Yoğun Bakım Ünitelerinde Sağlık Hizmetiyle İlişkili Enfeksiyonların Değerlendirilmesi

Yıl 2024, , 100 - 107, 31.08.2024

Murat Aydın , Nurten Nur Aydın , Gülseren Savaş , Sibel İba Yılmaz , Dursun Murat Alada

https://doi.org/10.34084/bshr.1496654

Öz

Amaç: Bu çalışmada, hastanemizin üçüncü basamak yoğun bakım ünitesinde gelişen sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyonların (SHİE), etken mikroorganizmaların ve antibiyotik direnç profillerinin belirlenmesi ve bulgular ışığında akılcı antibiyotik uygulanmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Ocak 2023-Aralık 2023 tarihleri arasında üçüncü basamak yoğun bakım ünitesinde takip edilen ve SHİE tanısı koyular hastalar dahil edilmiştir. Hasta verileri, enfeksiyon kontrol hemşireleri tarafından tutulan kayıtlardan ve hasta dosyalarından retrospektif olarak elde edilmiştir.
Bulgular: Çalışma boyunca 2296 hastanın 99’unda 107 SHİE epizodu tanımlanmıştır. SHİE insidans hızı %4.7, insidans dansitesi binde 5.2 olarak olarak saptanmıştır. İnvazif araçla ilişkili SHİE içerisinde santral venöz kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonu (%43) ilk sırada yer almıştır. İkinci sıklıkta ventilatör ilişkili pnömoni (%42) ve sonrasında kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu (%15) saptanmıştır. SHİE tanısı alan hastalardan %83.2’sinde gram negatif bakteriler, %10.3’ünde funguslar, %6.5’inde gram pozitif bakteriler izole edilmiştir. Gram negatif bakterilerden en sık Acinetobacter baumannii (%34.6) ve Pseudomonas aeruginosa (%19.6) saptanmıştır. Acinetobacter baumannii için kolistin direnci %8.1 olarak bulunmuştur. Karbapenem direnci Acinetobacter baumannii için %91.9, Pseudomonas aeruginosa için %76.2 olarak saptanmıştır. En sık izole edilen gram pozitif bakteri olan Staphylococcus aureus'un %66,7'sinde metisilin direnci tespit edilmiştir.
Sonuç: Yoğun bakım ünitelerinde SHİE’lerin, etken mikroorganizmaların ve antibiyotik direnç oranlarının takip edilmesi ve hem enfeksiyonların önlenmesi hem de akılcı antibiyotik kullanımı açısından büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık hizmeti ilişkili enfeksiyon, Yoğun bakım ünitesi, antimikrobiyal direnç

Evaluation of Healthcare-Associated Infections in Intensive Care Units

Öz

Aim: The aim of this study was to determine the healthcare-associated infections (HAIs), causative microorganisms and antibiotic resistance profiles in the tertiary intensive care unit of our hospital and, based on the results, to contribute to the rational administration of antibiotics.
Material and Method: The study included patients who were followed up in the tertiary intensive care unit between January 2023 and December 2023 and were diagnosed with HAI. Patient data were obtained retrospectively from infection control nurse records and patient files.
Results: During the study period, 107 HAI episodes were identified in 99 of 2296 patients. The incidence rate of HAI was 4.7% and the incidence density was 5.2 per thousand. Central line-associated bloodstream infections (43%) were the most common HAI associated with invasive devices. The next most common were ventilator-associated pneumonia (42%) and catheter-associated urinary tract infection (15%). Gram negative bacteria were isolated in 83.2%, fungi in 10.3%, and gram positive bacteria in 6.5% of patients diagnosed with HAI. The most common gram negative bacteria were Acinetobacter baumannii (34.6%) and Pseudomonas aeruginosa (19.6%). A colistin resistance rate of 8.1% was determined for Acinetobacter baumannii. Carbapenem resistance was 91.9% for Acinetobacter baumannii and 76.2% for Pseudomonas aeruginosa. Methicillin resistance was found in 66.7% of Staphylococcus aureus, the most commonly isolated gram positive bacterium.
Conclusion: Monitoring HAIs, causative microorganisms and antibiotic resistance rates in intensive care units is of great importance for both infection prevention and the rational use of antibiotics.

