Determination of the Relationship Between Disaster Awareness Perception and Disaster Intervention Self-Efficacy in Midwifery Students

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 6, 283 - 289, 15.11.2025

Mahinur Durmuş , Ayşenur Durmuş , Nuray Demiralp

https://doi.org/10.19127/bshealthscience.1750385

Öz

Midwives play a critical role in the planning and delivery of women's and newborn health services in disaster situations due to their unique knowledge and skills, their frontline role in disasters, and their geographical and social proximity to the communities they serve. This study was conducted to determine the relationship between disaster awareness perception and disaster intervention self-efficacy in midwifery students. Descriptive, cross-sectional and correlational. The population of the study consisted of 280 students studying in the midwifery department of the Faculty of Health Sciences of a state university in the spring semester of the 2023-2024 academic year. The study was completed with 176 students who accepted to participate in the study and completed the forms completely. The data were collected between May-June 2024 by using ‘Descriptive Characteristics Form’, ‘Disaster Intervention Self-Efficacy Scale’ and ‘Disaster Risk Perception Scale’. SPSS (Statiscal Package for Social Sciences for Windows 23.0) (IBM Corp., Armonk, NY, USA) statistical programme was used for data analysis. Kolmogorov-Smirnov test, Mann Whitney U, Kruskal Wallis and Spearman correlation analysis were used. As a result of the analysis, disaster awareness perception levels of midwifery students were found to be high and disaster intervention self-efficacy was found to be moderate. A positive relationship was found between disaster awareness perceptions and disaster response self-efficacy. As a result of this research, it can be suggested to provide trainings to increase disaster self-efficacy, to organise drills in cooperation with relevant institutions, and to conduct experimental studies including applied trainings or simulation applications.

Anahtar Kelimeler

Disaster , Disaster awareness , Self-efficacy , Midwifery student , Higher education

Ebelik Öğrencilerinde Afet Bilinci Algısı ve Afete Müdahale Öz Yeterlilik Durumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Öz

Ebeler, afetlerde ön saflarda görev almaları ve hizmet verdikleri topluluklara coğrafi ve sosyal olarak yakın olmaları nedeniyle, afet durumlarında kadın ve yenidoğan sağlığı hizmetlerinin planlanması ve sunulmasında kritik bir rol oynar. Bu araştırma, Ebelik Öğrencilerinde Afet Bilinci Algısı ve Afete Müdahale Öz-yeterlilik Durumları Arasındaki İlişkinin belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, tanımlayıcı, kesitsel ve ilişki arayıcı tiptedir. Araştırmanın evrenini, Türkiye’nin bir devlet üniversitesinin Sağlık Bilimleri Fakültesi’nin Ebelik Bölümünde 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılı Bahar döneminde öğrenim gören 280 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmaya katılmayı kabul eden, formları eksiksiz dolduran 176 öğrenci ile araştırma tamamlanmıştır. Veriler, Mayıs-Haziran 2024 tarihleri arasında “Tanıtıcı Özellikler Formu”, “Afete Müdahale Öz-yeterlilik Ölçeği” ve “Afet Risk Algısı Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Kolmogorov-Smirnov testi, Mann Whitney U, Kruskal Wallis ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda, ebelik öğrencilerinin afet bilinci algı düzeyleri yüksek ve afete müdahale öz-yeterlilikleri orta düzeyde bulunmuştur. Afet bilinci algıları ile afete müdahale öz-yeterlilikleri arasında pozitif yönde ilişki bulunmuştur. Bu araştırma sonucunda, afet öz-yeterliliğini arttırmaya yönelik eğitimlerin verilmesi, ilgili kurumlarla işbirliği yapılarak tatbikatların düzenlenmesi, uygulamalı eğitimleri ya da simülasyon uygulamalarını içeren deneysel çalışmalar yapılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Afet , Afet bilinci , Öz-yeterlilik , Ebelik öğrencisi , Yükseköğretim

Etik Beyan

Bu çalışma Kastamonu Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırmalar ve Yayın Etiği Kurulu tarafından onaylanmıştır (Onay tarihi: 07 Şubat 2024, protokol kodu: 21).

