LİSE ÖĞRENCİLERİNİN SALDIRGANLIK DÜZEYLERİNİN SPOR YAPIP YAPMAMA DURUMLARINA GÖRE İNCELEMESİ AYDIN İL ÖRNEĞİ

Yıl 2008, Cilt: 2 Sayı: 2, 147 - 154, 01.08.2008

Hüseyin Kırımoğlu Necmettin Parlak Çağatay Dereceli Abdurrahman Kepoğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı; lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin spor yapıp yapmama durumlarına göre belirlenmesidir. Katılımcıların saldırganlık düzeyleri cinsiyetlerine, spor yapıp yapmama, müsabık olma, erkeklerin spor yapıp yapmama ve bayanların spor yapıp yapmama durumlarına göre mukayese edilmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu ve Tuzgöl 1998 tarafından geliştirilen “ Saldırganlık Ölçeği” uygulanmıştır. Araştırma grubunu, Aydın Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı ve il merkezinde bulunan lise, Anadolu lisesi ve fen lisesinde öğrenim gören 327 ‘si bayan, 396’sı erkek toplam 723 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Verilerin değerlendirilmesinde ve hesaplanmış değerlerin bulunmasında SPSS 16.0 istatistik paket program kullanılmıştır. Normallik sınamasına göre, nonparametrik testlerden Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Bu çalışmada hata düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Sonuç olarak; katılımcıların cinsiyetleri açısından saldırganlık düzeyleri bayan katılımcıların erkek katılımcılara oranla saldırganlık ölçeği puanları anlamlı derecede yüksek bulunmuştur P≤0,05 . Diğer karşılaştırmalarda ise, spor yapanlarla yapmayanlar, spor yapıp da müsabık olanlarla olmayanlar, spor yapan erkeklerle spor yapmayan erkekler ve spor yapan bayanlarla spor yapmayan bayanlar arasında saldırganlık düzeyleri bakımından istatistiksel olarak manidar bir farklılık tespit edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Saldırganlık, Lise Öğrencisi, Spor

DETERMİNATION OF AGGRESİVENESS LEVEL OF HİGH SCHOOLSTUDENTS ACCORDİNG TO THEİR SPORT PARTİCİPATİON LEVEL

Öz

The purpose of this research is to identify the effect of doing sports on the aggressiveness levels of the high school students. The aggression levels of the students are compared in point of their genders, whether doing sports or not, being competitive, male students either doing sports or not, female students either doing sports or not. Data collection instrument used in this study is “Aggression Scale” developed by Tuzgöl 1998 . The sample of the research has been formed with 723 students 327 female, 396 male from the Anatolian High Schools and Science High Schools that are under management of the Aydın Provincial Directory of Education and in the boundaries of the provincial center. In the evaluation of the data and calculation of the values the SPSS 16.0 Statistical Package Program has been used. According to normality testing the Mann-Whitney U test is used among the nonparametric tests. The result is that the aggression levels of the female students are significantly higher than the male students’ P

