İklim, Coğrafi Konum, Yer Şekilleri Ve Denizlerin Siyasi Coğrafya Üzerindeki Etkileri

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 167 - 185, 30.06.2019

Mustafa Karnıbüyük

https://doi.org/10.33905/bseusbed.558138

Cited By: 4

Öz

Siyasetin temel faktörleri insan ve toplumdur. Bunları
etkileyen faktörler arasında diğer insanlar, diğer toplumlar ve fiziki
faktörler yer almaktadır. Fiziki faktörlerin en somut ve en kapsayıcı karşılığı
coğrafyadır. Coğrafya, çeşitli unsurlardan oluşur ve bu unsurlar yeryüzüne
homojen bir şekilde dağılmamıştır. Bu unsurlar tarih boyunca bireyleri ve
toplumları etkilemiştir. Eski dönemlerde coğrafi unsurlar engel olarak
görülmüştür. Ancak tekniğin ilerlemesiyle insanlar coğrafyanın neden olduğu
olumsuzluklardan kaçınmışlar ve coğrafyanın sağladığı olanaklarından
faydalanmayı bilmişlerdir. Coğrafyanın toplum ve siyaset üzerindeki belirleyici
etkisi teknolojik ilerleme sonucunda kırılmış gibi görünmüştür. Ancak coğrafya,
siyaset ve toplumu etkileyerek siyasal süreçler üzerindeki etkilerini
sürdürmektedir. Jeopolitik ve siyasi coğrafya bilimleri söz konusu ilişkiyi güç
kavramı etrafında incelemektedir. Bu etkiler dolaylı olarak tutum ve
davranışları şekillendiren kültür üzerinden de net bir şekilde görülmektedir.
Siyaset bilimi bu noktada devreye girmektedir. Söz konusu ilişki, bir güç
ilişkisinden fazlasına işaret etmektedir ve siyaset biliminin kapsam ve
sorunsalları ile bu ilişki farklı bir bakış açısı sunmak amacıyla ele
alınabilmektedir. Makalede, başlıkta verilen coğrafi unsurların siyasete dair
etkileri, tarihten örnekler ve bu konuda çalışmış düşünürlerin görüşleriyle ele
alınmıştır. Makale sonucunda, coğrafya-siyaset arasındaki ilişkiyi, determinist
ve güç odaklı bir bakış açısı ile sınırlamadan dikkate almanın hem siyasete hem
ilişkiye dair daha fazla fikir sahibi olunabileceğini sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Siyaset, Coğrafya, Coğrafi Unsurlar, Birey, Toplum

The Effects Of Climate, Geographical Location Landforms And Seas On Political Geography

Öz

The main factors of politics are people and society. The factors affecting these include other people, other societies and physical factors. The most concrete and most inclusive provision of physical factors is geography. Geography is composed of various elements and these elements are not distributed homogeneously to the earth. These elements have influenced individuals and societies throughout history. Geographic elements were seen as obstacles in old times. However, with the advancement of the technique, people avoided the negativities caused by geography and they knew how to take advantage of the opportunities provided by the geography. The decisive influence of geography on society and politics seems to have been broken by technological progress. However, it affects the political processes by affecting geography, politics and society. Geopolitical and political geography studies examine the relationship around the concept of power. These effects are indirectly seen through the culture that shapes attitudes and behaviors. Political science comes into play at this point. This relationship points to more than a power relation, and the scope and problematics of political science can be addressed to provide a different perspective. In this article, the effects of the geographic elements given in the headings on politics are discussed with examples from history and the opinions of the thinkers who have worked on this subject. As a result of the article, it is concluded that considering the connection between geography and politics without limiting it from a determinist and power-oriented perspective, it may be possible to have more insight into both politics and connection.

