Ortaokul Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Konularına İlişkin Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Bir Analizi (1997-2023)

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 535 - 553, 27.12.2023

Betül Baltan , Zafer Tangülü

https://doi.org/10.48174/buaad.1372158

Öz

Bu çalışma, ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerine yönelik okutulan Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi konuları ile ilgili 1997-2023 yılları arasında yayımlanmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin farklı değişkenler çerçevesinde bibliyometrik bir analizini sunmayı amaçlamaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi deseni kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, sekizinci sınıf İnkılap Tarihi konularının öğretimi ile ilgili hazırlanmış 79 yüksek lisans ve 13 doktora tezi olmak üzere toplam 92 lisansüstü tez oluşturmaktadır. Araştırmaya 2023 yılında yayımlanan tezlerin de dahil edilmesi ile ulaşılan bulgulara göre; İnkılap Tarihi konuları öğretimi ile ilgili tez en çok 2019 yılında gerçekleştirilmiş, erkek araştırmacılar kadın araştırmacılara göre alanla ilgili daha fazla tez yürütmüşlerdir. İnkılap Tarihi konuları ile ilgili Gazi Üniversitesi bünyesinde diğer üniversitelere kıyasla daha fazla tez üretilmiştir. Bibliyometrik analiz bulgularına göre, alanla ilgili tezlerde araştırmacılar tarafından en çok nicel yöntemin kullanılmış olduğu ortaya çıkarılmış ve İnkılap Tarihi konuları öğretiminin eğitimbilim planlamaları çerçevesinde incelendiği saptanmıştır. Aynı zamanda tezleri yürüten araştırmacıların alanla ilgili öğretim programı, ders kitabı ve öğretmen kaynaklı birçok sorun tespit ettikleri ve bunlara yönelik öneriler geliştirdikleri bulgulanmıştır. Tezlerde dersin öğretiminde yeni yaklaşımların kullanılmasının ve öğretim materyallerinin çeşitlendirilmesinin, öğrencilerin derse karşı tutumlarında ve akademik başarılarının artmasında olumlu etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

T.C. İnkılap Tarihi,, İnkılap,, Atatürkçülük,, Atatürk İlkeleri

A Bibliometric Analysis of Postgraduate Theses on Primary Education Republic of Turkey History of Revolution and Kemalism 1997-2023

Öz

Education; It is the process of providing knowledge, skills, attitudes and behaviors to the individual at every stage of the environment in which he lives. During the education process, the desired behavioral changes in the student are aimed. However, it is essential that these desired behavioral changes be addressed within a pedagogical framework. From the perspective of history education, the aim of the knowledge of the past to create the desired behavioral change in the individual has made it necessary to carry out history teaching within a certain plan and to determine the methods, techniques and approaches to be used in the lesson. In this context, History of Revolution courses, which shed light on recent Turkish history, are important in that they explain the founding process of the new Republic of Turkey, are used as a tool for the adoption of Ataturk's Principles and Revolutions, and are given the duty of citizenship education. However, while teaching History of Revolution subjects at the primary education level, the past remains abstract in the mind of the individual, making it necessary to examine this course more within the pedagogical framework. In this regard, findings and suggestions on how teachers can apply methods and approaches that allow the subjects of Revolutionary History to be presented with concrete data at a level that an eighth grade student can understand are considered important in teaching this course.
The aim of this study is to analyze the postgraduate theses on teaching the subjects of the History of Revolution of the Republic of Turkey and Kemalism in the eighth grade within the framework of pedagogy and to determine their general tendencies, and at the same time to try to reveal the place of this course in the learning and teaching process at the secondary school level. For this purpose, the tendencies of theses have been tried to be shown in detail by examining the theses related to the field and categorizing various variables.
In the study, document analysis, one of the qualitative research methods, was used. The population of the research consists of 92 postgraduate theses prepared on the teaching of the History of Revolution and Kemalism between 1997-2023. No sample selection was made in the research, and an attempt was made to access all postgraduate theses studied between 1997 and 2023 by using various keywords related to the field in the database of the National Thesis Center of the Higher Education Institution. The data obtained was analyzed with the descriptive analysis method. According to the findings, more thesis studies were conducted at the secondary school level in 2019 regarding the subjects and teaching of Revolutionary History and Kemalism than in other years. It has been determined that male researchers carry out more thesis studies on the History of Revolution and Kemalism than female researchers. Gazi University left behind other universities in the study of subjects related to the field and ranked first in thesis studies at both master's and doctoral levels. The fact that doctoral theses are less frequently conducted in the field compared to master's level theses is associated with the fact that doctoral departments related to the History of Revolution have been opened in universities in fewer numbers than other departments in terms of quantity. According to the methodological findings of the research, theses on the History of Revolution and Kemalism were prepared using mostly quantitative methods. It is considered that researchers who carry out thesis studies on teaching History of Revolution subjects prefer a narrower study group size, which prevents them from providing a broad framework for teaching the field. In this regard, it is recommended that researchers conduct their studies by expanding their sample groups. In theses related to the field, method applications and teaching materials were mostly preferred as research topics. In this regard, drama, local and oral history, evidence-based learning and new approaches to learning are used as teaching methods; It has been determined that archive documents, educational documentaries, historical films and literary products related to the field are preferred as teaching materials. When evaluated from this perspective, it has been determined that the main objectives of the theses are to examine the effects of various teaching methods and approaches used within the scope of teaching the course on students' learning, academic success and attitudes towards the course. In the analyzed postgraduate theses, the problems identified by the researchers regarding the field are mostly about how the field should be taught. Accordingly, it has been determined that the researchers who conducted the theses have developed many suggestions for teachers and the Ministry of National Education.

