Çorum İli Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Kalecik Karası Üzüm (Vitis vinifera L.) Çeşidinin Çekirdek Yağ Asidi Kompozisyonu

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 100. Yıl Özel Sayı, 27 - 34, 23.03.2020

Betül Gıdık

https://doi.org/10.35193/bseufbd.653042

Öz

Ö
z-Üzüm çekirdeğinin yaklaşık %10-20 oranında yağ içerdiği belirtilmiştir. Özellikle içerdiği yüksek orandaki antioksidan ile linoleik ve oleik asit gibi doymamış yağ asitleri, yan ürün olarak ortaya çıkan üzüm çekirdeği yağının işlenmesi gerektiğini ve ekonomik olarak önemini göstermektedir. Ayrıca içerdiği antioksidan maddeler ile de kozmetik ve ilaç sanayiinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada GS-MS kullanılarak üzüm çekirdeği yağının yağ asitleri kompozisyonu belirlenmiştir. Linoleik asit ve linolenik asit değerleri sırasıyla %0.91 ve %0.21 olarak bulunmuştur. Bütirik asit oranı ise %50.83 olarak belirlenmiştir. Bütirik asit bağırsak hastalıklarında inhibe edici ve iyileştirici etkisi bilindiğinden beslenmede kullanılabilecek önemli yağ asitleri arasında yer almaktadır. Bitkisel yağların yağ asitleri içeriği aydınlatılarak kullanım alanlarını da belirlemenin mümkün olacağı ve böylece üretim şekillerinin de gruplandırılabileceği düşünülmektedir. Meyve suyu, pekmez ve şarap gibi ilk ürün için ham madde olarak kullanılan preslenmiş ya da işlenmiş üzümlerden yan ürün olarak ortaya çıkan üzüm çekirdekleri küspe ve yem üretimine ek olarak ekonomik getirisi daha fazla olan üzüm çekirdeği yağı üretiminde de kullanılabileceği fikrini ortaya koymaktadır. İçerdiği yağ asitleri üzüm çekirdeği yağının yemeklik yağ olarak kullanıma uygun olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Oleik asit, Linoleik asit, Linolenik asit, Yağ asitleri

Kaynakça

• [1] Uzun, İ., & Bayır, A., (2008). Bazı şaraplık üzüm çekirdeği ekstrelerinin toplam fenolik içerikleri ve etkili antiradikallerinin belirlenmesi. Ulusal Bağcılık Şarap Sempozyumu ve Sergisi, Bildiriler Kitabı, Sayfa: 93-102, 6-8 Kasım 2008, Denizli, Türkiye.
• [2] Kara, Z., (2015). ‘Konya’nın üzümleri’, Konya ansiklopedisi.
• [3] Gok Tangolar, S., Ozoğul, Y., Tangolar, S., & Torun, A., (2009). Evaluation of fatty acid profiles and mineral content of grape seed oil of some grape genotypes. International Journal of Food Sciences and Nutrition 60(1): 32-39.
• [4] Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001
• [5] Gokturk Baydar, N., & Akkurt, M., (2001). Oil content and oil quality properties of some grape seeds. Turk J. Agric. For. 25: 163-168.
• [6] Maier, T., Schiber, A., Kammerer, D.R. & Carle, R., 2009. Residues of grape (Vitis vinifera L.) seed oil production as a valuable source of phenolic antioxidants. Food Chemistry 112(3): 551-559.
• [7] Clifford, M. N., (2000). Anthocyanins - nature, occurrence and dietary. J. Sci. Food Agric. 80(7): 1063-1072.
• [8] Aktan, N. & Kalkan, H., (2000). Şarap teknolojisi. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühen-disliği Bölümü, Kavaklıdere Eğitim Yayınları No: 4, Ankara, 614 s.
• [9] Schuster, W.H., (1992) . Ölpflanzen in Europa. DLG-Verlag, Frankfurt am Main, 240.
• [10] Mišurcová L., Vávra Ambrožová J., & Samek D. (2011). Seaweed lipids as nutraceuticals. Adv. Food Nutr. Res. 2011;64:339–355.
• [11] Burdge G.C., & Calder P.C. (2005). Conversion of α-linolenic acid to longer-chain polyunsaturated fatty acids in human adults. Reprod. Nutr. Dev. 2005;45:581–597. doi: 10.1051/rnd:2005047.
• [12] Kayahan, M., (2003). Yağ Kimyası. ODTÜ Yayıncılık Ankara, 220 s.
• [13] İriş E. (2008). Çeşlitli Çözücülerle Ayçiçeği Yağı içeren Binari karışımların Yoğunlukları Aşırı Molar Hacimleri ve Sıcaklık Bağımlılıkları. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizikokimya Anabilim Dalı Kimya Bölümü Yüksek Lisans Tezi, Edirne, Türkiye, 58 s.
• [14] IUPAC Standard method 2.301. Standards methods for the analysis of oils, fats and derivatives (7th ed.)International Union of Pure and Applied Chemistry, Blackwell, Oxford, England (1992) (1st supplement. to the 7th ed.)
• [15] REGULATION, H. (1991). Commission Regulation (EEC) No. 2568/91 of 11 July 1991 on the characteristics of olive oil and olive-residue oil and on the relevant methods of analysis Official Journal L 248, 5 September 1991. Official Journal L, 248, 1-83.
• [16] Barron, L.J.R., Celaa, M.V., Santa-Maria, G. & Cor-zo, N., (1988). Determination of the triglyceride composition of grapes by HPLC. Chromatographia 25(7):609–612.
• [17] Schuster, W.H., 1992 . Ölpflanzen in Europa. DLG-Verlag, Frankfurt am Main, 240.
• [18] Ohnishi, M., Hirose, S., Kawaguchi, M., Ito, S. & Fujino, Y., (1990). Chemical composition of lipids, especially triacylglycerol, in grape seeds. Agric. Biol. Chem. 54 (4):1035–1042.
• [19] Uslu A. & Dardeniz A. Bazı Üzüm Çeşitlerinin Çekirdeklerindeki Yağ Asitleri Bileşenlerinin Belirlenmesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 23 (48): (2009) 13-19.
• [20] Akın A., & Altındisli A. Emir, Gök Üzüm ve Kara Dimrit Üzüm Çesitlerinin Çekirdek Yağlarının Yağ Asidi Kompozisyonu ve Fenolik Madde İçeriklerinin Belirlenmesi, Akademik Gıda 8(6) (2010) 19-23.
• [21] Kumar CM, Rachappaji KS, Nandini CD, Sambaiah K, & Salimath PV. Modulatory effect of butyric acid—a product of dietary fiber fermentation in experimentally induced diabetic rats. The Journal of nutritional biochemistry. (2002);13(9):522-527.
• [22] Çağlar, A., Tomar O., & Ekiz T.,2017. Bütirik Asit: Yapısı, Özellikleri ve Sağlık Üzerine Etkileri. Kocatepe Vet J. 10(3): 213-225.
• [23] Baydar, N.G. & Akkurt, M., 1999. Oil content and oil quality properties of some grape seeds. Turkish Journal of Agriculture and Forestry . 25, 163–168.