APPLICABLE TO FAMILY HEALTH CENTERS DETECTION OF ATTITUDES AND BEHAVIORS ABOUT TRADITIONAL AND COMPLEMENTARY MEDICINE (T&CM)

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 4, 258 - 265, 31.12.2023

Abide Aksungur , Zeynep Belma Şenlik , Tuğba Özdemirkan

https://doi.org/10.34084/bshr.1379922

Öz

Aim: This study aims to determine the attitudes and behaviours of individuals aged 18 and over referred to family health centres in Ankara regarding traditional and complementary medicine practices.
Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted with 443 people aged 18 and over referred to family health centres in Ankara and agreed to participate in the study. The data source used was the questionnaire forms the research team developed. The questionnaire form was applied face to face.
Results: All participants stated having heard about T&CM applications. A statistically significant difference was found between the status of getting information about T&CM applications regarding age and marital status. A statistically significant difference was found between the status of getting information about T&CM applications regarding age and marital status, presence of chronic disease and regular drug use. The frequency of getting information about T&CM applications increases 1.9 times by the presence of chronic disease and 2.7 times by good/excellent perceived health status. The frequency of using T&CM applications at least once in their life is 40.2%.
Conclusion: The usage frequency of T&CM has recently increased to a great extent in our country and in the world. Hence, determining the attitudes and behaviours of individuals regarding traditional and complementary medicine practices in the case of increasing frequency of use is essential in creating scientific evidence for the studies to be carried out in this field.

Anahtar Kelimeler

TRADITIONAL MEDICINE, COMPLEMENTARY MEDICINE, ATTITUDES, BEHAVIORS

AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNE BAŞVURANLARIN GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIP HAKKINDAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLARININ SAPTANMASI

Öz

Amaç: Ankara'da, aile sağlığı merkezlerine başvuran, 18 yaş ve üstü bireylerin, geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları ile ilgili tutum ve davranışlarının saptanmasıdır.
Materyal ve Method: Kesitsel tipte olan bu çalışma, Ankara'da aile sağlığı merkezlerine başvuran ve çalışmaya katılmayı kabul eden 18 yaş ve üzeri 443 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri kaynağı olarak araştırma ekibi tarafından geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Anket formu yüz yüze uygulanmıştır.
Bulgular: Katılımcıların tamamı GETAT uygulamalarını duyduğunu belirtmiştir. Yaş ve medeni durumuna göre GETAT uygulamaları hakkında bilgi alma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır. Kronik hastalık varlığı ve düzenli ilaç kullanım durumuna göre GETAT uygulamaları hakkında bilgi alma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır. GETAT uygulamaları hakkında bilgi alma sıklığı kronik hastalık olması durumunda 1,9 kat, algılanan sağlık durumunun iyi/çok iyi olması durumunda 2,7 kat artmaktadır. Katılımcıların GETAT uygulamalarını hayatında en az bir kez kullanma sıklığı %40,2’dir.
Sonuç: GETAT, kullanım sıklığı, dünyada olduğu gibi ülkemizde de son dönemde büyük ölçüde artmıştır. Artan kullanım sıklığı karşısında geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarına ilişkin bireylerin tutum ve davranışlarının saptanması bu alanda yürütülecek çalışmalara bilimsel kanıt oluşturması açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