Anahtar Kelimeler

T.R History of Revolution,, Kemalism,, Ataturk's Principles,

Kaynakça

• Akbaba, B. (2007). Atatürk ilkeleri ve inkılap tarihi dersinin amaçlarına yönelik öğrenci görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 339-352. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/81551/
• Akbaba, B. (2009). Atatürk ilkeleri ve inkılap tarihi dersinin öğretimine yönelik bir durum değerlendirmesi (Gazi üniversitesi örneği). Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(1), 29-53. https://avesis.gazi.edu.tr/yayin/66947c70-ef51-4895-ab9c-a5a0470aed95/ataturk-ilkeleri-ve-inkilap-tarihi-dersinin-ogretimine-yonelik-bir-durum-degerlendirmesi-gazi-universitesi-ornegi
• Akbaba, B. (2020). İnkılap tarihi öğretimine yönelik tarama modelindeki tezlerin analizi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 289-328. https://doi.org/10.17152/gefad.655371
• Alaca, E. (2020). Türkiye’de sosyal bilgiler ders kitapları üzerine yapılan lisansüstü eğitim tezlerinin değerlendirilmesi. Asya Studies- Akademic Social Studies, 4(12), 1-10. https://doi.org/10.31455/asya.732746
• Altaş, S. (2019). Lisansüstü tezlerde Türkiye Cumhuriyeti inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersine ilişkin araştırmalarda yönelimler. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 82-89. https://doi.org/10.34086/rteusbe.529085
• Aslanapa, O. (1997). İlk inkılap tarihi ders notları. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları
• Babaoğlu, R. (2013). Yükseköğretimde Atatürk ilkeleri ve inkılap tarihi dersi (Amaç, kapsam ve güncel tartışmalar ışığında). Tarih Okulu Dergisi, 6(16), 589-603.http://dx.doi.org/10.14225/Joh315
• Borgman, C. L. & Furner, J. (2002). B. Cronin (der.), Scholarly communication and bibliometrics. Annual Review of Information Science and Technology, Medford-NJ, Information Today, s. 3-72. http://doi.org/10.1002/aris.1440360102
• Burak, S. (2018). Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye’de inkılap algısı. Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Dergisi, 1(1), 31-47. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/570979
• Çakmak, Z., Akgün, İ. H. ve Salur, M. (2021). 8. sınıf T.C. İnkılap tarihi ve Atatürkçülük dersine ilişkin tezlerin içerik analizi yöntemiyle incelenmesi. Belgi Dergisi, (22), 825-843. https://doi.org/10.33431/belgi.940240
• Çapa, M. (2002). Cumhuriyet’in ilk yıllarında tarih öğretimi. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 8(29), 39-55. https://doi.org/10.1501/Tite_0000000266
• Dilek, A., Baysan, S. ve Öztürk, A. A. (2018). Türkiye’de sosyal bilgiler eğitimi üzerine yapılan yüksek lisans tezleri: bir içerik analizi çalışması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(2), 581-602. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/519531
• Doğaner, Y. (2005). Yüksek öğretimde Atatürk ilke ve inkılaplarının öğretimi ile ilgili düşünceler. M. Saray ve H. Tosun (Ed.), İlk ve orta öğretim kurumlarında Türkiye Cumhuriyeti inkılap tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri içinde (s. 281-287). Atatürk Araştırma Merkezi.
• Ekici, K. (2022). Türkiye’de sosyal bilgiler eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin eğilimlerinin belirlenmesi (Tez No. 776907) [Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Erdaş, S. (2006). Atatürk’ten günümüze “Türk inkılap tarihi” derslerine genel bir bakış. Y. Doğaner (Ed.), Türk eğitim sisteminde Atatürkçülük ve cumhuriyet tarihi öğretimi 10-11 Kasım 2005 içinde (1. bs., s. 9-24). Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• İnceoğlu, Ç. (2014). Türkiye’de sinemayı konu alan doktora tezleri üzerine bibliyometrik bir çözümleme. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (21) 31-50. http://dx.doi.org/10.16878/gsuilet.96674
