Einige Feststellungen über das Profilbild der Novizen der İsmailağa Gemeinde (1960-2012): Am Beispiel İstanbul

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 9, 97 - 114, 25.06.2017

Hüseyin Demir , Tunay Karakök

Öz

Cemaatler, dini gruplar veya tarikatlar, her ne kadar anayasal bakımdan rasyonel

örgütlenmeler olarak kabul edilmese de, Türkiye’de toplumsal hayat üzerinde din-siyaset

ilişkileri, inanç tutumları, kadın-aile ve benzeri sosyal hayatın temel konuları üzerinde

belirleyici fikirler ve yaşam tarzları salgılayabilmekte ve toplumun dünya görüşünün inşasında

etkin bir pozisyon elde edebilmektedirler. Bu bağlamda cemaatler, bireylerin dünya

görüşlerinin biçimlenmesinde etkin bir sosyal olgu görünümündedir. Bu çalışmamızda;

yukarıda bahsi geçen gerçekten hareketle XI. Yüzyıldan itibaren Anadolu’da kendilerine

yaşam imkânı bulan Bektaşilik, Nakşibendilik, Halvetilik, Yesevilik ve Mevlevilik gibi

tasavvuf cereyanlarının birer tezahürü olarak ortaya çıkmış olan cemaatlerin günümüz

Türkiye’sinde varlığını devam ettiren örneklerinden biri olan Mahmud Ustaosmanoğlu

önderliğindeki İsmailağa Cemaati konu edinilmiştir. Konu kapsamında ise bizzat cemaatin

aktif müritlerine ulaşılarak, bu müritlerin daha önceden hazırlanmış 9 bölüm ve 70

sorudan oluşan bir anketin uygulanması ile cemaatin mürit profili ve bu profilden hareketle

de cemaatin sosyal, kültürel ve dini yapısı hakkında 1960-2012 yıllarını kapsayacak

şekilde tespitlerde bulunulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İsmailağa Cemaati, Mürit, Nakşibendi Tarikatı, Mahmud Ustaosmanoğlu

Kaynakça

• Ahıska, Hazrat-ü Mevlana eş-Şeyh Mahmud en-Nakşibendi el-Müceddidi el-Halidi el-Ufi, İstanbul: Ahıska Yayınevi, 2010. Algar, Hamid, “Political Aspects”, Naqshbandis, Istanbul: Éds. Isis, 1990. Atay, Hüseyin, “Kurân’ı Kerim ve Hadîs-i Şerif’de Aile Planlamasına ait bir tetkik”, İTED, 5, 1–4, 1973, s. 229–263. Çavuşoğlu, Hüseyin, “Türk siyasi hayatında merkez sağ çizginin tarihi”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi, 2009, s. 271. Çelik, Hasan, Gönüller Sultanı Efendi Hazretleri ile Hatıralarım, İstanbul: Yasin Yayınevi, 2011. Günay, Ünver, “Gruplar sosyolojisi ve günümüz Türkiye’sinde dini gruplar”, Toplum Bilimleri Dergisi 4/7, 2010, s. 37–43. Güven Dursun ve Nuri Feyzi, “Hacı Dursun Efendi”, Beklenen İrşad 1/9, 2004, s. 55. Hani, Muhammed b. Abdullah, Adab, trc. Ali Hüsrevoğlu, İstanbul: Erkam Yayınları, 1985. Hartmann, Richard,