İSLAM KAYNAKLARINA GÖRE XIV. YÜZYILA KADAR TÜRKLER

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 77 - 93, 30.06.2018

Sinan Kurt

Öz

Ortaçağ Türk tarihi hakkında en önemli bilgileri bize İslam kaynakları verir. Bu kaynakların Türkleri, X. Yüzyıla kadar olumsuz göstermesinin sebebi, Araplar ile Türkler arasındaki ilişkinin İslami boyuta girmemesidir. Fakat X. Yüzyıldan sonra İslam’ı kitleler halinde kabul etmeye başlayan Türkler, doğal olarak İslam kaynaklarında da olumlu ve İslam sancağını koruyan bir millet olarak zikredilmiştir.  Makalemizde Ebu Osman Amr. B. Bahr el-Cahiz ile başlayıp, Şihabettin B. Fazlullah El- Ömeri’ye kadar olan bazı önemli İslam müelliflerinin Türkler hakkında verdiği bilgileri size aktarmaya çalışacağız. İslam’ın Arap coğrafyasından çıkıp, özellikle Doğu’da Türkistan coğrafyasına hızla yayılması, İslam tarihçilerinin ve coğrafyacılarının bu bölgelere merak duymasına vesile olmuştur. X. Yüzyılda; İbn Hurdazbih, İbn Fadlan, İbn Havkal,  İbn Rüsteh, Mesudi. XI. Yüzyılda Gerdizi, Ebu Ubeyd El Bekri, İdrisi, XII. Yüzyılda; Ebu Hamid El Gırnati, XIII. Yüzyılda; Yakut El Hamevi gibi daha birçok İslam müellifinin Türkler hakkındaki önemli bilgilerini ele aldık.

Anahtar Kelimeler

Türk, Yafes, Hazar

Kaynakça

• ALAADDİN ATAMELİK CÜVEYNİ, Tarih-i Cihankuşa, çev.( Mürsel Öztürk), TTK, Ankara 2013.DADAN, Ali, Taberi Tarihindeki Türklerle İlgili Rivayetlerin Tesbiti Ve Değerlendirilmesi, Konya 2006, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.EBU OSMAN AMR B. BAHR EL- CAHİZ, Hilafet Ordusu’nun Menkıbeleri Ve Türkler’in Faziletleri, çev.( Razaman Şeşen), Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1967.EKER, Ali Fuat, İbn Rüsteh’in A’laki’n- Nefise Adlı Eseri, Van 2010, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.EL-ÖMERİ, Türkler Hakkında Gördüklerim ve Duyduklarım, çev.( D. Ahsen Batur), Selenge Yayınları, İstanbul 2014.KAŞGARLI MAHMUD, Divan-ü Lügatit-it- Türk, Yay.haz.( Fuat Bozkurt), Salon Yayınları, İstanbul 2017.MESUDİ, Muruc ez-zeheb(Altın Bozkırlar), çev.(D.Ahsen Batur), Selenge Yayınları, İstanbul 2014.MİNHAC-I SİRAC EL-CÜZCANİ, Tabakat-ı Nasiri, çev.(Mustafa Uyar), Ötüken Yayınları, İstanbul 2016.İBN HAVKAL, 10. Asırda İslam Coğrafyası, çev.( Ramazan Şeşen), Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2017.İBN HURDAZBİH, Yollar Ve Ülkeler Kitabı, çev.(Murat Ağarı), Kitapevi Yayınları, İstanbul 2008.İBNÜ’L ESİR, İslam Tarihi El Kamil Fi’t- Tarih Tercümesi, çev.( Abdullah Köşe), C.6, Bahar Yayınları, İstanbul 1991.ŞEŞEN, Ramazan, “Eski Araplar’a Göre Türkler”, Türkiyat Mecmuası, C.15, İstanbul 1969.-------------------, İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1998.-------------------, İbn Fadlan Seyahatnamesi, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2016.YÖRÜKHAN, Yusuf Ziya, Müslümanların Gözüyle Ortaçağ’da Türkler: İbn Havkal, İstahri, Kudame B.Cafer, İbn Fakih, İbn Rüsteh, El- Ya’kubi, İbn Hurdazbih, Gelenek Yayıncılık, İstanbul 2004.