Traditional Erzurum Houses and LEED Residential: Single Family Rating System

Yıl 2024, , 1338 - 1346, 15.11.2024

Çağrı Uludüz , Serkan Sipahi

https://doi.org/10.34248/bsengineering.1561636

Öz

Traditional residential structures, like other buildings constructed with traditional methods, are considered sustainable in various aspects, such as materials, space management, and energy use. Although there are assessment systems currently available for evaluating the sustainability of new residential buildings, no widely accepted and specialized evaluation system exists for historical traditional houses. This lack of a dedicated framework prevents systematically assessing the sustainability of these historically sustainable buildings. Another significant gap is the absence of evaluations addressing the differences between the original forms of these structures and their current states, as well as the impact of these changes on their sustainability. Among green building certification systems that assess sustainability, the LEED evaluation system is recognized globally as a leading and widely accepted framework. The LEED Residential: Single Family assessment system is used to determine the level of sustainability in new residential buildings, considering human and environmental factors to promote better housing construction. This study identifies potential criteria for assessing the sustainability of traditional houses based on the criteria in the LEED Residential: Single Family evaluation system. Focusing on traditional Erzurum houses, the study conducts a sustainability assessment of these structures in their original forms. In conducting a sustainability evaluation of traditional houses, the study discusses which criteria should be emphasized and which cannot be applied. Recommendations are also made regarding the criteria for assessing extensions and alterations that differentiate the original structures from their current forms. The findings from the sustainability assessment of traditional Erzurum houses reveal that these structures perform notably well in the "location and transportation" and "energy and atmosphere" categories, and are generally successful in the "materials and resources" and "indoor environmental quality" categories.

Anahtar Kelimeler

Traditional housing, Historic buildings, Erzurum houses, Leed, Green building certification systems

Geleneksel Erzurum Evleri ve ‘Leed Residential: Single Family’ Değerlendirme Sistemi

Öz

Geleneksel konut yapıları, geleneksel sistemler ile inşa edilen diğer yapı türleri gibi; malzeme, alan yönetimi, enerji kullanımı gibi birçok açıdan sürdürülebilir kabul edilen yapılardır. Günümüzde yeni konut yapıları için sürdürülebilirlik anlamında değerlendirme sistemleri bulunmakla birlikte; tarihi geleneksel konut yapıları için özelleştirilmiş ve yaygın olarak kabul görmüş bir değerlendirme sistemi bulunmamaktadır. Bu durum, sürdürülebilir anlayışla üretilen geleneksel yapıların sistematik bir sürdürülebilirlik değerlendirmesine katılamamasına sebep olmaktadır. Bir başka eksiklik de bu yapıların ilk halleri ile günümüze ulaşmış mevcut halleri arasındaki farklılıklara ve bu farklılıkların yapıların sürdürülebilirliklerine olan etkilerine ait değerlendirmelerin olmayışıdır. Yapılarda sürdürülebilirlik düzeylerini ölçen yeşil bina sertifikasyon sistemlerin içerisinde, tüm dünyada kabul gören ve yaygın olarak kullanılan ve öncü sayılabilir bir konumda olan LEED değerlendirme sistemleri yer almaktadır. İnsan ve doğayı göz önünde bulundurarak daha iyi konutlar inşa edebilmek adına Leed Residential Single Family değerlendirme sistemi yeni konut yapılarındaki sürdürülebilirlik düzeylerini belirlemede kullanılmaktadır. Yapılan bu çalışma ile Leed Residential: Single Family değerlendirme sisteminde yer alan kriterler üzerinden geleneksel konutlar için sürdürülebilirlik değerlendirmesi yapılabilecek kriterler tespit edilmiş; geleneksel Erzurum evleri özelinde geleneksel konut yapılarının ilk hallerine ait bir sürdürülebilirlik değerlendirmesi gerçekleştirilmiştir. Geleneksel konutlar için sürdürülebilir bir değerlendirmede; değerlendirmeye alınamayan kriterler ile hangi kriterler üzerinde durulması gerektiği tartışılmış, yapıların ilk halleri ve günümüze ulaşmış mevcut hallerindeki farklılıklar içerisinde yer alan ekler ile ilgili olarak değerlendirme kriterlerine yönelik önerilerde bulunulmuştur. Geleneksel Erzurum evlerinin sürdürülebilirliklerinin değerlendirildiği bu çalışma ile bu yapıların, “konum ve ulaşım” ile “enerji ve atmosfer” alanlarında oldukça başarılı oldukları; “malzeme ve kaynaklar” ile “iç ortam kalitesi” alanlarında ise çoğunlukla başarılı oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel konut, Tarihi yapılar, Erzurum evleri, Leed, Yeşil bina sertifikasyon sistemleri