Anahtar Kelimeler

Healthcare associated infection, Intensive care unit, antimicrobial resistance

Kaynakça

• Manoukian S, Stewart S, Graves N, et al. Evaluating the post-discharge cost of healthcare-associated infection in NHS Scotland. J Hosp Infect. 2021;114:51-58.
• Centers for Disease Control and Prevention. Healthcare-Associated Infections (HAIs) [Internet]. Available from: https://www.cdc.gov/healthcare-associated-infections/ Accessed: 05.06.2024
• Choudhuri AH, Chakravarty M, Uppal R. Epidemiology and characteristics of nosocomial infections in critically ill patients in a tertiary care Intensive Care Unit of Northern India. Saudi J Anaesth. 2017;11(4):402-407.
• Oliveira AC, Kovner CT, da Silva RS. Nosocomial infection in an intensive care unit in a Brazilian university hospital. Rev Lat Am Enfermagem. 2010;18(2):233-239.
• Karabey S. Hospital infections: definitions. Hastane İnfeksiyonları. Doğanay M, Ünal S (Ed). Ankara. Bilimsel Tıp Yayınevi, 2013. p.35-57.
• Ulusal Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyonlar Sürveyans Rehberi Ankara 2024 [Internet] Available from: https://dosyaism.saglik.gov.tr/Eklenti/15719,ulusal-saglik- hizmeti-iliskili-enf-surveyansi-rehberipdf.pdf?0. Accessed: 05.06.2024
• Arslan H, Gürdoğan K. Yoğun bakım ünitelerinde gözlenen hastane infeksiyonları. Hastane İnfeksiyonları Dergisi. 1999;3:165-170.
• Yılmaz G, Çevik MA, Erdinç FŞ, Tülek N. Nöroloji yoğun bakım ünitesinde gelişen nozokomiyal infeksiyon risk faktörlerinin değerlendirilmesi. Hastane İnfeksiyonları Dergisi. 2002;6(1):24-31.
• Çalangu S. Hastane infeksiyonlarının önemi. Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Hastane İnfeksiyonları SIMAD Yayınları. 2002;1:189-194.
• Eggimann P, Pittet D. Infection control in the ICU. Chest. 2001;120(6):2059-2093.
• Köksaldı Motor V, Evirgen Ö, Yula E, Erden EŞ, Ocak S, Önlen Y. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Yoğun Bakım Ünitesi’nde 2011 yılında sağlık hizmeti ile ilişkili infeksiyonların değerlendirilmesi. ANKEM Derg. 2012;26(3):137-142.
• Vincent JL, Bihari DJ, Suter PM, et al. The prevalence of nosocomial infection in intensive care units in Europe. Results of the European Prevalence of Infection in Intensive Care (EPIC) Study. EPIC International Advisory Committee. Jama. 1995;274(8):639-644.
• Vincent JL, Rello J, Marshall J, et al. International study of the prevalence and outcomes of infection in intensive care units. Jama. 2009;302(21):2323-2329.
• Leblebicioglu H, Rosenthal VD, Arikan OA, et al. Device-associated hospital-acquired infection rates in Turkish intensive care units. Findings of the International Nosocomial Infection Control Consortium (INICC). J Hosp Infect. 2007;65(3):251-257.
• Balın ŞÖ, Şenol AA. Yoğun bakım ünitesinde gelişen hastane infeksiyonlarının değerlendirilmesi. Klimik Dergisi. 2017;30(3):108.
• Aly NY, Al-Mousa HH, Al Asar el SM. Nosocomial infections in a medical-surgical intensive care unit. Med Princ Pract. 2008;17(5):373-377.
• Ak O, Batirel A, Ozer S, et al. Nosocomial infections and risk factors in the intensive care unit of a teaching and research hospital: a prospective cohort study. Med Sci Monit. 2011;17(5):29-34.
• Qadeer A, Akhtar A, Ain QU, et al. Antibiogram of Medical Intensive Care Unit at Tertiary Care Hospital Setting of Pakistan. Cureus. 2016;8(9):e809.
• Paramythiotou E, Routsi C. Association between infections caused by multidrug-resistant gram-negative bacteria and mortality in critically ill patients. World J Crit Care Med. 2016;5(2):111-120.
• Gözütok F, Sarıgüzel FM, Aydın B, ve ark. Kayseri eğitim ve araştırma hastanesi dahiliye yoğun bakım ünitesi’nde 2013 yılında gelişen hastane infeksiyonlarının değerlendirilmesi. Ankem Derg. 2014;28(3):86-93.
• Göktaş U, Yaman G, Karahocagil M, ve ark. Anestezi yoğun bakım ünitesinde hastane enfeksiyonu etkenleri ve direnç profilinin değerlendirilmesi. Yoğun Bakım Derg. 2010;8(1):13-17.
• Kula-Atik T, Uzun B. Kan Kültürlerinden İzole Edilen Staphylococcus aureus Suşlarının Metisiline ve Diğer Antimikrobiyal Ajanlara Direnç Durumlarının Değerlendirilmesi. Klimik Journal/Klimik Dergisi. 2020;33(2).
• Edwards J. Candida Species. In: Mendel GL, Bennett JE, Dolin R, editors. Principles and Practice of Infectious Diseases. Elsevier. Churchill Livingstone, 2010.
• Ergon MC, Yücesoy M. Evaluation of species distribution of yeasts isolated from intensive care units during the four years period. Mikrobiyol Bul. 2005;39(3):309-318.
• Kerget F, Karaşahin Ö, Çelik N, ve ark. Yoğun bakım ünitesinde hasta örneklerinden izole edilen kandida türlerinin ve kandidemi risk faktörlerinin değerlendirilmesi. Bozok Tıp Dergisi. 2020;10(4):55-61.