Anahtar Kelimeler

Politics, Geography, Geographical Elements, Individual, Society

Kaynakça

• Arı, Tayyar (1999) Uluslararası İlişkiler, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Braudel, Fernand (1996) Uygarlıkların Grameri. (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay). İmge Yayınları, İstanbul.
• Burke, Peter (2002) Fransız Tarih Devrimi: Annales Okulu. (Çev. Mehmet Küçük). Doğu Batı Yayınları, İstanbul.
• Demir, Ali Faik (1998) “Jeopolitiğe Günümüzden Bir Bakış”, Uluslararası Politikada Yeni Alanlar Yeni Bakışlar, (Der. Faruk Sönmezoğlu). Der Yayınları, İstanbul.
• Demirci, Ali (2011) “Küreselleşen Dünyamızda Coğrafyanın Siyasal Gücü Ve Türkiye Ölçeğindeki Rolü”. Marmara Coğrafya Dergisi, C. 12, ss. 1-16.
• Dönmezer, Sulhi (1984) Sosyoloji. (9. Baskı). Savaş Yayınları, Ankara.
• Duverger, Maurice (1973) Metodoloji Açısından Sosyal Bilimlere Giriş, (Çev. Ünsal Oskay). Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Duverger, Maurice (1982) Siyaset Sosyolojisi. (2. Baskı). (Çev. Şirin Tekeli). Varlık Yayınları, İstanbul.
• Duverger, Maurice (1984) Politikaya Giriş. (2. Baskı). (Çev. Samih Tiryakioğlu). Varlık Yayınları, İstanbul.
• Eğribel, Ertan (2006) “XIX. Yüzyıl Batı Yayılmacılığı ve Jeopolitik Eksenler: Batı İçi Ayrımlar ve Hayat Sahası Çekişmesi”, Ertan Eğribel- Ufuk Özcan (Ed.). Sosyoloji Yıllığı-Kitap 15: Sosyoloji ve Coğrafya. Kızılelma Yayıncılık, İstanbul. ss. 207-220.
• Fındıkoğlu, Ziyaeddin Fahri (1940) “İbn Haldun: Coğrafya Telakkisi”, İş Üç Aylık Ahlâk ve İçtimaiyat Mecmuası, C. VI ss. 49-59.
• Göney, Süha (1979) Siyasi Coğrafya. C. II, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Göze, Ayferi (1959) Devletin Ülke Unsuru: Sınırları Ve Devletle Olan Münasebeti. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul.
• Günel, Kamil (2006) “Alman Coğrafya Ekolü”, Ertan Eğribel- Ufuk Özcan (Ed.). Sosyoloji Yıllığı-Kitap 15: Sosyoloji ve Coğrafya. Kızılelma Yayıncılık, İstanbul. ss. 189-211.
• Hacısalihoğlu, Yaşar (2008) “Kuramsal ve Kavramsal Bir Çözümleme: Mekân- Güç – Çatışma ve Jeopolitik”. Stratejik Araştırmalar Dergisi, C.1. ss. 22-44.
• İbni Haldun (1982) Mukaddime. C. I, (Haz. Süleyman Uludağ). Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Kışlalı, Ahmet Taner (1987) Siyaset Bilimi. Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu Yayınları, Ankara.
• Kışlalı, Ahmet Taner (2004) Siyaset Bilimi. (Ed. Nüvit Gerek). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kıvılcımlı, Hikmet (1974) Tarih Tezi. (2. Baskı). Tarih Ve Devrim Yayınları, İstanbul.
• Kızılçelik, Sezgin (2006) “Sosyolojide Coğrafyacı Görüşler: İbni Haldun, Montesquieu Ve Fernand Braudel Ekseninde Bir Değerlendirme”. Ertan Eğribel- Ufuk Özcan (Ed.). Sosyoloji Yıllığı-Kitap 15: Sosyoloji Ve Coğrafya Kızılelma Yayıncılık, İstanbul. ss. 138-155.
• Kösemihal, Nurettin Şazi (1982) Sosyoloji Tarihi. Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Memiş, Ekrem (1990) Tarihi Coğrafyaya Giriş. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, Konya.
• Montesquieu (1963) Kanunların Ruhu Üzerine. C. I, (Çev. Fehmi Baldaş). MEB Yayınları, İstanbul.
• Morgenthau, Hans (1970) Uluslararası Politika. (Çev. Baskın Oran - Ünsal Oskay). Türk Siyasi İlimler Derneği, Ankara.
• Oktay, Cemil (2003) Siyaset Bilimi İncelemeleri. Alfa Yayınları, İstanbul.
• Özcan, Ufuk (2006) “Coğrafya/Mekân Üzerindeki Beşerî Etkinlik Açısından Batı Ortaçağı Ve Feodalizm-Bizans İkiliği”. Ertan Eğribel- Ufuk Özcan (Ed.). Sosyoloji yıllığı-Kitap 15: Sosyoloji ve coğrafya. Kızılelma Yayıncılık, İstanbul. ss. 336-359.
• Roskin, Michael (2009) Çağdaş Devlet Sistemleri: Siyaset, Coğrafya, Kültür. (Çev. Bahaeddin Seçilmişoğlu). Adres Yayınları, Ankara.
• Say, Seyfi (2011) İbn Haldun’un Düşünce Sistemi Ve Uluslararası İlişkiler Kuramı. İlk Harf Yayınevi, İstanbul.
• Sorokin, Pitirim (1994) Çağdaş Sosyoloji Kuramları. (Çev. M. M. Raşit Öymen). Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Sönmezoğlu, Faruk (1989) Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi, Filiz Kitapevi, İstanbul.
• Spykman, Nicholas (2013) “Dış Politika Ve Coğrafya I-II”. (Çev. Aşkın İnci Sökmen). Esra Diri (Ed.) Uluslararası İlişkilerde Anahtar Metinler. Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi, İstanbul. ss. 3-43.
• Strabon (2000) Geographika: Antik Anadolu Coğrafyası, (Çev. Adnan Pekman), Arkeoloji ve Sanat Yayınları İstanbul.
• Ülger, İbrahim (2004) İbni Haldun- Işığın Kaynağı Doğu. Berfin Yayınları, İstanbul.