Erken Çocukluk Dönemi Ebeveynlerinin Ailede Karakter Eğitimine İlişkin Görüşleri: Fenomenolojik Bir Araştırma

Yıl 2024, Sayı: 24, 187 - 214, 25.12.2024

Osman Yılmaz , Dilek Gürbüz Yiğit

https://doi.org/10.34085/buifd.1543738

Öz

Bu araştırma erken çocukluk dönemindeki çocuklara sahip ebeveynlerin, ailede karakter gelişimine ve çocuğun karakter eğitimine yönelik görüşlerini derinlemesine incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında karakter eğitiminde ailenin rolü, dikkat edilmesi gereken hususlar, önemli görülen değer ve beceriler, çocuğun karakter eğitimi konusunda başvurulan yöntem, materyal veya uygulamalar, karakter gelişimini etkileyen faktörler, karşılaşılan zorluklar, bu zorluklarla başa çıkma konusundaki görüş ve uygulamalar ve karakter eğitimi üzerinde aile dışı kaynakların desteği incelenmiştir. Olgubilim deseninde tasarlanan bu nitel araştırmanın çalışma grubunu, erken çocukluk dönemindeki çocuklara sahip olan 14 ebeveyn oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve elde edilen veriler içerik analiz tekniğiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucuna göre ebeveynler karakter eğitiminde ailenin rolünü önemli görmektedir. Bu açıdan ebeveynler karakter eğitiminde olumlu aile ortamı, sağlıklı iletişim gibi hususlara dikkat çekmekte; karakter kazandırma sürecinde çeşitli yöntem, materyal ve uygulamaları işe koşmakta; olumsuz davranışlar karşısında bazı önlemler almakta; aile içi faktörler, yakın çevre faktörü ve teknoloji faktörünün karakter eğitiminde etkili olduğunu düşünmekte; karakter eğitiminde karşılaştıkları birtakım zorluklar olduğunu belirtmekte ve çocuklarının karakter eğitimi konusunda başta Diyanet İşleri Başkanlığı’nın açmış olduğu 4-6 yaş grubu Kur’an Kursları olmak üzere çeşitli kanallardan destek almaktadır. Ebeveynler olumsuz çevre şartlarının ve özellikle de sosyal medyanın çocuğun karakterini olumsuz yönde etkilediğini düşünmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Değerler Eğitimi, Karakter Eğitimi, Çocukta Karakter Gelişimi, Ailede Karakter Eğitimi

Early Childhood Parents' Views on Character Education in the Family: A Phenomenological Research

Öz

This study aims to examine in depth the views of parents of early childhood children on character development in the family and character education of the child. Within the scope of the research, the role of the family in character education, issues to be considered, values and skills considered important, methods, materials or practices used in the character education of the child, factors affecting character development, difficulties encountered, opinions and practices on coping with these difficulties, and the support of non-family resources on character education were examined. The study group of this qualitative research, which was designed in a phenomenological design, consisted of 14 parents of children in early childhood. A semi-structured interview form was used as a data collection tool and the data obtained were analyzed using content analysis technique. According to the results of the research, parents see the role of family in character education as important; draw attention to issues such as positive family environment and healthy communication; employ various methods, materials and practices in the process of gaining character; take some precautions against negative behaviors; think that family factors, close environment factor and technology factor are effective in character education; state that there are some difficulties they face in character education and receive support from various channels, especially the 4-6 age group Qur'an Courses opened by the Presidency of Religious Affairs, in the character education of their children.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Values Education, Character Education, Character Development in Children, Character Education in the Family

