İş ve Yaşam Tatminleri Üzerindeki Etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33, 69-99. [İn Turkish]
• Özer, M. ve Karabulut Özsoy, Ö. (2003). Yaşlılarda Yaşam Doyumu. Geriatri Dergisi, 6(2), 72-74. [İn Turkish]
• Özmete, E. ve Eker I. (2012). İş-Aile Yaşamı Çatışması ve Roller: Kamu Sektörü Örneğinde Bir Değerlendirme. Çalışma İlişkileri Derg. 2(3), 1-23. [İn Turkish]
• Öztürk, N. (2008). Evli Bayan Öğretmenlerde İş-Aile Çatışmasının İş stresi Ve Performansa Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi. İstanbul. [İn Turkish]
• Parasuraman, S. ve Greenhaus, J. H. (1997). The changing world of work and family. In S. Parasuraman, & J. H. Greenhaus (Eds.), Integrating Work and Family: Challenges and Choices for a Changing World. Westport, CN: Quorum Books.
• Parasuraman, S. ve Simmers, C. A. (2001). Type of Employment, Work-Family Conflict and Well-Being: A Comparative Study. Journal of Organizational Behavior, 22.
• Pitney, W.A., Mazerolle S.M. ve Pagnotta K.D. (2011). Work–Family Conflict Among Athletic Trainers in the Secondary School Setting. Journal of Athletic Training, 46(2), 185–193.
• Selvarajan, T., Cloninger, P. ve Singh, B. (2013). “Social Support and Work-Family Conflict: A Test of An Indirect Effects Model”, Journal of Vocational Behavior ,83, 486-499.
• Şahin, Ş. (2008). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Tükenmişlik ve Yaşam Doyumu Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi. Mersin. [İn Turkish]
• Şekeroğlu, M. Ö. (2013). Gençlik ve Spor Bakanlığı, Spor Çalışanlarının İş-Aile ve Aile-İş Çatışmalarının Yaşam Doyumuyla İlişkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. [İn Turkish]
• Tabuk, M.E. (2009). Elit Sporcularda İş-Aile Çatışması Ve Yaşam Tatmini İlişkilerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi. Kayseri. [İn Turkish]
• Ünal, A.Ö. (2011). Lise Öğrencilerinin Yaşam Doyumlarının Bazı Değişkenlere Göre Yordanması. Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon. [İn Turkish]
• Vurgun, N., Dorak F. ve Çetinkalp Z. (2006). Devlet Ve Özel Okullarda Görev Yapan Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Yaşam Doyumları Ve Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Muğla. [İn Turkish]
• Wayne, J. H., Musısca N. ve Fleeson W. (2004).Considering the Role of Personality in the WorkFamily Experience: Relationships of the Big Five to Work-Family Conflict and Facilitation. Journal of Vocational Behavior, 64 (1), 108-230.
• Yılmaz, E. ve Altınok V. (2009). Okul Yöneticilerinin Yalnızlık ve Yaşam Doyum Düzeylerinin İncelenmesi Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Derg. 59(15), 451-469. [İn Turkish]
• Yüksel, İ. (2005). İş-Aile Çatışmasının Kariyer Tatmini, İş Tatmini ve İş Davranışları ile İlişkisi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 301-314. [İn Turkish]
• Zhao, X. ve Qu H. (2009). A Study on the Impacts of Work-Family Conflicton Job and Life Satisfaction among Hotel Sales Managers in China. International Chrıe Conference-Refereed Track, Ichrıe Conference, Aug 1st. University of Massachusetts– Amherst.