TAMAMLAYICI TIP, GELENEKSEL TIP, TUTUM, DAVRANIŞ

Kaynakça

• World Health Organization (WHO). Global report on traditional and complementary medicine. Geneva: World Health Organization. [Accessed Date: 20.02.2022]. Available from: https://www.who.int/traditional-complementary-integrative-medicine/Who Global Report On Traditional And Complementary Medicine 2019. pdf?ua=1.
• Taşçı S, Başer M. Kanıta dayalı rehberleriyle tamamlayıcı ve destekleyici uygulamalar. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi, 2015; 3-272.
• Oral B, Öztürk A, Balcı E, ve ark. Aile Sağlığı Merkezine Başvuranların Geleneksel/Alternatif Tıpla İlgili Görüşleri ve Kullanım Durumu. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016; 15(2): 75–82.
• Çakmak S, Nural N. Kronik hastalıklarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamaları. Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs Special Topics. 2017;3(2):57-64.
• Ganasegeran K, Rajendran AK, Al-Dubai SAR. Psycho-Socioeconomic Factors Affecting Complementary and Alternative Medicine Use among Selected Rural Communities in Malaysia: A Cross-Sectional Study. PLoS ONE 2014; 9(11): e112124
• Salman A, Uzuntarla Y. Attitudes of health care workers towards complementary and alternative medicine practices: A cross-sectional study in Turkey. Eur J Integr Med. 2022; 49: 102096.
• Şensoy N, Çolak PK, Doğan N. Sağlık Çalışanlarında Psikolojik İyi Oluş Düzeyi İle Sanal Ortamda Yalnızlık Düzeyi Arasındaki İlişki, Türk Aile Hekimliği Dergisi. 2020; 2(1): 41-50.
• Araz A, ve Harlak H. Developing a Scale for Attitudes Towards Complementary and Alternative Medicine. Turkish Journal of Public Health. 2006; 4(2): 47–54.
• Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt İstatistikleri. İl, Tek Yaş ve Cinsiyete Göre Nüfus. [Accessed Date: 20.02.2022]. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2021-45500 Özer Z, Bahçecioğlu Turan G, Bakır E. Dâhiliye Polikliniğine Başvuran Hastaların Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıbba Karşı Tutumları ve Etkileyen Faktörler. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi 2020; 2(3): 102–112.
• Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayı No:29158 (27.10.2014)
• Mollahaliloğlu S, Uğurlu G, Kalaycı MZ, ve ark. GETAT Uygulamalarında Yeni Dönem. Ankara Medikal Journal. 2015; (2): 102-105.
• Odabaş ÖK, Ağadayı E. Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuran Hastaların Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Hakkında Bilgi ve Davranışları. Turkish J Fam Med Prim Care. 2021; 15(1): 121–8.
• Değirmen N, Özyiğit F. The Views of Relatives of Patients Applying to the Family Health Centre in Kütahya on Traditional and Complementary Non-Medical Practices: A Descriptive Study. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi. 2022; 5(1): 1-11.
• Elbi H, Nazik F, Balci U, ve ark. Bir Grup Aile Hekiminin Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavilere Karşı Tutumları / Attitudes of a group of Family Physicians on Complementary and Alternative Treatments. Turkish Journal of Family Medicine & Primary Care. 2015. 9. 170. 10.5455/tjfmpc.178533.
• Yıldırım TA, Köktürk Dalcalı B, Nabel EB. Üniversite Öğrencilerinin Stres Algılama Düzeyi ile Baş Etmede Kullandıkları Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yöntemlere İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Ankara Med J 2018; 18(4): 592–600.
• Alasırt FY. (2021). Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıbba Yönelik Görüşlerin Değerlendirilmesi: Aile Sağlığı Merkezi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Salihu EY. (2020). Use and Attitudes Toward Complementary and Alternative Medicine Among University Students: The Role of Gender and Race. Master Thesis, Illiniois University, ABD.
• Belachew N, Tadesse T, Gube A A. Knowledge, Attitude, and Practice of Complementary and Alternative Medicine Among Residents of Wayu Town, Western Ethiopia. Journal of Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2017; 22(4): 929–935.