Kaynakça

• Abdelmonem M. 2007. Sustainability in traditional houses in the UAE: potentials and improvement of buildings abilities. URL: https://irep.ntu.ac.uk/id/eprint/32454 (accessed date: September 12, 2024).
• Abdul Majid NH, Denan Z, Abdul Rahim Z, Mohd Nawawi N, Hazman SN. 2017. Sustainability concepts in Malay and Aceh traditional houses. Plan Malaysia, 15(1):1-12. https://doi.org/10.21837/pm.v15i1.216
• Adeli S, Abbasi M. 2014. Approaches to nature in Iranian traditional houses in terms of environmental sustainability. In: Mileto C, Vegas F, García Soriano L, Cristini V, editörler. Vernacular Architecture: Towards a Sustainable Future. CRC Press, London, UK, pp: 53–58. http://dx.doi.org/10.1201/b17393-11
• Aksoy M, Bilgen S, Baslo M. 2013. Thoughts and ideas on ecological sustainability and the reflections on architecture. Inter J Hous Sci Applicat, 37(3): 151–160. https://doi.org/0146-6518/03/151-160
• Amiri A, Ottelin J, Sorvari J. 2019. Are LEED-Certified buildings energy-efficient in practice? Sustainability, 11(6): 1672. https://doi.org/10.3390/su11061672
• Bartlett AA. 1994. Reflections on sustainability, population growth, and the environment. Populat Environ, 16(1): 5–35. https://doi.org/10.1007/bf02208001
• Batur A, Gür, ŞÖ. 2005. Doğu Karadeniz’de kırsal mimari. Milli Reasürans, İstanbul, Türkiye, ss: 256.
• Bektaş C. 2013. Türk Evi. Yem Yayın, İstanbul.
• Canan F, Kobya HB, Aköz AB, Temizci A. 2020. Vernaküler ve çağdaş mimarlık örneklerinin sürdürülebilirlik bağlamında karşılaştırmalı analizi: Antalya Kaleiçi ve Deniz Mahallesi örneği. Süleyman Demirel Üniv Fen Bilim Enstit Derg, 24(2): 256–266. https://doi.org/10.19113/sdufenbed.651622
• Çorbacı ÖL, Turna T, Oğuztürk GE. 2020. Determination of accessibility in public spaces with landscape arrangement: case of Dicle University Campus., J Forestry, 16(1): 105-127.
• Eldem SH. 1984. Türk Evi I. Taç Vakfı, İstanbul, Türkiye, ss: 165.
• El Sorady DA, Rizk SM. 2020. LEED v4.1 operations & maintenance for existing buildings and compliance assessment: Bayt Al-Suhaymi, Historic Cairo. Alexandria Engin J, 59(1): 519–531. https://doi.org/10.1016/j.aej.2020.01.027
• Gezer H. 2013. Geleneksel Safranbolu evlerinin sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmesi. İstanbul Ticaret Üniv Fen Bilim Derg, 12(23): 13–31.
• Halifeoğlu FM, Işık N, Tekin M, Güzel E, İpekyüz HD, Erkoç B. 2020. Geleneksel mimaride yeniden kullanım kaynaklı sorunlar: Diyarbakır Evleri örneklemesi. J Inter Soc Res, 13(75): 382–395.
• Heinberg R, Lerch D. 2010. The post carbon reader: Managing the 21st century’s sustainability crises. Watershed Media & Post Carbon Institute, California, USA, pp: 243.
• Kartal, S, Turcan, Y. 2018. A research on the development of shopping buildings in historical process; example of Çankırı. J Art Design, 6(4): 1-20.
• Kıstır MR, Kurtoğlu D. 2018. Geleneksel konut mimarisinin sürdürülebilirlik bağlamında incelenmesi: Ayvalık ve Oxford Evleri örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniv Fen Bilim Enstit Derg, 9(1): 83–90. https://doi.org/10.29048/makufebed.382966
