Yapay Zekânın Sebep Olduğu Zararlardan Sorumluluk

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 7, 67 - 94, 01.08.2023

Deniz Müjde Gök

Öz

Yapay zekânın kullanım alanı gelişen dünya ile her geçen gün artmakta ve bu teknolojiler hayatımızda daha fazla rol almaktadır. Akıllı telefonlar, tabletler gibi alışılmış teknolojilerin yanı sıra artık sürücüsüz araçlar, ameliyat yapan yapay zekâlı doktorlar, hüküm veren yapay zekâ savcı gibi ileri seviyede yapay zekâ ile karşılaşmaktayız. Bu heyecan verici gelişmelerin yanında yapay zekânın hukuki açıdan statüsü halen belirlenebilmiş değildir. Yapay zekânın verebileceği zararlardan ötürü sorumlulukların tazmini konusunda kime başvurulacağı soruları cevap bulamamaktadır. Bu soruların bir an evvel cevap bulması, bu bağlamda hukuki sorumluluklarının netlik kazanması gerekmektedir. Zira yapay zekâ teknolojisinin işlemlerinden dolayı cezai ve hukuki sorumlulukları oluşabilmektedir.
Bu çalışmamızda kişilik kavramı başta olmak üzere, yapay zekânın tanımı, işlevi, yapay zekânın ülkeler bazındaki gelişmeleri ışığında hukuki sorumlulukları üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yapay Zekâ , Robot , Kişi , Sorumluluk Hukuku , Hukuki Statü

Kaynakça

• Akkurt S.S, ‘Yapay Zekânın Otonom Davranışlarından Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk’ (2019)13 Sayıştay Dergisi 39-55
• Aksoy E. Yapay Zekânın Sorumluluk Hukukundaki Konumu ve Büyük Veri ile İlişkisi (Seçkin Yayıncılık 2022)
• Balta-Kaynak B, Eser Kavramı ve Yapay Zekâ Ürünleri (Seçkin Yayıncılık 2021)
• Bozkurt-Yüksel A. E, ‘Robot Hukuku’ (2017) 29 Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 85-112
• Bozkurt-Yüksel A. E, ‘Yapay Zekanın Buluşlarının Patentlenmesi’ (2018) 11 Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 585-622
• Bozkurt-Yüksel A. E, Buluşçu Yapay Zekâ ve Patent Hukuku (Aristo Yayınevi 2020)
• Bozkurt-Yüksel A. E, ‘Avrupa Komisyonu’nun Yapay Zekâ Tüzük Teklifine Genel Bir Bakış’ (2022) 51 Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 19-46
• Bozkurt-Yüksel A. E. ve Bak B, Yapay Zekâ (Aristo Yayınevi 2018)
• Büyüközkan-Feyzioğlu G, Dijitalleşen Dünyada Yapay Zekâ, Gelişen Teknolojiler ve Hukuk II: Yapay Zekâ (On İki Levha Yayıncılık 2021)
• Büyüktanır Ö. G. B, ‘Tüketicinin ve Üçüncü Kişilerin Ayıplı Satılanın Kullanılması Nedeniyle Ortaya Çıkan Bedensel Bütünlük İhlali Halinde Manevi Zararların Tazmini’ (2018) 67 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 495-534
• Cane P, Responsibility in Law and Morality (2002)
• Doğan O. and Sofi R, Yapay Zekânın Hukuki Sorumluluğu https://www.mondaq.com/turkey/new-technology/1134158/yapay-zekanin-hukuki-sorumlulu287u Erişim tarihi: 04.03.2022
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Yetkin Yayınları 2013)
• Gerstner E. M, Comment, Liability Issues with Artificial Intelligence Software, Santa Clara Law Rev., California 239-269 < https://digitalcommons.law.scu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1652&context=lawreview> Erişim tarihi: 27.03.2022
• Kaplan İ, ‘İmalatçının Sorumluluğu Üzerine Düşünceler’ (1985) 1 Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 137-140
• Kanışlı E, ‘Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu (ÜGTDK) Uyarınca Üreticinin Sorumluluğu’ (2020) 3 İstanbul Hukuk Mecmuası 1413-1468
• Kılıçarslan-Kara S, ‘Yapay Zekânın Hukuki Statüsü ve Hukuki Kişiliği Üzerine Tartışmalar’ (2019) 2 Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi 363-389
• Kılıçoğlu M, Sorumluluk Hukuku (Turhan Yayınevi 2002)
• Kılıçoğlu A. M, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Turhan Kitabevi 2020)
• Kırca Ç, Ürün Sorumluluğu (Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü Yayınları 2007)
• Lehman- Wilzig N. S, Frankenstein unbound: towards a legal definition of artifi-cial intelligence, Futures (1981)
• Oğuzman K. ve Barlas N, Medeni Hukuk (On İki Levha Yayıncılık 2021)
• Pagallo U, Vital, Sophia, and Co. —The Quest for the Legal Personhood of Robots, Information, N. (2018) 9 233 < https://www.mdpi.com/2078-2489/9/9/230/htm> Erişim tarihi: 06.03.2022
• Reisoğlu S, Türk Borçlar Kanunu Genel Hükümler (Beta Yayınevi 2012)
• Sarı O, ‘Yapay Zekânın Sebep Olduğu Zararlardan Doğan Sorumluluk’ (2020) Türkiye Barolar Birliği Dergisi 251-312
• Shi C., Sourdin T. and Li B, The Smart Court – A New Pathway to Justice in China?, International Journal For Court Administration (2021)
• Turner J, Robot Rules: Regulating Artificial Intelligence, Palgrave Macmillan (2018)
• Vârkonyi-Gültekin G, Robot Yargıçlar (Seçkin Yayıncılık 2022)
• West M. D, Moving forward: Self-driving Vehicles in China, Europe, Japan, Korea, and The United States” Center for Technology Innovation at Brookings, Washington (2016) 16 < https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/09/driverless-cars-2.pdf> Erişim tarihi: 27.03.2022
• Yavuz C, ‘Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’na Göre Kusursuz Sorumluluk Halleri ve İlkeleri’ (2008) 14 (4) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 29-61
• Yeung K, Responsibility and Al, Avrupa Konseyi Çalışması (2009) 56 < https://rm.coe.int/responsability-and-ai-en/168097d9c5 > Erişim tarihi: 27.03.2022
• Yılmaz O. G, ‘Yargı Uygulamasında Yapay Zekâ Kullanımı-Yapay Zekâ Hâkim Cübbesini Giyebilecek mi?’ (2021) 66 Adalet Dergisi 379-415
• Yılmaz İ., Sözer, C. and Elver E, ‘Yapay Zekâ ile İlgili Güncel Düzenlemeler: Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri’nde Alınan Aksiyonlar Işığında Bir Değerlendirme’ (2021) 66 Adalet Dergisi 445-469
• Yüce T, ‘Roma ve Türk Hukuklarında Hayvanın Yol Açtığı Zararlardan Dolayı Hayvan Tutucusunun Sorumluluğu’ (2017) 2 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 393-422
• Zeytin Z. And Gençay E, ‘Hukuk ve Yapay Zekâ: E-Kişi, Mali Sorumluluk ve Bir Hukuk Uygulaması’ (2019) 1 Türk-Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 39-70
• Zeytinkaya Y, Sorumluluk Hukuku Alanında Yeni Bir Oyuncu: Yapay Zekâ (2021)