• Öztürk R, Güleç D, Sevil Ü. Use of complementary and alternative medicine and attitudes in patients with gynecological cancers. Gaziantep Med J. 2016; 22(3): 141-147
• Özer Z, Turan GB, Bakır E. Dahiliye polikliniğine başvuran hastaların geleneksel ve tamamlayıcı tıbba karşı tutumları ve etkileyen faktörler. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi. 2020; 2(3): 102-112.
• Olchowska-Kotala A, Barański J. Polish physicians' attitudes to complementary and alternative medicine. Complementary therapies in medicine, 2016; 27: 51–57.
• Alzahrani SH, Bashawri J, Salawati EM, et al. Knowledge and Attitudes towards Complementary and Alternative Medicine among Senior Medical Students in King Abdulaziz University, Saudi Arabia. Evidence-based complementary and alternative medicine: eCAM, 2016, 9370721.
• Sağkal-Midilli T, Baysal E, Akarsu G, ve ark. Complementary and alternative medical methods: attitude, knowledge and use by health personnel. Spatula DD., 2016; 6(1): 39-47.
• Ayraler A, Öztürk O, Oruç AM, ve ark. The Knowledge Level and Opinions of Medical Faculty Students About Traditional and Complementary Medicine Turkish Journal of Family Practice. Türk Aile Hek Derg. 2020; 24 (4): 196-202.
• Park YL, Huang CW, Sasaki Y, et al. Comparative Study on The Education System of Traditional Medicine in China, Japan, Korea, and Taiwan. Explore 2016; 12(5): 375-383.
• Molassiotis A, Fernandez-Ortega P, Pud D, et al. use of complementary and alternative medicine in cancer patients: A European survey. Ann Oncol. 2005; 16(4): 655–63
• Kenji W, Keiko M, Pengfei G, et al. Medicine: Clinical Research between Modernity and Traditional Medicine—The State of Research and Methodological Suggestions for the Future. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2011, 1-19.
• Siti ZM, Tahir A, Farah AI, et al. Use of traditional and complementary medicine in Malaysia: a baseline study. Complementary Therapies in Medicine. 2009; 17(5–6): 292–299.
• Lotfi MS, Adib-Hajbaghery M, Shahsavarloo ZR, et al. The Prevalence of Traditional and Complementary Medicine in The General Population in Kashan, Iran, 2014. European Journal of Integrative Medicine. 2016; 8(5): 661–669.
• Türkmen Güner S. Aile Hekimlerinin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri Hakkında Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi Uzmanlık Tezi Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı 2021 https://acikerisim.sakarya.edu.tr/bitstream/handle/20.500.12619/98214/0449298.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Ünal M. Edirne il merkezinde yaşayan 20-65 yaş arası yetişkinlerin geleneksel ve tamamlayıcı tedavi hakkında bilgi düzeyleri ve kullanım durumları. 2019.
• Kocabaş Dilek, Erdal EKE. Demir M. Sağlık Hizmeti Kullanımında Bireylerin Geleneksel Ve Alternatif Yöntemlere İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 19(1): 63-80.
• Şimşek B, Yazgan-Aksoy D, Çalık-Başaran N, ve ark. Mapping Traditional and Complementary Medicine in Turkey. European Journal of Integrative Medicine. 2017; 15: 68-72.
• Özyazıcıoğlu N, Oğur P, Tanrıverdi G, ve ark. Use of complementary and alternative medicine and the anxiety levels of mothers of children with chronic diseases. Japan Journal of Nursing Science. 2012; 9(1): 19–27
• Orhan MF, Elmas B, Altındiş S, ve ark. Aile Hekimi ve Pediatristlerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıbba (Getat) Bakışı. Journal of Biotechnology And Strategic Health Research. 2019; (3): 161-167.
• Toprak F Ü, Uysal N, Şentürk Erenel A, Kutlutürkan S. Onkoloji Hemşireleri, Kanser Hastaları ve Hasta Yakınlarının Tamamlayıcı-Alternatif Tedavi Yöntemlerine İlişkin Uygulama ve Tutumlarının Belirlenmesi. GMJ 2019; 30: 258-262.
• Saha BL, Seam M, Islam MM, et al. General perception and self-practice of complementary and alternative medicine (CAM) among undergraduate pharmacy students of Bangladesh. BMC complementary and alternative medicine. 2017; 17(1): 314.