Okul Öncesi Çocuklarının Bilim İnsanı Kavramına Yönelik Algıları

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 3, 669 - 689, 01.10.2016

Hakan Şevki Ayvacı , Alper Atik Mustafa Ürey

Öz

Bu çalışma okul öncesi dönemde bulunan çocukların bilim insanı kavramına yönelik algılarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını Trabzon ili Beşikdüzü ilçesinden rastgele seçilen iki anaokulunda öğrenim gören 48-72 ay aralığındaki 68 çocuk oluşturmaktadır. Veriler, Chambers'in (1983) "Bir Bilim İnsanı Çiz Testi" ve derinlemesine mülakat tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen veriler, araştırma üçgenlemesi yöntemi ile uzman görüşüne başvurularak temalar oluşturulmuş ve bu temalara göre analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre okul öncesi çocuklarının çoğu bilim insanını erkek, laboratuvarda çalışan, araştırmalar yapan ve karışımlar oluşturan, laboratuvar malzemeleri ve bilgisayar kullanan, önlük giyen ve gözlük takan kişiler olarak belirtmişlerdir. Bu sonuçlar doğrultusunda, çocuklara bilim insanı ile ilgili daha gerçekçi algılar oluşturmak amacıyla bilim insanı konulu etkinliklere daha fazla yer verilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilim, Bilim İnsanı, Okul Öncesi, Çocuk, Algı

Kaynakça

• Aksoy, H. (2005). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ayvacı, H.Ş. (2010). Okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerini kullanma yeterliliklerini geliştirmeye yönelik pilot bir çalışma. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED). Cilt 4, Sayı 2, Aralık 2010, sayfa 1-24.
• Barman, C. R. (1997). Students’ wievs of scientists and science: results from a national study. Science and Children. 35(1), 18-24.
• Barrett, O., Braham, P. (1995), Media, knowledge and power, London: Routledge.
• Chambers, W. D. (1983). Stereotypic images of scientist: The draw-ascientist test. Science Education. 67(2): 255-265.
• Çepni, S. (2008). Fen ve teknoloji öğretimi (7.Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (5.Baskı), Trabzon: Ofset Matbaacılık.
• Çermik, H. (2013). Öğretmen adaylarının zihinlerinde canlanan resimdeki bilim insanı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 33, 139-153.
• Deniş Çeliker, H., Erduran Avcı, D. (2015). İlkokul öğrencilerinin bilim insanı algıları: öğrencilerin bilimsel faaliyetlere katılması bilim insanı algılarını nasıl etkiler? Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 36, 90-104.
• Doğan Bora, N., Arslan, O. & Çakıroğlu, J. (2006). Lise öğrencilerinin bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 31, 32-44.
• Ekiz, D. (2009). "Bilimsel araştırma yöntemleri." Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güler, T., Akman, B. (2006). 6 yaş çocuklarının bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 31, 55-56.
• Johnson J. M. (2002). In-depth interviewing. Handbook of interview research: Context and method, Sage Publications. London.
• Kaya, N., O., Doğan, A., ve Öcal, E. (2008). Turkish elementary school students’images of scientists. Eurasian Journal of Educational Research. 32, 83-100.
• Korkmaz, H. (2004). Fen ve teknoloji eğitiminde alternatif değerlendirme yaklaşımları, Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Korkmaz, H., Kavak, G. (2010). İlköğretim öğrencilerinin bilime ve bilim insanına yönelik imajları. İlköğretim Online. 9(3), 1055-1079.
• Küçük, M., Bağ, H. (2011). 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin bilim insanı imajlarının karşılaştırılması. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 7(2).
• McCracken G. (1988). The long interview, Sage Publications, London.
• Merriam, S. (1998). Qualitative researchand case study applications in education. San Francisco: Jossey-Bass.
• Nuhoğlu, H., Afacan, Ö. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilim insanına yönelik düşüncelerinin değerlendirilmesi. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 05 – 07 Eylül 2007, Tokat.
• Özoğlu, Ç. (1994). Bilim ve eğitim ilişkileri. Türkiye Bilimler Akademisi -Bilimsel Toplantı Serileri-2, 2-3 Aralık 1994 (syf. 75-83). Ankara:TÜBA.
• Şahin, D. (2009). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin bilim insanına yönelik düşünceleri. http://www.eab.org.tr/eab/2009/pdf/284.pdf (Erişim Tarihi: 2016, 28 Mayıs).
• Tekin, H. H. (2012). Nitel araştırma yönteminin bir veri toplama tekniği olarak derinlemesine görüşme. Sosyoloji Dergisi. 3.13 (2012): 101-116
• Yıldırım, C. (2005). Bilimin öncüleri. Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yontar Toğrol, A. (2000). Öğrencilerin bilim insanı ile ilgili imgeleri. Eğitim ve Bilim, 25(118), 49-57.