Fıkhü’l-umrâni’l-İslâmî min hilâli’l-arşifi’l-Osmâniyyi’l-Cezâirî

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 10, 333 - 338, 15.12.2017

Muhittin Özdemir

Öz

Osmanlı arşivleri, tasnif edilmemiş belgeleri
ve işlenmemiş konularıyla yeni ilmi çalışmalar için önemli bir kaynak olma
özelliğine sahiptir. Arşiv belgeleri ışığında yapılan yeni araştırmalar,
bunların içerik açısından zenginliğini ortaya çıkarması bakımından kayda
değerdir. Henüz tasnif edilmemiş ve dolayısıyla ilmi çalışmalara konu olmamış
arşivlerin bulunuyor olması, bu belgesel kaynağın öneminin bir başka teyidini
oluşturmaktadır. Osmanlı arşivlerinde yer alan mevzuların bir kısmının, çeşitli
yönleriyle planlama ve tasarım, medeniyet açısından yönetim, yapılar ve eserlerin
oluşturduğunu, Cezayirli araştırmacı Mustafa Ahmed b. Hamuş’un ‘Cezayir
Osmanlı Arşivi Ekseninde İslâm Ümrân Fıkhı’ adındaki -aslında bir doktora
tezi olan- eserinden öğrenmekteyiz. Yazar, Cezayir’de bulunan Osmanlı
arşivlerinden hareketle, ‘ümrân’ ile ‘fıkıh’ arasındaki ilişkiyi,
orijinal bir bakış açısıyla tetkik etmeye çalışmıştır. Bir yönüyle arşiv belgelerine
dayanıyor olması, diğer yönüyle de ilmi araştırmalardan uzak kalmış olan imar,
iskân ve mimari ilişkiler üzerinden ‘medeniyet’ ile ‘fıkıh’
arasındaki irtibatı irdeliyor olması bakımından önemli gördüğümüz bu eseri,
araştırmacılar için tanıtmakta faydalar mülahaza ediyoruz.

Anahtar Kelimeler

Fıkhü’l-umrâni’l-İslâmî, arşifi’l-Osmâniyyi’l-Cezâirî

Kaynakça

• Mustafa Ahmed b. Hamûş. Fıkhü’l-umrâni’l-İslâmî min hilâli’l-arşifi’l-Osmâniyyi’l-Cezâirî. Dubâi: Dârü’l-buhûs, 2000.