Öz
Qaṣr is a literary style used in Arabic rhetoric to limit, specify or narrow down a word, a meaning or a concept with a certain expression style. Qaṣr style is also a method of expression used to strengthen, emphasize and explain the meaning. This style is also known by different terms in the science of rhetoric, such as ḥaṣr and taḫṣīṣ. Various ways are used in the application of this style. Knowing these ways, determining the literary and rhetorical subtleties between them and transferring them to literary texts is an important issue. In this study, detailed information is given about the definition, historical development, types and ways of qaṣr art, and it is aimed to comprehend the subject in a holistic way. Especially for understanding the literary and rhetorical differences between qaṣr ways, each qaṣr way is examined under a separate title, and necessary explanations are made with examples. The most widely accepted nefiy + istisna, inema, attributive letters, taqdīm, fasl pronoun and harf-i taʿrīf ways in rhetoric sources are discussed. After defining each qaṣr way, the elements that make up the qaṣr ways and their places in the sentence are shown. If there are any disagreements on the subject, they are briefly mentioned, and then the rhetorical effects of the qaṣr way are emphasized. At the end of the study, there is a table showing all the qasr ways examined and the semantic differences between them. In the study, mainly classical dictionary and rhetoric sources were used, and sometimes modern studies were also benefited from.
Kaynakça
- Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Cârullah Mahmûd b Ömer b Muhammed. el-Keşşâf ʿan hakâiki gavâmizi’t-tenzîl ve ʿuyûni’lekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-arabî, 1986.
- Zerkeşî, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. ʿAbdullâh b. Bahâdır eş-Şâfiʿî ez-. el-Baḥru’l-Muḥîṭ fî ʾUsûli’l-Fıḳh. 8 Cilt. b.y.: Dâru’l-Kutubî, 1414/1994.
Öz
Kasr, Arap belagatinde bir sözü, bir anlamı veya bir kavramı belirli bir ifade tarzıyla sınırlandırmak, özelleştirmek veya daraltmak için kullanılan edebi bir üsluptur. Kasr üslubu, aynı zamanda anlamı güçlendirmek, vurgulamak ve açıklamak için kullanılan bir ifade yöntemidir. Bu üslup, belagat ilminde hasr ve tahsis gibi farklı terimlerle de bilinmektedir. Söz konusu üslubunda uygulanmasında çeşitli yollar kullanılmaktadır. Bu yolların bilinmesi, aralarındaki edebi ve retorik inceliklerin belirlenmesi ve bunların edebi metinlere aktarılması önemli bir husustur. Bu çalışmada kasr sanatının tanımı, tarihi gelişimi, türleri ve yolları hakkında ayrıntılı bilgi sunulmuş, konunun bütünlüklü bir şekilde kavranması hedeflenmiştir. Özellikle kasr yolları arasındaki edebi ve belagî farklılıkların anlaşılması için her kasr yolu ayrı bir başlık altında incelenmiş, örnekler eşliğinde gerekli açıklamalar yapılmıştır. Belagat kaynaklarında en yaygın olarak kabul gören nefiy + istisna, inema, atıf harfleri, takdim, fasl zamiri ve harf-i tarif yolları ele alınmıştır. Her kasr yolunun tanımı yapıldıktan sonra kasr yollarını oluşturan unsurlar ve cümle içindeki yerleri gösterilmiştir. Konuya dair varsa görüş ayrılıklarına kısaca değinilmiş, ardından kasr yolunun belagî etkileri üzerinde durulmuştur. Çalışmanın sonunda incelenen tüm kasr yollarını ve aralarındaki anlamsal farklılıkları gösteren bir tablo yer almıştır. Çalışmada başta klasik lügat ve belagat kaynakları olmak üzere bazen modern çalışmalardan da istifade edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Cârullah Mahmûd b Ömer b Muhammed. el-Keşşâf ʿan hakâiki gavâmizi’t-tenzîl ve ʿuyûni’lekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-arabî, 1986.
- Zerkeşî, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. ʿAbdullâh b. Bahâdır eş-Şâfiʿî ez-. el-Baḥru’l-Muḥîṭ fî ʾUsûli’l-Fıḳh. 8 Cilt. b.y.: Dâru’l-Kutubî, 1414/1994.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Arap Dili ve Belagatı |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Kasım 2023 |
| Kabul Tarihi | 14 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 22 |
