Features of Graduate Thesis Conducted in Midwifery Area in Turkey: A Descriptive Study

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 73 - 81, 01.09.2020

Deniz Akyıldız , Zekiye Karaçam

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de ebelik alanında yapılan lisansüstü tezlerin çeşitli yönlerini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, 30.12.2018-26.06.2019 tarihleri arasında, literatüre dayalı tanımlayıcı nitelikte yapılmış ve verilerin toplamasında doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Çalışmada Yüksek Öğretim Kurulu ulusal tez merkezi üzerinden erişilen ebelik alanında yürütülmüş 200 tez incelenmiştir. Veriler araştırmacılar tarafından literatürden faydalanılarak geliştirilen tez inceleme formu ile toplanmış ve tanımlayıcı istatistikler yoluyla çözümlenmiştir. Çalışmaya dâhil edilen tezlerin %96'sının yüksek lisans ve %4'ünün doktora tezi olduğu ve 2004-2019 yılları arasında 18 farklı üniversitede yürütüldüğü belirlenmiştir. En çok antenatal dönemde izlem/bakım (%30), postpartum dönem izlem/bakım (%23.5) ve cinsel sağlık/üreme sağlığı uygulamaları (%13.5) konularının araştırıldığı ve büyük çoğunluğunda (%96) nicel araştırma yöntemlerinin kullandığı belirlenmiştir. Çalışma grubunun çoğunlukla gebeler (%40), lohusalar (%19.5) ve kadınlar (%14.5) olduğu, veri toplamada en sık araştırmacılar tarafından geliştirilen anketler (%98) ve ölçeklerin (%74.5) kullanıldığı görülmüştür. Tezlerin büyük bir bölümünün (%84) herhangi bir destek alınmadan yapıldığı saptanmıştır. Bu çalışma, ebelik alanında yürütülen tezlerin daha çok antenatal ve postpartum bakım ve cinsel sağlık/üreme sağlığı konularına odaklandığı, gebeler üzerinde çalışıldığı, nicel araştırma yöntemlerinin kullandığı ve araştırmacılar tarafından finanse edildiğini ortaya koymuştur. Bu alanda yürütülen tez çalışmalarının finansal destek kaynaklarından yararlanılarak başta deneysel çalışmalar olmak üzere farklı araştırma yöntemleri kullanılarak ebeliğin tüm çalışma alanlarına yaygınlaştırılması ile ebelik biliminin gelişimine katkı sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Bilim, Ebelik, Lisansüstü Tez

Kaynakça

• Apay SE. 2010. Geçmişten günümüze ebelik: tarihi bir inceleme. Lokman Hekim Dergisi, 4(2): 13-20.
• Karaçam Z, Çoban A, Taşpınar A. 2018. Temel ebelik uygulamaları rehberler ve değerlendirme. Ankara: Nobel Tıp Kitapevi; p. 10-20.
• Karaçam Z. 2016. Türkiye’de profesyonel bir disiplin olarak ebelik mesleğinin durumu: Yasal düzenlemeler, eğitim ve araştırma. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 6(3): 128-136.
• Karkın AM. 2010. Müzik bilimleri alanında lisansüstü tezlerin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2): 143-149.
• Koçak YÇ, Can HÖ, Yücel U, Akyüz MD, Turfan EÇ. 2017. Türkiye’de ebelik bölümlerinin akademik ve fiziki profili. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4(2): 88-97.
• EUÇEP. 2016. Mezuniyet öncesi ebelik ulusal çekirdek eğitim programı Available at https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/ebelik.pdf (erişim tarihi: 1 Temmuz 2020).
• Okuyan YÇ, Nazan TU, Can HÖ. 2019. Ebelik uygulama alanlarında yapılan teori ve modele dayalı tezler. Life Sciences, 14(1): 20-29.
• ÖSYM-Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı. 2019. yükseköğretim kurumları sınavı 2019-yükseköğretim programları ve kontenjanları kılavuzu Available at https://www.osym.gov.tr/TR,16858/2019-yuksekogretim-programlari-ve-kontenjanlari-kilavuzu.html (erişim tarihi: 1 Temmuz 2020).
• Özkan B, Çeber Tufan E, Yaşaroğlu Toksoy S. 2016. Ebelik uygulama standartları. Ankara: Vize Yayıncılık; p; 15-25.
• Öztürk GG, Batman D, Karaçam Z. 2018. Present status of studies in the field of midwifery in turkey. IJCB, 8(1): 35-40.
• Sogukpinar N, Saydam BK, Bozkurt ÖD, Ozturk H, Pelik A. 2007. Past and present midwifery education in Turkey. Midwifery, 23(4): 433-442.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. 2014. Sağlık meslek mensupları ile sağlık hizmetle¬rinde çalışan diğer meslek mensupla¬rının iş ve görev tanımlarına dair yönetmelik Available at http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/20140522-14.htm (erişim tarihi: 1 Temmuz 2020).
• Taşkın L. 2018. Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği. Ankara: Akademisyen Kitapevi; p. 25-37.
• Yıldırım A, Şimşek H. 2018. Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık; p. 35-50.
• Yılmaz T, Karanisoğlu H. 2016. Türkiye’de ebelik eğitiminin güncel durumu. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(1): 73-77.
• Yücel U, Ekşioğlu A, Demirelöz M, Baykal Akmeş̧e Z, Çakır Koçak Y, Soğukpınar N. 2013. Türkiye’de ebelik lisansüstü eğitim profilinin incelenmesi. JHS, 10(1): 1342-354.
• YÖK-Yükseköğretim Kurulu. 2019. Ebelik programı bulunan tüm üniversiteler Available at https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=10247 (erişim tarihi: 1 Temmuz 2020).