Türkiye’de Hanehalkı Borçluluk Oranındaki Değişmelerin Cari Açık Üzerindeki Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 84 - 95, 30.06.2021

Hacı Bekir Aras , Necati Çiftçi

https://doi.org/10.33905/bseusbed.932695

Cited By: 1

Öz

Son yıllarda sürdürülemez seviyelere gelen cari işlemler açığı, Türkiye ekonomisi için en önemli makroekonomik sorunlardan birisidir. Cari açığın temel belirleyicilerinden olan kredi hacminde meydana gelen değişimler cari açık üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır. Bu kapsamda Türkiye’de hane halkı borçlanmasında önemli bir yer tutan toplam tüketici kredileri ve tüketici kredilerinin alt bileşenleri olan ihtiyaç kredisi, konut kredisi, taşıt kredisi ve bireysel kredi kartı harcamaları ile cari işlemler açığı arasındaki ilişki, 2004:Q4-2020:Q1 dönemi üçer aylık verileri kullanılarak Sınır Testi ve ARDL Modeli ile analiz edilmiştir. Sınır Testi sonuçlarına göre cari açık ile toplam tüketici kredileri, ihtiyaç kredisi, konut kredisi, taşıt kredisi ve bireysel kredi kartları arasında eşbütünleşme ilişkisinin var olduğu tespit edilmiştir. ARDL Modeli sonuçlarına göre konut kredisi ve toplam tüketici kredilerinin cari işlemler açığını uzun dönemde negatif ve istatiksel olarak anlamlı etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. İhtiyaç kredisi ve bireysel kredi kartlarının cari işlemler açığını uzun dönemde pozitif ve istatiksel olarak anlamlı etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca taşıt kredisi ile cari işlemler açığı arasında uzun dönemde istatiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olmadığı sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hanehalkı Borçluluk Oranı, Tüketici Kredileri, Cari Açık

The Effects of Changes in Household Indebtedness Ratio on Current Account Deficit in Turkey

Öz

The current account deficit, which has reached unsustainable levels in recent years, is one of the most important macroeconomic problems for the Turkish economy. Changes in credit volume, which is one of the main determinants of the current account deficit, have negative effects on the current account deficit. In this context, it holds an important place in household borrowing in Turkey total consumer loans and loans with sub-components of consumer loans, housing loans, car loans, and retail credit card spending the relationship between in the current account deficit, 2004:Q4-2020:Q1 period of three months using the data, Boundary Test and ARDL Model were analyzed. According to the Boundary Test results, it was determined that there was a co integration relationship between current account deficit and total consumer loans, consumer loans, housing loans, vehicle loans, and individual credit cards. According to the results of ARDL Model, housing loans and total consumer loans affect the current account deficit negatively and statistically significantly in the long run. It is concluded that consumer loans and personal credit cards have a positive and statistically significant effect on the current account deficit in the long run. In addition, the result is that there is no statistically significant relationship between the vehicle loan and the current account deficit in the long run.

