Muhammed b. Hasan es-Semennudî ve Tuhfetu’s-Sâlikîn Adlı Eseri / Muhammed b. Hasan es-Semennudî and His Work Tuhfetu’s-Sâlikîn

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 6, 45 - 70, 29.06.2016

Mehmet Şirin Ayiş

Öz

Muhammed b. Hasan es-Semennudî, Mısır’ın Semânud şehrinde dünyaya geldi. Ezher’de Mustafa Kemâleddin Bekrî’nin halifesi Muhammed b. Salim el-Hifnî’ye intisab etmiş ve ondan Halvetiyye tarikatı icazetini almıştır.

Tuhfetu’s-Sâlikîn, Muhammed b. Hasan es-Semennudî’nin, tarikat ehlinin yoluna sülûk etmek isteyenler ile tahkik ehlinin mertebelerine rağbeti olanların ihtiyaç duyduğu bilgileri topladığı bir eseridir. Eser, on bölüm ve bir sonuçtan meydana gelmektedir. Eserde sırasıyla, Ahd ve telkin, zikir ve zikrin adabı,  tarikatın usulleri, şeyh ve müridin adabı, müridin tarikattan kovulmasına sebep olacak hususlar, tarikatta yardımcı edecek hizmet birimleri ve bunların adabı, nefis ve mertebeleri, rüyada görülen semboller, rüya çeşitleri gibi konular ele alınmıştır.Sonuç kısmı ise ehli tasavvufun kullandıkları bazı tasavvufî ıstılahlar hakkındadır.

Anahtar kelimeler: Muhammed b. Hasan es-Semennudî, Tuhfetu’s-Sâlikîn.

