LİSE ÖĞRETMENLERİNİN İŞE YABANCILAŞMALARI İLE EĞİTİME İNANMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 11, 30.06.2020

Mahir Sular

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin eğitime inanç düzeyleri ile işe yabancılaşma düzeylerini tespit etmek, eğitime inanç düzeyleri ile işe yabancılaşma düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek, cinsiyete ve çalışılan okul türüne göre eğitime inanç ve işe yabancılaşma arasında anlamlı farklılık olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırma doğrultusunda çeşitli lise türlerinde çalışan 176 öğretmene Eğitime İnanç Ölçeği ve İşe Yabancılaşma Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 20.0 istatistik programında t testi ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı (r) kullanılmıştır. Bu araştırma sonuçlarına göre eğitime inanç ile işe yabancılaşma arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Kadınların erkeklere göre işe yabancılaşmada güçsüzlük alt boyut puanlarının daha yüksek, eğitime inanma alt boyutu bireysel farklılıklar puanlarının ise daha düşük olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Çalışılan okul türüne göre ise Anadolu Meslek lisesinde çalışan öğretmenlerin işe yabancılaşma alt boyutu olan anlamsızlık, eğitime inanma alt boyutlarından bireysel farklılıklar ve toplumsallaştırma boyutlarında Anadolu lisesinde çalışan öğretmenlere göre anlamlı düzeyde daha yüksek puan aldığı bulgularına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İşe Yabancılaşma, Eğitime İnanç, Eğitim

The Relationship Between High School Teachers’ Level of Alienation to Work and Believe in Education

Öz

The aim of this study is to determine the level of belief in education and alienation of teachers, to determine the relationship between levels of belief in education and alienation to work, to determine whether there is a significant difference between beliefs and alienation to education according to gender and school type.Teachers 'Belief in Education Scale: Akın and Yıldırım (2015) developed the Teachers' Belief in Education Scale (OEIDO). The scale consists of 25 items. Scale consists of four dimensions: Socialization, individual differences, multi-faceted development and preparation for higher education. Alienation on Work Scale: The Alienation on Work Scale developed by Elma (2003) was used in the study. The scale consists of 38 items. Scale consists of four dimensios: Powerlessness, meaninglessness, isolation and alineation to work. The level of alienation of high school teachers participating in the study had weakness dimension according to their gender [t₍₁₇₄₎ = -2.8; p = 0.05] had significant difference, but meaninglessness dimension[t₍₁₇₄₎ = -0.7; p = 0.05], isolation dimension [t₍₁₇₄₎ = 0.94; p = 0.05], alienation to school dimension [t₍₁₇₄₎ = 0.8; p = 0.05], no significant relationship was found.The level of believe in education of high school teachers participating in the study had individual differences dimension according to their gender [t₍₁₇₄₎ = -2.6; p = 0.05] had significant difference, but socialization dimension [t₍₁₇₄₎ = 0.27; p = 0.05], multiple development dimension [t₍₁₇₄₎ = -1.3; p = 0.05], preparing to upper education dimension [t₍₁₇₄₎ = -1.0; p = 0.05] no significant relatiaonship was found.Meaninglessness according to the type of school employed by alienation on work dimension [t₍₁₇₄₎ = -2.4; p = 0.05], socialization dimension [t₍₁₇₄₎ = 2.9; p = 0.05], individual differences dimension [t₍₁₇₄₎ = -3.1; p = 0.05] had significant difference, but powerlessness dimension [t₍₁₇₄₎ = 0.69; p = 0.05], isolation dimension [t₍₁₇₄₎ = -1.0; p = 0.05], alienation to work dimension [t₍₁₇₄₎ = -1.0; p = 0.05], socialization dimension [t₍₁₇₄₎ = 0.97; p = 0.05], multidimensional development dimension [t₍₁₇₄₎ = 1,7; p ˂ 0.05] and preparing to upper education dimension [t₍₁₇₄₎ = -0.6; p = 0.05] no significant relatiaonship was found.In the sub-dimensions of high school teachers' alienation to work, the weakness dimension with the meaninglessness dimension (r = .24, p˂.05), the isolation dimension (r = .32, p˂.05), alienation to school dimension (r = .27, p˂. 05) had positive relationship; but socialization dimension (r = -. 15, p˂.05), individual differences dimension (r = -. 21, p˂.05), multidimensional development dimension (r = -. 17, p˂.05) had negative relationship was found. No relation was found in preparation for higher education dimension (r = .00, p˂.05). Likewise, the meaninglessness dimension is positive with isolation (r = .19, p˂.05) and alienation to school (r = .26, p˂.05), socialization (r = -. 20, p˂.05), individual differences (r = -. 15, p˂.05), multi-directional development (r = -. 23, p˂.05) negative relationship was found.According to the findings of the study, high school teachers' alienation on work levels were found to be high in the powerlessness and meaningless dimensions, and in the isolation and alienation dimensions medium points were found.In terms of believe in education, high points of socialization, individual differences, multidimensional development dimension of high school teachers and high level of preparing to upper education were obtained.According to the information obtained at the end of the study, high-school teachers scored significantly higher than females in the sub-dimension of powerlessness in alienation on work. In the belief in education, in the socialization sub-dimension, women scored significantly lower. Although it is perceived that female teachers have less control over the work they do than male teachers, it is seen that the belief that education socializes the students is low.It was found for significantly lower points of teachers working in Anadolu Vocational High School than teachers working in Anadolu High School. It was found the teachers who are working in Anadolu Vocational High School to have significantly lower points than the teachers working in Anadolu High School.In the alienation sub-dimensions, significant positive relationships were obtained between the dimensions. There was a significant negative correlation between alienation on work and belief in education among the other dimensions except preparing to upper education. In the dimension of believe in education, a positive significant relationship was found among themselves except preparing to upper education. A significant positive correlation was found between the preparing to upper education and the multidimensional development dimension only.

