Ortaokul ve Liselerde Görev Yapan Branş Öğretmenlerinin Kişilik Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 1, 137 - 150, 13.06.2015

Yrd. Doç. Dr. Erdal Demir

Öz

Çalışmanın amacı, ortaokul ve liselerdeki branş öğretmenlerinin kişilik özelliklerinin cinsiyet, branş, okul
türü ve okul seviyesine göre değerlendirmektir. Araştırma, tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma grubu,
2013-2014 öğretim yılında Çanakkale Merkezi ile Ayvacık, Bayramiç, Biga, Çan, Ezine, Gelibolu, Gökceada, Lapseki,
ve Yenice ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı devlet ve özel ortaokul ve liselerde görev yapan branş
öğretmenlerinden (n=363) oluşmuştur. Katılımcıların yaş ortalaması 38,3’tür (Sd=8.841). Katılımcıların %55,1’i
(n=200) kadın, %44,9’u (n=163) ise erkek branş öğretmenlerinden oluşmuştur. PERI (Personality Inventory) kişilik
ölçeği araştırmada kullanılmıştır. Kruskal Wallis Testi, t Testi ve Mann Whitney U testleri kullanılarak veriler analiz
edilmiştir. Sonuç olarak, branş öğretmenlerinin duygusal denge kişilik özelliğine “düşük yada etkili değil” düzeyinde
sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca cinsiyet, okul türü ve okul seviyesi değişkenleri ile kişilik özellikleri arasında
anlamlı farklılık bulunmazken (p > 0.05), branşlar arasında anlamlı farklılık bulunmuştur (p < 0.05).

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, kişilik, kişilik özellikleri, ortaokul, lise.

Kaynakça

• Barrick, M.R. ve Mount, M.K. (1991). The Big Five Personality Dimentions And Job Performance: A Meta-Analysis. Personnel Psychology. 44 (1), 1-26.
• Berry, L., (1998). Psychology at Work: An Introduction to Organizational Psychology. New York: McGraw-Hill.
• Çolakoğlu, T. (2013). Defining Personality Types of Students in Schools of Physical Education and Sports. İnternational Journal of Academic Research. 5 (2), 302-307.
• Çağlar, A., Yakut, Ö. ve Karadağ, E. (2005). İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretmenler tarafından Algılanan Kişilik Özellikleri ve Liderlik Davranışları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Ege Eğitim Dergisi. 6 (1), 61-80.
• Demir, E. (2012). Ortaokullarda Görev Yapan Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Mesleki Kişilik Yeterliliklerinin Algılanışının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi: İstanbul.
• Demir, E. (2014). Assessment Of Personality Traits According To The Sports Branches Of Physical Education Teachers Who Work İn Middle And High Schools İn Canakkale. V. Europen Conference on Social and Behavioral Sciences. Baltic Institute of Humanities. 11-14 September 2014. St Petersburg.
• Deniz, N. (2008). İlköğretimde Çalışan Sınıf Öğretmenlerinin Kişilik Özellikleri İle İş Tatminleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Sultanbeyli İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi: İstanbul.
• Dubrin, A. (1994). Applying Psychology: İndividual and Organizational Effectiveness. New Jersey: Prentice Hall.
• Eken, D. (2008). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersi Hakkındaki Düşünceleri Ve Beklentileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi: Konya.
• Erbaş, N. (1998). Lise Öğrencilerinin Algılarına Göre İdeal Öğretmenin Kişilik Özellikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi: İstanbul.
• Erden, M. (1998). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. İstanbul: Alkım.
• Ertuğrul, H. (2000). Öğretmenin Başarı Kılavuzu. İstanbul: Nesil.
• Friedman, H.S. ve Schustack M.W. (1999). Personality: Classic Theories and Modern Research. USA: Allyn & Bacon.
• Gyomber, N., Learnt, A. ve Kovacs, K. (2013). Differences Between Personality Characteristics And Sport Performance By Age and Gender. Acta Facultatis Educationis Physicae Universitatis Comeniana. I (III/II), 5-15.
• Hackett, R.S. ve Saha, S. (1997). Leadership Emergence İn Autonomous Work Teams: Antecedents and Outcomes. Personnel Psychology. 52, 899-926.
• Hjelle, L.A. ve Ziegler D.J. (1976). Personality Theories: Basic Assumptions, Research and Applications. Newyork: McGraw-Hill.
• Hughes, R. (1996). Leadership, Enhancing the Lessons of Experience. New York: Donneley and Sons Company.
• Özdemir, S. ve Yalın, İ.H. (2000). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Nobel.
• Karageorghis, C. ve Terry, P.C. (2011). Inside Sport Psychology. Human Kinetics.
• Kopliman, S. (2007). Öğretmenlerin Kişilik Özelliklerinin Öğrencilere Not Verme Davranışları Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi: İstanbul.
• Köknel, Ö. (2005). Kaygıdan Mutluluğa Kişilik. İstanbul: Akdeniz.
• Özgün, M.S. (2007). Okul Psikolojik Danışmanlarının Kişilik Özellikleri ile Mesleki Yetkinlik Beklentileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi: Adana.
• Rushton, S., Morgan, J., and Richard, M. (2007). Teacher’s Myers-Briggs Personality Profiles: Identifying Effective Teacher Personality. Teacher and Teacher Education. 23 (1): 432-441.
• Sevinc, L. (2005). PERİ (Personality Inventory) Kişilik Envanteri Kullanım Kitapcığı. İstanbul: Assesment Systems.
• Stronge, J.H., Ward, T.J., Tucker, P.D. ve Hindman, J.L. (2007). What İs The Relationship Between Teacher Quality And Student Achievement? An Exploratory Study. J Pers Eval Educ. 20, 165-184.
• Valkova, H., ve Gorny, M. (2013). Personality Of Physical Education Teachers And Adapted Physical Activity. TRENDS in Sport Sciences. 2 (20), 107-114.
• Yücel, C., ve Kaynak-Taşcı, S. (2008). Öğretmenlerin Kişilik Özellikleri ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20, 685-706.
• Zel, U. (2001). Kişilik ve Liderlik. Ankara: Seçkin.