1979-1995 IRAN-US RELATIONS

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 146 - 155, 30.06.2017

Alican Ekren

https://doi.org/10.33905/bseusbed.309765

Cited By: 1

Öz

Iran has always been
evaluated one of the most important position of USA. The loss of this
position,along with Islamic revolution,it destructed to the Usa's goals of the
Cold War and its position in this war. The Iranian revolution has
changed the dynamics in the Middle East on a large scale. Khomeini, with
the victory of the revolution, ignored the decisions of the former government.
Firstly, this meant exactly that the relations with the United States had come
to an and. The post-revolutionary period was not only important for
Iranian foreign policy, but also for the eastern policy of the USA. The
revolution that occured in 1979,not only changed the Iran's monarchy tradition,
but also its domestic and foreign policies. Before the revolution, Iran,
one of the supportive allied of USA, set itself completely opposite side after
1979. In this study will examine how the relations with the USA in the
internal and external politics, together with the Islamic Republic of Iran,
founded with the 1979 revolution, will be changed from the perspective of wars
and regional politics until 1995.

Anahtar Kelimeler

Iran, USA, The Iran Revolution, Iran Foreign Policy

1979-1995 İran-ABD İlişkileri

Öz

İran her zaman Amerika Birleşik
Devletleri’nin önemli kalelerinden biri olarak değerlendirilirdi. İslam devrimi
ile birlikte bu kalenin kaybedilmesi, Amerika Birleşik Devletleri’nin Soğuk
Savaş hedeflerini ve bu savaştaki konumunu tahrip edici olmuştur. İran devrimi Ortadoğu’daki
dinamikleri büyük ölçü de değiştirmiştir. Devrimin zaferiyle birlikte Humeyni,
önceki hükümetin kararlarını, anlaşmalarını yok saymıştır. Bu da ilk olarak
Amerika Birleşik Devletleri ile olan ilişkilerin son bulması anlamına
gelmekteydi. Devrim sonrası dönem sadece İran dış politikası için değil aynı
zamanda Amerika Birleşik Devletleri’nin doğu politikası için de önemli
olmuştur.1979 yılında meydana gelen devrim, İran’ın sadece monarşi geleneğini
değil aynı zamanda iç ve dış politikalarını da değiştirmiştir. Devrim öncesi,
bölgede Amerika Birleşik Devletleri’nin en büyük müttefiklerinden olan İran,
1979 sonrası tam karşıt bir konuma yerleşmiştir.  Bu çalışmada 1979 devrimi ile birlikte kurulan
İran İslam Cumhuriyetiyle birlikte ülke içi ve dışı politikalarda Amerika
Birleşik Devletleri ile olan ilişkilerin nasıl bir değişime uğradığını,
savaşlar ve bölgesel politikalar perspektifinden 1995 yılına kadar olan süreçte
incelenecektir. 

Anahtar Kelimeler

İran, ABD, İran İslam Devrimi, İran Dış Politikası

Kaynakça

• Akbaş, Zafer; BAŞ, Adem (2013). “İran’ın Nükleer Enerji Politikası ve Yansımaları”. History Studies, 21-44.
• Akbaş, Zafer (2011). “ABD’nin Ortadoğu Politikalarının Sürdürülebilirliği ve Ortadoğu’da Güç Mücadelesi”. History Studies, ABD ve Büyük Ortadoğu İlişkileri Özel Sayısı: 1-18.
• Aliyev, Vasib (2007). “Devrim Sonrası İran - ABD İlişkileri (1979 – 1991)”. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi
• Akgün, Birol; Yurdakurban, İsmail. “Devrim Sonrası İran Dış Politikası” (1979-2005). Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Çelik, Kadir Ertaç (2016). “İslam Devrimi Sonrası İran’da Kimlik ve Dış Politika: Konstrüktivist Bir Bakış”. Bölgesel Çalışmalar Dergisi.
• Dalar, Mehmet (2008). “İran’ın Nükleer Programı: Uluslararası Hukuk Bağlamında Bir Analiz”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi: 24.24.
• Doster, Barış (2012). “Bir Bölgesel Güç Olarak İran’ın Ortadoğu Politikası”. Ortadoğu Analiz, 44-51.
• Efegil, Ertan (2012). İran’ın Dış Politika Yapım Sürecini Etkileyen Unsurlar. Ortadoğu Analiz, 48.
• Gökçesöz, Selim (2007). “Orta Asya ile Hazar Bölgesinde Mevcut ve Planlanan Yeni Boru Hatlarının Türkiye'nin Enerji Koridoru Olmasına Etkileri.” Güvenlik Stratejileri Dergisi,
• Gündoğan, Ünal (2011). 1979 “İran İslam Devrimi’nin Ortadoğu Dengelerine Etkisi”. Orta Doğu Analiz Dergisi, Ankara: Eflal Matbaacılık, 67-73.
• Hallallı, Bekir (2014) “Humeyni Dönemi İran Dış Politikası (1979-1989)”. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 75-96.
• İdiz, Semih (2015). “Hazar Havzasındaki Stratejik Manevralar” Milliyet,
• Katzman, Kenneth (2000). "Iran: US Policy and Options." Library Of Congress Washington DC Congressional” Research Service:
• Köse, Talha (2008). “İran Nükleer Programı ve Ortadoğu Siyaseti: Güç Dengeleri ve Diplomasinin İmkanları”. SETAV.
• Naff, Thomas. Gulf (1985). “Security and the Iran-Iraq war”. NATIONAL DEFENSE UNIV WASHINGTON DC,
• Pollack, Kenneth M (2004). The Persian Puzzle. The Conflict between Iran and America,
• Yeşil, Caner (2014). “Nükleer Kriz Üzerinden Devrim Sonrası ABD – İran İlişkileri.” Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Semiz, Yaşar; Akgün, Birol (2005). “Büyük Orta Doğu Jeopolitiğinde İran-ABD İlişkileri.” Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi: 9.