THE EFFECT OF MENTAL IMAGERY ON DARTS SHOOTING PERFORMANCE ACCORDING TO CIRCADIAN RHYTHM

Yıl 2021, Cilt: 15 Sayı: 1, 49 - 59, 13.03.2021

Emre Çavdar , Metin Kaya

Öz

The aim of this study was to examine the effect of mental imagery skills on darts shooting performance according to circadian rhythm. The research has been carried out with 24 subjects between the ages of 18-22. After the pre-test measurements of the participants were taken, they were divided into three groups: the mental imagery morning group (ZCS), the mental imagery afternoon group (ZCÖS), and the control group. After the pre-test measurements, the subjects, who were assigned to the mental imagery groups, were given a mental imagery program for 30 minutes a day, 15 minutes in the morning and 15 minutes in the evening for 15 days. The post-test measurements were made on the day after the mental imagery training program was completed. Pos test measurements were taken between 9.00-10.00 am in the ZCS and control groups and between 14.00-15.00 in the afternoon in the ZCÖS group and recorded as data. The data obtained were analyzed by using the SPSS 23.0 statistical program. In the analysis process, along with descriptive statistics, Paired Samples t-Test was used for in-group analysis and One-Way ANOVA test was used for inter-group analysis, and Tukey HSD Test was used to determine the differences between groups. As a result of the research, a positive improvement was observed in the darts performances of the mental imagery training groups, while this improvement was found to be statistically significant in the ZCS group (p <0.05). Besides, considering the darts shooting performance between groups, a statistically significant difference was found in favor of the ZCS group (p <0.05). As a result, it can be said that mental imagery training increases the performance in sports that require closed skills such as darts, and this performance is affected by the hours of the day and shows circadian characteristics.

Anahtar Kelimeler

Mental Imagery, Imagination, Circadian Rhythm, Darts, Shooting Performance

ZİHİNSEL CANLANDIRMANIN SİRKADİYEN RİTME GÖRE DART ATIŞ PERFORMANSINA ETKİSİ

Öz

Bu araştırmanın amacı zihinsel canlandırma becerilerinin sirkadiyen ritme göre dart atış performansına etkisinin incelenmesidir. Araştırma 18-22 yaş aralığında 24 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların ön test ölçümleri alındıktan sonra zihinsel canlandırma sabah grubu (ZCS), zihinsel canlandırma öğleden sonra grubu (ZCÖS) ve kontrol grubu olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Ön test ölçümlerinden sonra zihinsel canlandırma gruplarına atanan katılımcılara15 gün boyunca sabah ve akşam 15’er dakika olmak üzere günde 30 dakika zihinsel canlandırma programı uygulanmıştır. Zihinsel canlandırma antrenman programının tamamlandığı 15. günden bir sonraki gün son test ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Son test ölçümleri ZCS ve kontrol gruplarında sabah 9.00-10.00 saatleri arasında, ZCÖS grubunda ise öğleden sonra 14.00-15.00 saatleri arasında alınmış ve veri olarak kaydedilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 23.0 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sürecinde, betimsel istatistiklerle beraber grup içi analizlerde Bağımlı Örneklemler t-Testinden ve gruplar arası analizlerde Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) testinden yararlanılmış ve farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için Tukey HSD Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda zihinsel canlandırma antrenmanı yapan grupların dart performanslarında olumlu yönde bir gelişme görülürken bu gelişme ZCS grubunda istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Bununla birlikte gruplar arası dart atış performansına bakıldığına, ZCS grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılaşma bulunmuştur (p<0,05). Sonuç olarak zihinsel canlandırma antrenmanının dart gibi hedefe atışın gerçekleştirildiği kapalı beceri isteyen sporlarda performansı arttırdığı, bu performansın ise günün saatlerinden etkilenerek sirkadiyen özellik gösterdiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Zihinsel Canlandırma, İmgeleme, Sirkadiyen Ritim, Dart, Atış Performansı