Anahtar Kelimeler

Aggression, High School Students, Sport

Kaynakça

• Ağlamaz, T., Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Puanlarının Kendini Açma Davranışı, Okul Kültürü, Cinsiyet, Sınıf Düzeyi, Anne-Baba Öğrenim Düzeyi ve Ailenin Aylık Gelir Düzeyi Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Samsun, Balseven, A., Özdemir, Ç., Tuğ, A., Hancı, H., B.Doğan, Y., “Madde Kullanımı, Bağımlılıktan Korunma ve Medya.” Sted Dergisi. 11( 3). Ankara, 2002.
• Baron, R.A., Richardson, D.R., Human Aggression, 2. Edition, Plenum Pres, New York, 1994.
• Başar, H., Sınıf Yönetimi, PEGEM Yayınları, Ankara:1994.
• Bettencourt, B.A., Miller, N., “Gender Differences in Aggression as a Function of Provocation: A Meta Analysis”. Psychological Bulletin. May. Vol:119. No:3.1996.
• Büyüköztürk, Ş., Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pacem Yayınları, Ankara, 2006.
• Çağdaş, A., Seçer, Z., Çocuk ve Ergende Sosyal ve Ahlak Gelişimi, Nobel Yayınevi, 1.Baskı, Ankara, 2002.
• Çobanoğlu Güner, B., Takım Sporları Ve Bireysel Sporlar Yapan Sporcuların Saldırganlık Düzeylerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitim ve Spor Anabilim Dalı, Samsun, 2006.
• Dervent, F., Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeyleri Ve Sportif Aktivitelere Katılımla İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara, 2007.
• DOĞAN, O., Spor Psikolojisi. Nobel Kitapevi. Adana, 2005.
• DOĞAN, S., Farklı Sosyo-Ekonomik Düzeylere Mensup Ergenlik Çağındaki Kız ve Erkeklerin Saldırgan Davranışlarıyla Ana-Baba Tutumları Arasındaki İlişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kocaeli, 2001.
• Efilti, E., Orta Öğretim Kurumlarında Okuyan Örgencilerin Saldırganlık, Denetim Odağı ve Kişilik Özelliklerinin Karsılaştırmalı Olarak İncelenmesi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya, 2006.
• Freedman, J. C., Sears, D. O., Smith, C. M., Sosyal Psikoloji, İmge Kitabevi, 2. Baskı (Çev.: A. Dönmezer), Ankara, 1993.
• Gürsoy, F., “Annesi Çalışan ve Çalışmayan Çocukların Saldırganlık Eğilimlerinin İncelenmesi”. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi. Haziran-Aralık. Sayı: 6. Cilt: 7. 2002.
• Hamby, S., Sugarman, D., “Acts of psychological Aggression Against a Partner and Their Relation to Physical Assault and Gender.” Journal of Marrige & The Family. November. Vol:61. No:4. 1999.
• Hatunoglu, A. Ana-Baba Tutumları ile Saldırganlık Arasındaki İlişkiler. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. 1994.
• İkizler, C., Karagözoğlu, C., Sporda Başarının Psikolojisi, Alfa Basım Yayım, 3. Bsk. İstanbul,1997.
• Kapıkıran, Ş., İçten ve Dıştan Denetimliliğe Sahip Ergenlerin Atılganlık Düzeyinin Saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 1993.
• Karasar, N., Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nobel Yayınları, Ankara, 2005.
• Karatas, Z.B., “Anne Baba Saldırganlığı İle Lise Öğrencilerinin Saldırganlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.” Çağdaş Eğitim Dergisi. Şubat. Sayı:317. 2005.
• Kırımoğlu, H., İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Madde Kullanımı Ve Bağımlılığını Önlemede, Okul Yöneticisi, Beden Eğitimi Ve Rehber Öğretmenlerin Bilgi, Görüş Ve Önerileri (Ankara İl Örneği), Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara, 2007.
• KOÇ, M., “Gelişim Psikolojisi Açısından Ergenlik Dönemi ve Genel Özellikleri”, Ege Üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi.(17) İzmir, 2004.
• Köknel, Ö., Bireysel Ve Toplumsal Şiddet. Altın Kitaplar Yayınevi(1. basım). İstanbul. 1996.
• Masalcı, A.D., Aile İçi Etkileşimlerle Çocuğun Saldırganlık Düzeyi ve Uygu Davranışının Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 2001.
• Rabiner, David L. ; Coie, John D. ; Miller-Johnson, Shari ; Boykin, Anne-Sylvie M. ; Lochman, John E. “Predicting The Persistence Of Aggressive Offending Of African American Males From Adolescence Into Young Adulthood: The Importance Of Peer Relations,Aggressive Behavior, And ADHD Symptoms.” Journal Of Emotional And Behavıoral Disorders , September, Vol: 13. No:3. 2005.
• Soykan, F., “Türk Sinemasında Kadın ve Şiddet”, 3P:Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji Dergisi, 1 (4), Suveren, S. “Sporu Teşvik Eden Ekonomik ve Sosyal Faktörler”. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Beden Eğitimi ve Spor Özel Sayısı. 7, 1: 1991.
• Şahan, M., Lise Öğrencilerinde Saldırganlığı Yordayan Bazı Değişkenlerin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Rehberlik Ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, Ankara, TİRYAKİ, Ş., “Spor Yapan Bireylerin Saldırganlık Düzeylerinin Belirlenmesi (Takım ve Bireysel Sporlar Açısından Bir İnceleme)”, Uluslararası Spor Psikolojisi Sempozyumu, Mersin, (10-12 Ekim) 1997.
• TİRYAKİ, Ş., Spor Psikolojisi. Eylül Kitap ve Yayınevi., Ankara, 2000.
• Tuzgöl, M., Anne-Baba Tutumları Farklı Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimle Enstitüsü, Ankara, 1998.