Anahtar Kelimeler

Muhammed b. Hasan es-Semennudî, Tuhfetu’s-Sâlikîn

Kaynakça

• Atiyetullah, Ahmed, el-Kamûsü’l-İslâmî, Mektebetu’n-Nehdati’l-Mısriyye, Kahire 1970.
• Bağdatlı, İsmail Paşa, Hediyyetu’l-Ârifîn Esmâü’l-MüelliŞ n ve Âsârü’l- MusanniŞ n, I-II, tashih: İbnülemin Mahmûd Kemal İnal, Avni Aktuç, MEB, Ankara 1955.
• _______, İzâhü’l-Meknûn fî Zeyl-i ala Keşfi’z-zünûn Esâmiü’l- Kutub ve’l- Funûn, I-II,tashih, Şerafett in Yaltkaya, Kilisli Rifat Bilge, MEB, İstanbul 1972.
• Semennudî, a.g.e., vr, 90a-95a.
• Cebertî, Abdurrahman, Târîhu Acâibi’l-Âsâr Ş ’t-Terâcim ve’l-Ahbâr, I-III,Dârü’l-Faris, Kahire ts.
• Ceyhan, Semih, “ŞEMSÜ’l-MAÂRİF”,DİA, TDV Yayınları, İstanbul 2010.
• en-Nablusî, Abdulgani, Arifl erin Tevhidi el-Kavlu’l-Metin Ş Beyanı Tevhidi’l- AriŞ n, çev. Ekrem Demirli, İz Yayıncılık, İstanbul 2003.
• Gazzalî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed, Bidâyetü’l-Hidaye,thk. Muhammed Haccar, Dârü’l-Beşairi’l-İslâmiyye, Beyrut 1990.
• Gül, Halim, Halvetî-Şâbânî Şeyhi Mustafa Kemâleddin Bekrî ve Hediyyetü’l Ahbâb Adlı Eseri, Türk Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Yıl, 1, S, 2, ss., 283-303, Mart 2013.
• Gündüz, İrfan, “Bekriyye”, DİA, TDV. Yayınları, İatanbul 1992.
• Hacvî, Muhammed b. Hasan, el-Fikrü’s-Sami fî Tarihi Fıkhi’l-İslâmî, I-IV, El- Mektebetü’l-İlmiyye, Medine 1976.
• Harirîzâde, Mehmet Kemâleddin, Tıbyânu Vesâili’l-Hakaik Ş Beyâni Selâsili’t- Terâik, I-III, Süleymaniye Kütüphanesi, İbrahim Efendi, Nu: 430.
• Heymî, Salâh Muhammed, Fihrisu Mahtutati Dâru’l-Kütübi’z-Zahiriyye Ulumü’l-Kur’âni’l-Kerim, I-III, Matbuatu Mecmai’l-Lugati’l-Arabiyye, Kütüphane Katalogları el yazmaları (Dâru’l-Kütübi’z-Zahiriyye) Dı- maşk,1984.
• İzmirli, Betül, “Şâir bir sûfi ya da âşıkların sultanı: İbnü’l-Fârız,” Sûfî Araş- tırmaları Dergisi, Cilt:4 Sayı:7 Kış 2013.
• Kaplan, Hayri, “Şa‘rânî” DİA, TDV Yayınları, İstanbul 2010.
• Kehhâle, Ömer Rızâ, Mu’cemü’l-Müellifîn Terâcimu Musannifi’l-Kütübi’l- Arabiyye, I-XV, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1993.
• Kett ânî, Muhammed b. Abdülhay, Fihrisü’l-Fehâris ve’l-Esbât ve Mu’cemu’l- Meâcim ve’l-Meşihât ve’l-Müselselât, I-III, Matbaatü’l-Cedide, Fas 1927.
• Murâdî, Muhammed, Silkü’d-Dürer fî A’yânî’l-Karnî‘s-Sânî Aşar, I-IV, Matbaatü’l-Mîrîyyeti’l-Âmire, Bulak 1301.
• Muslu, Ramazan, Mustafa Kemâleddin Bekrî ve Tasavvufî Görüşleri,Erkam Yayınları, İstanbul 2005.
• Mübarek, Ali Paşa,el-Hıtatü’t-TevŞ kıyyeti’l-Cedide li-Mısri’l-Kahire Müdüniha ve Bilâdihe’l-Kadime, I-XV, Dârü’l-Kütüb ve’l-Vesâiki’l-Kavmiyye, Kahire 1306.
• Öztürk, Yaşar Nuri, “Al Âdab As-Saniyya Li-Man Yurîdu Tarîka Sâdât Al- Halvatiya,” İslam Medeniyeti Dergisi, VI(1), 1978.
• Semennudî,el-Âdabu’s-Seniyye Limen Yurîdû Tarikate’s-Sâdâti’l-Halvetiyye, Süleymaniye Kütüphanesi, Düğümlü Baba, Nu: 218.
• _______, Kitabü’l-Munayyir Al-Mukaddime Ş Rivayeti Hafs,Tire Necip Paşa Kütüphanesi, Demirbaş Nu: 0070.
• _______,Şerhu’s-Semennudî alâ Metn-i Dürre el-Mütemmimetü Li Kıraati’l- Aşer lil Cezerî, Daru’s-Selam, Kahire 2007.
• _______, Şerhu Tayyibeti’n-Neşr, Süleymaniye Kütüphanesi, İbrahim Efendi, Nu: 30.
• _______, Tuhfetu’s-Sâlikîn ve Delâletu’s-Sâirîn li Minhâci’l-Mukarrabîn, Süley- maniye Kütüphanesi, Hacı Mahmut Efendi, Nu: 002460.
• Vicdânî, Sadık, Tomar-ı Turuk-ı Aliyye Tarikatler ve Silsileleri (Tomar-ı Hal- vetiyye), Yayına Hazırlayan: İrfan Gündüz, Enderun Kitabevi, İstanbul 1995.
• Ziriklî,Hayreddin el-A’lam Kamûsu Terâcimi Li-Eşheri’r-Ricâl ve’n-Nisâ, I-VIII, Dârü’l-İlm li’l-Melâyin, Beyrut 1984.