Teşekkür

Çalışmada hiçbir kurum ya da kişiden finansal destek alınmamıştır. Araştırmaya katılan tüm araştırmacılara teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Abbasi M, Salehnia MH. 2013. Disaster medical assistance teams after earthquakes in iran: propose a localized model. Iran Red Crescent Med J, 15(9): 829-835.
• Aker S, Kartal YA, Bulut A, Hızlıol B, Ateş Z. 2024. Ebelik öğrencilerinin afete hazır bulunuşluk düzeyleri ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. RS Res Stud Anatolia J, 7(4): 408-426.
• Aras M, Mumcu A, Karabey T. 2021. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin afet bilinç düzeylerinin belirlenmesi. J TOGU Heal Sci, 1(2): 40-49.
• Avcı G. 2023. Afet eğitiminde afetlere hazırlık: Üniversite öğrencileriyle tehlike avı. Afet Risk Derg, 6(1): 84-100.
• Bulut E, Yildiz E, Kılıç M. 2024. Determination of disaster awareness perception level of emergency aid and disaster management students. Acil Yardım Afet Bil Derg, 4(1): 1-8.
• Demir R. 2024. Ebelerin afet farkındalık düzeyleri ve afet dönemlerinde ebelik hizmetlerinin rolüne yönelik düşünceleri. YOBÜ Sağlık Bil Fak Derg, 5(3): 279-292.
• Dikmenli Y, Yakar H, Konca AS. 2018. Development of disaster awareness scale: A validity and reliability study. Rew Int Geog Educ Online, 8(2): 206-220.
• Ejeta LT, Ardalan A, Paton D. 2015. Application of behavioral theories to disaster and emergency health preparedness: A systematic review. PLoS Curr, 1: 7. https://doi.org/10.1371/currents.dis.31a8995ced321301466db400f1357829
• Fu Q, Zhang X. 2024. Promoting community resilience through disaster education: Review of community-based interventions with a focus on teacher resilience and well-being. PLoS One, 19(1): e0296393.
• Gunn SWA. 2002. Multilingual dictionary of disaster medicine and international relief. Kluwer Acad Publ Ltd., Boston, US, pp: 1-7.
• Hays KE, Prepas R. 2015. The professionalization of international disaster response: it is time for midwives to get ready. J Midwifery Womens Health, 60(4): 348-359.
• Herstein JJ, Schwedhelm MM, Vasa A, Biddinger PD, Hewlett AL. 2021. Emergency preparedness: What is the future?. Antimic Steward Healthcare Epidemiol 1(1): e29.
• ICM. 2024. International Confederaration of Midviwes: Humanitarian and climate crises. URL: https://internationalmidwives.org/projects/humanitarian-and-climate-crises/ (erişim tarihi: 08 Kasım, 2024).
• Jorgensen AM, Mendoza GJ, Henderson JL. 2010. Emergency preparedness and disaster response core competency set for perinatal and neonatal nurses. J Obstet Gynecologic Neonatal Nurs, 39(4): 450-467.
• Keskin AY, Alan H. 2023. Hemşirelik lisans öğrencilerinin afete müdahale öz yeterliliğinin değerlendirilmesi. Etkili Hemşirelik Derg, 16(3): 329-339.
• Koca B, Çağan Ö, Türe A. 2020. Validity and reliability study of the Turkish version of the disaster response self-efficacy scale in undergraduate nursing students. ACU Sağlık Bil Derg, 3: 515-521.
• Labrague LJ, Kamanyire JK, Achora S, Wesonga R, Malik A, Al Shaqsi S. 2021. Predictors of disaster response self-efficacy among nurses in Oman. Int J Disaster Risk Reduct, 61: 102300.
• Li HY, Bi RX, Zhong QL. 2017. The development and psychometric testing of a disaster response self-efficacy scale among undergraduate nursing students. Nurse Educ Today, 59: 16-20.
• Matunhay LM. 2022. Disaster preparedness and sensitivity level among higher education ınstitution students. Matunhay Int J Dis Manag, 5(2): 75-92.
• Qiu D, Lv B, Cui Y, Zhan Z. 2023. The role of response efficacy and self-efficacy in disaster preparedness actions for vulnerable households. Nat Hazard Earth Syst Sci, 23(12): 3789-3803. https://doi.org/10.5194/nhess-23-3789-2023
• Rahmani M, Muzwagi A, Pumariega AJ. 2022. Cultural factors in disaster response among diverse children and youth around the world. Curr Psychiatry Rep, 24(10): 481-491.
• Sarıkahya SD, Yorulmaz DS. 2024. Hemşire öğrencilerin afete müdahale öz yeterliliğinin değerlendirilmesi: Tanımlayıcı ve kesitsel çalışma. Ordu University J Nurs Stud, 7(1): 206-215.
• Söylemez F, Özkan Şat S. 2023. Afetlerde incinebilir gruplara yönelik sağlık hizmetleri. Palme Yayınevi, Ankara, Türkiye, pp: 1-7.
• Şekerci YG, Ayvazoğlu G, Çekiç M. 2023. Üniversite öğrencilerinin temel afet bilinci ve farkındalık düzeylerinin saptanması. Gümüşhane Univ Sağlık Bil Derg, 12(1): 74-81.
• Şimşek Çetinkaya Ş, Güney D. 2024. Afetlerde ebelik bakım kılavuzu. Ankara Nobel Tıp Kitabevleri, Birinci Baskı, Ankara, Türkiye, pp: 1-7.
• Toraman AU, Konal E. 2023. Hemşirelik öğrencilerinin afete müdahalede öz yeterliliklerinin belirlenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniv Sağlık Bil Fak Derg, 8(2): 509-514.
• UNDRR. (United Nations Office for Disaster Risk Reduction). 2017. The sendai framework terminology on disaster risk reduction."Disaster". URL: https://www.undrr.org/terminology/disaster (erişim tarihi: 8 Kasım 2024).
• Utaya S, Aksa FI, Bachri S, Handoyo B. 2020. The role of knowledge and fatalism in college students related to the earthquake-risk perception. Jamba, 12(1): 954.
• WHO. (World Health Organization). 2007. Mass casualty management systems: Strategies and guidelines for building health sector capacity. URL: https://www.who.int/publications/i/item/mass-casualty-management-systems-strategies-and-guidelines-for-building-health-sector-capacity (erişim tarihi: 8 Kasım, 2024).
• WHO. (World Health Organization). 2018. Minimum technical standards and recommendations for reproductive, maternal, newborn and child health in emergencies. URL: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-RHR-18.18 (erişim tarihi: 8 Kasım, 2024).
• WHO. (World Health Organization). 2020. Strengthening quality midwifery for all mothers and newborns. URL: https://www.who.int/activities/strengthening-quality-midwifery-for-all-mothers-and-newborns (erişim tarihi: 8 Kasım, 2024).
• Zarea K, Beiranvand S, Sheini-Jaberi P, Nikbakht-Nasrabadi A. 2014. Disaster nursing in Iran: challenges and opportunities. Australas Emerg Nurs J, 17(4): 190-196.