Anahtar Kelimeler

Household Indebtedness Ratio, Consumer Loans, Current Account Deficit

Kaynakça

• Ağazade, S. (2014). Tüketici Kredilerine Yönelik Sınırlama Türkiye’nin Cari Açık Sorununa Çözüm Olur mu? Doğrusal Dışı Bir Koentegrasyon Analizi. Bankacılık Dergisi, Sayı:91, 46-54.
• Aizenman, J. ve Jinjarak, Y. (2013). Real Estate Valuation, Current Account, and Credit Growth Patterns Before And After The 2008-2009 Crisis. ADBI Working Paper Series, No:429, 3-28.
• Akbaş Y. E. , Şentürk M. ve Sancar C. (2013). Testing For Causality Between The Foreign Direct İnvestment, Current Account Deficit, GDP and Total Credit: Evidence From G7. Panoeconomıcus, 791-812.
• Akçayır, Ö. ve Albeni, M. (2016). Türkiye’de Kredi Genişlemesinin Cari Açığa Etkisi: Sınır Testi Yaklaşımı. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 557-583.
• Alioğulları Z. H. , Başkaya, Y. S. ve Kılınç, M. (2015). The Relationship Of Consumer And Commercial Loans With Current Acoount Deficit İn Turkey. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, No:2015-19/27, 1-12.
• Bitzis G., John M. Paleologos J.M. ve Papazoglou C. (2008). The Determinants of the Greek Current Account Deficit: The EMU Experience, Journal of International and Global Economic Studies, 1(1), June 2008, 105-122.
• Doğru, B. (2014). Türkiye'de Para Talebinin Uzun ve Kısa Dönem Dengesinin ARDL ve VEC Yaklaşımları ile Analiz Edilmesi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 19-31.
• Dücan, E. , Atay Polat, M. ve Balcıoğlu, E. (2016). Tüketim Toplumu Örneği Olarak Türkiye’nin Cari Açık ve Tüketici Kredileri İlişkisi. Research Journal Of Politics, Economics and Management. 4(1), 161-188.
• Ganioğlu, A. (2013). Rapid Credit Growth and Current Account Deficit As The Leading Determinants Of Financial Crises. Economics The Open-Access, Open-Assessment E-Journal No:2013-35 [Erişim Tarihi: 12.09.2019, Rapid Credit Growth and Current Account Deficit as the Leading Determinants of Financial Crises — Economics E-Journal (economics-ejournal.org)]
• Gacener Atış, A. ve Saygılı, F. (2014). Türkiye’de Kredi Hacmi ve Cari Açık İlişkisi Üzerine Bir İnceleme. Business and Economics Research Journal, 5(4), 129-141.
• Göçer. İ., Mercan, M. Ve Peker, O. (2013). Kredi Hacmi Artışının Cari Açığa Etkisi: Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Ekonometri ve İstatistik, Sayı:18, 1-17.
• Gujarati, D. N. (1999). Essentials of Econometrics. Irwin/McGraw-Hill, 2nd. Edition, Boston.
• Gülmez, A. (2015). Türkiye'de Dış Finansman Kaynakları Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 145.
• Güneş, S. ve Yıldırım, C. (2017). Kredi Genişlemesi İle Cari Açık Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 2(1), 43-60.
• Karagöl, E. , Erbaykal, E. ve Ertuğrul, H. M. (2007). Türkiye’de Ekonomik Büyüme İle Elektrik Tüketimi İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 72-80.
• Karahan, P. ve Çağlarırmak Uslu, N. (2016). Kredi Hacmi İle Cari Açık Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Dinamik Bir Analiz. EconWorld Working Paper Series, No:2016-007, 1-10.
• Kılıç, C. (2015). Tüketici Kredileri ve Cari Açık Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2), 407-420.
• Mangır, F. ve Erdoğan, S. (2012). Merkez Bankası Finansal İstikrar Tedbirleri: Reel Kur ve Kredilerin Cari Açığa Etkisi. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 241-259.
• Polat, M. A. (2019). Bankacılık Sektörü Yurtiçi Kredi Hacmindeki Değişimlerin Cari Açığa Etkileri: Makro İhtiyati Tedbirler Kapsamında Ekonometrik Bir Analiz. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 5(2), 73-89.
• Sandalcılar, A. R. ve Altıner, A. (2014). Türkiye’de Tüketici Kredileri İle Cari İşlemler Açığı Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Bankacılık Dergisi, Sayı:89, 28-40. Telatar, E. (2011). Türkiye’de Cari Açık Belirleyicileri ve Cari Açık- Krediler İlişkisi. Bankacılar Dergisi, Sayı:78, 22-36.
• Tiryaki, G. (2014). Türkiye’de Bireysel Kredilerin Ekonomik Büyüme ve Cari Açık İle İlişkisi. Bankacılık Dergisi, Sayı:91, 55-74.
• Togan, S. ve Berument, H. (2011). Cari İşlemler Dengesi, Sermaye Hareketleri ve Krediler. Bankacılık Dergisi, Sayı:78, 3-21. Yapar Saçık, S. ve Karaçayır, E. (2014). Küresel Kriz Sonrasında Cari Açık ve Kredi Hacmi Arasındaki İlişkisi: Türkiye Örneği ( Relationship Between Current Acoount Deficit And Credit Volume After The Global Financial Crisis: The Case Of Turkey). Internatıonal Conference On Eurasıan Economıes, 1-8.