• Kofoworola OF, Gheewala SH. 2008. Environmental life cycle assessment of a commercial office building in Thailand. Inter J Life Cycle Asses, 13(6): 498–511. https://doi.org/10.1007/s11367-008-0012-1
• Kubba S. 2009. LEED practices, certification, and accreditation handbook. Butterworth-Heinemann. Burlington, USA, pp: 172. https://doi.org/10.1016/C2009-0-20128-0
• McLennan JF. 2004. The philosophy of sustainable design: The future of architecture. Ecotone Publishing, Missouri, USA, pp: 241.
• Sağlam T, Yurttaş H. 2020. Genel özellikleriyle geleneksel Erzurum evlerinin istatistiki veri analizi. J Turkish Res Instit, (67): 405–442. https://doi.org/10.14222/turkiyat4301
• Samalavicius A, Traskinaite D. 2021. Traditional vernacular buildings, architectural heritage and sustainability. J Architect Design Urbanism, 3(2): 49–58. https://doi.org/10.14710/jadu.v3i2.9814
• Sipahi S, Kulözü-Uzunboy N. 2021. A study on reducing the carbon footprint of architectural buildings based on their materials under the guidance of eco-design strategies. Clean Technol Environ Policy, 23(3): 991–1005. https://doi.org/10.1007/s10098-020-02009-4
• Soflaei F, Shokouhian M, Zhu W. 2017. Socio-environmental sustainability in traditional courtyard houses of Iran and China. Renew Sustaine Energy Rev, 69: 1147–1169. https://doi.org/10.1016/j.rser.2016.09.130
• Sokienah Y. 2020. Aspects of sustainability in the design elements of traditional Jordanian houses. Civil Engin Archit, 8(6): 1194–1201. https://doi.org/10.13189/cea.2020.080604
• Sözen M. 2001. Türklerde Ev Kültürü. Doğan Kitap, İstanbul.
• Şahin R, Dinçer AE. 2024. Evaluating the design principles of traditional Safranbolu houses. Buildings, 14(8): 2553. https://doi.org/10.3390/buildings14082553
• Taygun GT. 2019. Evaluation of “Materials and resources” criteria in LEED for homes v.3 and v.4.1 via Diyarbakır houses. MEGARON, 14(4): 611-622. https://doi.org/10.14744/megaron.2019.15046
• Taygun GT, Vural SM, Darcin P, Aykal FD. 2021. Examining traditional buildings in terms of life cycle: LEED assessment of Diyarbakir Houses. Inter J Architectonic, Spatial, Environ Design, 15(2): 57–79. https://doi.org/10.18848/2325-1662/cgp/v15i02/57-79
• Uruk ZF, Külünkoğlu İslamoğlu AK. 2019. Breeam, Leed ve DGNB yeşil bina sertifikasyon sistemlerinin standart bir konutta karşılaştırılması. European J Sci Technol, (15): 143–154. https://doi.org/10.31590/ejosat.512291
• USGBC. 2024. LEED v4.1. URL: https://www.usgbc.org/leed/v41 (accessed date: August 11, 2024).
• Varma CRS, Palaniappan S. 2019. Comparision of green building rating schemes used in North America, Europe and Asia. Habitat Inter, 89: 101989. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2019.05.008
• World Green Building Council. 2021. Sustainable building certifications URL: https://worldgbc.org/sustainable-building-certifications/ (accessed date: September 27, 2024).