• Kalelioğlu, O. (2017). Üniversitelerde Atatürk ilkeleri ve inkılap tarihi nasıl olmalıdır? Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(2), 183-194. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/438603
• Kaymakçı, S. ve Er, H. (2009). T.C inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersinin öğretimi üzerine yapılan tezlerin analizi. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 5(9), 165-181.https://www.researchgate.net/publication/303812784
• Metin, C. (2018). İnkılabı ölçmek: Atatürk döneminde ideoloji arayışı, Türk inkılap tarihi dersinin ortaya çıkışı, öğretimi ve ölçme-değerlendirmesi. Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (20), 79-115. http://www.tarihinpesinde.com/dergimiz/sayi20/M20_04.pdf
• Öner, M. ve Öner, G. (2014). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin Atatürk ilke ve inkılaplarını kavrama düzeylerine ilişkin tutumları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 390-404. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/40.oner.pdf
• Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (2. bs.) (M. Bütün ve S.B. Demir, Çev. Ed.). Pegem Akademi.
• Safran, M. (2006). Tarih eğitimi makale ve bildiriler. Gazi Kitabevi.
• Serbest, N. S. (2022). Türkiye’de ilköğretim T.C. inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi ile ilgili yapılmış yüksek lisans tezlerinin incelenmesi (2000-2020) (Tez No. 738666) [Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Şahin, M., Göğebakan-Yıldız, D. ve Duman, R. (2011). Türkiye’deki sosyal bilgiler eğitimi tezleri üzerine bir değerlendirme. Journal of Social Studies Education Research, 2(2), 96-121. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/179020
• Şimşek, A ve Güler, M. (2013). Öğretmen ve öğretmen adayı görüşlerine göre lise Atatürk ilkeleri ve inkılap tarihi dersinin öğretiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(14), 544-575. https://dergipark.org.tr/tr/pub/adyusbd/issue/1389/16345
• Şimşek, A. (2019). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler dersi ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Tez No. 545710) [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Tangülü, Z. (2011). 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersinde gazete kullanımı ve buna ilişkin öğretmen görüşleri (Tez No. 298410) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Tangülü, Z. ve Karpınar, O. (2019). T.C. İnkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi konuları üzerine yapılan lisansüstü tezlerin eğilimleri. Belgi Dergisi, 2(18), 1487-1506. https://doi.org/10.33431/belgi.578783
• Yaylacı, Z. ve Büyükalan, S. (2020). Sosyal bilgiler eğitiminde öğretmen görüşüne başvurulan tezlerin tematik açıdan incelenmesi (2005-2017). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 1-19. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-487045
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. bs.). Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar.
• Yıldız, Ö. (2003). Türkiye’de tarih öğretiminin sorunları ve çağdaş çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi 1(15), 181-190. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/23748/253003
• Yılmaz, M. (2006). Açılış konuşmaları. Y. Doğaner (Ed.), Türk eğitim sisteminde Atatürkçülük ve cumhuriyet tarihi öğretimi 10-11 Kasım 2005 içinde (1. bs., 3-7). Hacettepe Üniversitesi Yayınları.