Kaynakça

• Weinberg RS., Gould D. (2015). Foundations of sport and exercise psychology. 6th Edition.Human Kinetics. Champaign, IL.295-322.
• Yarayan YE., İlhan EL. (2018). Sporda zihinsel antrenman envanteri’nin (SZAE) uyarlama çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 23(4), 205-218.
• Morris T., Spittle M., Watt AP. (2005). Imagery in sport. 1. Baskı. Human Kinetics. Champaign. IL. 1-57
• Jeannerod M. (1994). The representing brain: Neural correlates of motor intention and imagery. Behavior Brain Science. 17(2), 187-202.
• İkizler C., Karagözoğlu C. (1997). Sporda başarının psikolojisi. 3. Baskı. Alfa Yayıncılık. İstanbul.
• Syer J., Connolly C. (1998). Sporcular için zihinsel antrenman rehberi. (Çeviren F.U. Erkan). 1. Baskı. Bağırgan Yayınevi. Ankara.
• Feltz D., Lander DM. (1983). The effects of mental practice on motor skill learning and performance: a meta analysis. Journal of Sport Psychology. 5(1), 25-27.
• Van GH., Wenger HA., Gaul CA. (1990). Imagery as a method of enhancing transfer from training to performance. Journal of Sport and Exercise Psychology. 12(4), 366-375.
• Dündar U. (2017). Antrenman Teorisi. 10. Baskı. Nobel Akademik Yayıncılık. Ankara,387-409.
• Atkinson G., Reilly T. (1996). Circadian variation in sports performance. Sports Medicine. 21(4), 292-312.
• Chtourou H., Chaouachi A., Driss T., Dogui M., Behm G., Chamari K., Souissi N. (2012). The effect of training at the same time of day and tapering period on the diurnal variation of short exercise performances. Journal of Strength and Conditioning Research. 26(3), 697-708.
• Winget CM., DeRoshia CW., Holley DC. (1985). Circadian rhythms and athletic performance. Medicine and Science in Sports and Exercise. 17(5), 498-516.
• Günay M., Şıktar E., Şıktar E. (2017). Antrenman bilimi. 1. Baskı. Gazi Kitabevi. Ankara, 727-748.
• Çoruhlu A. (2019). Sirkadiyen Beslenme. 1. Baskı. Doğan Kitap. İstanbul, 27-29.
• Jarraya S., Jarraya M., Chtourou H., Souissi N. (2014). Diurnal variations on cognitive performances in handball goalkeepers. Biological Rhythm Research. 45(1), 93-101.
• Valdez P., Ramírez C., García A. (2012). Circadian rhythms in cognitive performance: Implications for neuropsychological assessment. Chrono Physiology and Therapy. 2, 81–92.
• Drust B., Waterhouse J., Atkinson G., Edwards B., Reilly T. (2005). Circadian rhythms in sports performance - an update. Chronobiology International. 22(1), 21-44.
• Büyüköztürk Ş. (2016). Deneysel desenler: Öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi. 5. Baskı. Pegem Akademi. Ankara, 2-24.
• Hair JF., Black WC., Babin BJ., Anderson RE., Tatham RL. (2013). Multivariate data analysis. 7th Edition. Pearson Education Limited. USA.
• Straub WF. (1989). The effect of three different methods of mental training on dart throwing performance. The Sport Psychologist. 3(2), 133-141.
• Wichman H., Lizotte P. (1983). Effects of mental practice and locus of control on performance of dart throwing. Perceptual and Motor Skills. 56(3), 807-812.
• Haghkhah A., Sohrabi M., Torbati HT., Ghalehroudkhani HH., Tabar MG. (2014). The effect of mental imagery focus of attention on performance and learning of children dart throwing skill. International Journal of Sport Studies. 4(1), 161-167.
• Beşiktaş MY. (2013). Elit sporcular için zihinde canlandırma antrenman programı uygulaması ve ölçülmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Aktop A. (2008). Biyolojik geribildirimle zihinsel antrenman yönteminin dart performansına etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Antalya.
• Brouziyne M., Molinaro C. (2005). Mental imagery combined with physical practice of approach shots for golf beginners. Perceptual and Motor Skills. 101(1), 203-211.
• Cankurtaran Z. (2020). Okçuların rekabet ortamında kullandıkları zihinsel antrenman becerilerinin sıralama atış skorlarına etkisi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi. 6(1), 13-29.
• Eckert LA. (1989). The effects of mental imagery on free throw performance. Master Thesis, The College at Brockport State University of New York Kinesiology Sport Studies and Physical Education. Newyork.
• Öner Ç., Cankurtaran Z. (2020). Elit okçuların zihinsel beceri ve tekniklerinin atış performanslarını belirleyici rolü. International Journal of Exercise Psychology. 2(1), 1-9.
• Sosovec LG. (2004). Internal visual imagery and its effect on penalty kicks in soccer. Master Thesis, Dakota State University Major in Health Physical Education and Recreation. South Dakota.
• Woolfolk RL., Parrish MW., Murphy SM. (1985). The effects of positive and negative imagery on motor skill performance. Cognitive Therapy and Research. 9(3), 335-341.
• Tekin M. (2018). Okçuların imgeleme becerileri ile dikkat ve performans düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Aydın.
• Hall CR. (2001). Imagery in sport and exercise. İçinde: Singer RN., Hausenblas HA., Janelle C. (Editör). Handbook of research on sport psychology. 2nd Edition. John Willy & Sons. New York, 529-549.
• Konter E. (2006). Uygulamalı spor psikolojisinde zihinsel antrenman. Nobel Akademik Yayıncılık. 3. Baskı. İstanbul.
• Renklikurt T. (1973). Antrenman ve fizyolojik özellikleri. 1. Baskı. İstanbul Matbaası. İstanbul.
• Konter E. (2003). Spor psikolojisi uygulamalarında yanılgılar ve gerçekler. 1. Baskı. Dokuz Eylül Yayınları, Ankara.
• Jacobson E. (1930). Electrical measurements of neuromuscular state during mental activities. American Journal of Physiology. 96, 115-121.
• Carciofo R., Du F., Song N., Zhang K. (2014). Chronotype and time-of-day correlates of mind wandering and related phenomena. Biological Rhythm Research. 45(1), 37-49.
• Sezgin S., Yüksel G. (2020). Zihin gezinmesi ölçeklerinin Türkçeye uyarlanması: Bir geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 18(1), 456-482.
• Monk TH. (1992). Chronobiology of mental performance. İçinde: Touitou Y., Haus H. (Editör). Biological rhythms in clinical and laboratory medicine. Springer-Verlag. 1. Baskı. Berlin, 208-213.