Anahtar Kelimeler

Alienation, to Work, Believe in Education, Education

Kaynakça

• Ada, Ş., Akan, D., Ayık, A., Yıldırım, İ., Yalçın, S. (2014). “Öğretmenlerin Motivasyon Etkenleri.” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 151-166.
• Ak, K. (2019). “Okul İklimi ile Öğretmenlerin İşe Yabancılaşma Düzeyleri Arasındaki İlişki”. Yüksek Lisans. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Akbaba, S. (2006). “Eğitimde Motivasyon”. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 343-361.
• Akın, U. ve Yıldırım N. (2015, Kış). “Öğretmenlerin Eğitime İnanma Düzeyleri (ÖEİDÖ):Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 70-83.
• Argon T. ve Cicioğlu M. (2017, Summer). “Meslek Lisesi Öğretmenlerinin Eğitime İnanma Düzeyleri ile Öğretme Motivasyonları”. İnternational Journal of Social Science, 57:1-23.
• Bayhan, V. (1997). Üniversite Gençliğinde Anomi ve Yabancılaşma (1. Baskı). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Çapa N. ve Çil N. (2000). “Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18,69-73.
• Ekici, G. (2013). “Öğretmen Adaylarının Öğrenci Başarısında Sorumluluk Algılarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Eğitim ve Bilim, 38(169):263-279.
• Ercan, L. (2001, Ekim) “Ergenlik Döneminde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 47-58.
• Erjem, Y. (2005). “Eğitimde Yabancılaşma Olgusu ve Öğretmen: Lise Öğretmenleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4),395-417.
• Filiz Z. (2014). “Öğretmenlerin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(23),157-171.
• Gül, S. K. ve Güneş İ. D. (2009). “Ergenlik Dönemi Sorunları ve Şiddet”. Sosyal Bilimler Dergisi, XI (1), 79-101.
• Hargreaves, Andy (1998). “The Emotional Practice of Teaching”. Teaching ve Teacher Education, 14 (8), 835-854.
• Karaköse, T. ve Kocabaş, İ. (2006). “Özel ve Devlet Okullarında Öğretmen Beklentilerinin İş Doyumu ve Motivasyon Üzerine Etkileri”. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 2(3),3-14.
• Köse, M. ve Demir, E. (2014). “Öğretmenlerin Rol Modelliği Hakkında Öğrenci Görüşleri”. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 4(1),8-18.
• Lipkind, A. R. (1975). “Alienation and Education”. The degree of Doctor of Education, Montana: University of Montana, USA.
• ÖSYM “2019 YKS Değerlendirme Raporu”, ÖSYM, Ankara, Turkiye.
• Seeman, M. (1959). “On The Meaning of Alineation”. American Sociological Review, 24(6), 783-791.
• Sular, M. (2017). “Lise Öğrencilerinin Okula Yabancılaşmasında Okul İklimi ve Okuldaki İletişimin Rolü”. Yüksek Lisans Tezi, Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi . Sünbül, A. M. (1996). “Öğretmen Niteliği ve Öğretimdeki Rolleri”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8 (8), 597-608 .
• Şentürk, C. ve Sağnak, M. (2012, Kış). “İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Davranışları İle Okul İklimi Arasındaki İlişki”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1):29-47.
• Yapıcı, M. (2004). “Eğitim ve Yabancılaşma”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-9.
• Yıldırım, N. ve Akın, U. (2017). “Öğretmenlerin Eğitime İnanma Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Mersin Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 213-227.
• Tezcan, M. (2012). Eğitim Sosyolojisi (13. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.