Kaynakça

• Adler, Alfred. Çocuk Eğitimi. Ankara: Say Yayınları. 2021.
• Akbulut, Yavuz. “Çocuk ve Ergenlerde Bilgisayar ve İnternet Kullanımının Gelişimsel Sonuçları”. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3/2 (2013), 53-68.
• Anderson, Craig A. vd.. Violent Video Game Effects on Children and Adolescents. New York: Oxford University Press, 2007.
• Arthur, James. Education with Character the Moral Economy of Schooling. London:Routledge Falmer, 2003.
• Aydın, Mehmet Zeki. “Ailede Ahlak Eğitimi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7/1-2 (2003), 125-158.
• Bacigalupa, Chiara. “The Use of Video Games by Kindergarteners in a Family Child Care Setting”. Early Childhood Education Journal, 33 (2005), 25-30.
• Baferani , Maryam Hosseinzadeh. “The Role of the Family in the Socialization of Children”. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6/6 (2015), 417-423.
• Battistich, Victor. (2005). Character Education, Prevention and Positive Youth Development. Washington, DC: Character Education Partnership.
• Berkowitz, Marvin. W. “The science of character education.” Bringing in a New Era in Character Education, 508 (2002), 43-63.
• Berkowitz, Marvin. W.- Bier, Melinda. C. “Character Education: Parents as Parents” Educational Leadership: Journal of the Department of Supervision and Curriculum Development, 63/1 (2005), 64- 69.
• Berkowitz, Marvin. W., & Grych, John. H. “Early Character Development and Education”. Early Education and Development, 11/1, (2000). 55-72.
• Bernard Berelson, Bernard. Concent Analysis İn Communication Research Newyork: Strasford Press, 1955.
• Brown, Ari vd. “Media Use by Children Younger than 2 Years”. Journal ofthe American Academy of Pediatrics, 128/5 (2011), 1040–1045.
• Costanzo, R. Antonio. A Study of Character Education Programs in Connecticut Public Elementary Schools Based on the Eleven Principles of Effective Character Education Faculty of the School of Education and Human Resources University Of Bridgeport. Unpublished Doctorate Thesis, 2005.
• Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri. Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. çev. ed. Mesut.Bütün ve Selçuk.B.Demir), Ankara: Siyasal Kitabevi. (3.Basımdan çeviri). 2018.
• Çapuk, Hüseyin. Gelişim Dönemlerine Göre Karakter Gelişimi. Anatolian Journal of Health Research, 3/3 (2022), 157-162.
• Çelikkaya, Tekin. Karakter ve Değer Eğitimi Değerlerimizi Yaşa(t)mak. Ankara: I. Basım, 2022.
• Çelikkaya, Tekin vd., “Teacher – Parents’ Relations in the Efficiency of the Value”. Education Social and Behavioral Sciences, 116 (2014), 1106–1113.
• Çiftçi, Orhan. “Çocuğun Sosyalleşmesinde Ailenin Rolü”. Aile ve Toplum, 2/2, (1991).
• Ekşi, Halil. “Temel İnsani Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları.” Değerler Eğitimi Dergisi, 1/1 (2003), 79-96.
• Ekşi, Halil – Katılmış, Ahmet. Karakter Eğitimi El Kitabı. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2011.
• Erikson, Erik H. Childhood and Society. New York: Norton, 1963.
• Fossey, Ellie vd. Understanding and Evaluating Qualitative Research. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 36(6) (2002), 717–732.
• Freeman. Howard E. – Showel, Morris. “The Role of the Family in the Socialization Process”, The Journal of Social Psychology, 37/1 (1953), 97-101.
• Görgüt, İlyas. Ortaokullarda Görev Yapan Beden Eğitimi ve Diğer Branş Öğretmenlerinin Ahlak, Karakter ve Değerler Eğitimine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. İstanbul: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
• Gülşen Çelik, Nesibe. 7-12 Yaş Çocuğunun Karakter Eğitimi Açısından Ailenin Etkisi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Harrison, Tom. Parent-teacher partnerships: Barriers and Enablers to Collaborative Character Education. University of Birmingham, Jubilee Centre for Character and Virtues, 2018.
• Hasanah, Uswatun – Deiniatur, Much. “Character Education in Early Childhood Based on Family”, Early Childhood Research Journal/1 (2018), 50-62.
• Katılmış, Ahmet. Sosyal Bilgiler Dersindeki Bazı Değerlerin Kazandırılmasına Yönelik Bir Karakter Eğitimi Programının Geliştirilmesi İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2010.
• Kaymakcan, Recep - Meydan, Hasan. Ahlak Değerler ve Eğitimi. İstanbul: Dem yayınları. 2014.
• Kır, İbrahim. “Toplumsal Bir Kurum Olarak Ailenin İşlevleri”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10/36 (2011), 381-404.
• Köylü, Mustafa. “Ailede Değerler Eğitimi”. Teoriden Pratiğe Din Eğitimi. ed. Mustafa Köylü, 37-61. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2. Basım, 2019.
• Kristjan Kristjansson, Aristotelian Character Education, (London: Routledge, 2015)
• Kuzu, Abdullah vd.. İnternet Kullanımı ve Aile. Ankara: T. C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Bilim Serisi: 133, 2008.
• Lickona,Thomas. Education for Caracter: How School Teach Respect and Responsibility. New York: Bantam Books, 1991.
• Lickona, Thomas. “The Teacher’s Role in Character Education.” Journal of Education, 179/2 (1997), 63- 80.
• Lickona, T. “Character Education: Seven Crucial Issues”. Action in Teacher Education, 20/4 (1999), 77-84.
• Lickona, Thomas vd. “Eleven Principles of Effective Character Education”. Special Topics, General, 50, (2002).
• Merriam, Sharan B. Nitel Araştırma Desen ve Uygulamalar İçin Bir Rehber (Çev.Ed., Selahattin.Turan), 3.Basımdan çeviri, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2018.
• Meydan, Hasan. Postmodern İklimde Din ve Değerleri Öğretmek, İstanbul: DEM yayınları, 2022.
• Morahan-Martin, Janet. “Internet Abuse: Addiction? Disorder? Symptom? Alternative Explanations”. Social Science Computer Review, 23/1 (2005), 39–48.
• Özdemir, Ömer. “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığı ile Akademik Güdülenme ve Akademik Başarı Arasındaki İlişki”. Marife 24/1 (2024), 188-215.
• Pala, Aynur. “The Need For Character Education”, International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 3/2 (2011), 23-32.
• Plowman, Lydia vd. “The Technologisation of Childhood? Young Children and Technology in the Home” Children & Society, 24/1 (2010), 63–74.
• Rosen, Larry vd.. “Media and Technology Use Predicts İll-Being Among Children, Preteens and Teenagers İndependent of the Negative Health İmpacts of Exercise And Eating Habits”. Computers in Human Behavior, 35 (2014), 364–375.
• Sevim, Oğuzhan - Er, Esra. (2023). Karakter ve Değerler Eğitimine İlişkin Lisansüstü Çalışmalardaki Eğilimlerin İncelenmesi. EKEV Akademi Dergisi(Özel Sayı), 268-281.
• Sırrı, Vahide. “Karakter Eğitimi: Dün, Bugün ve Yarın”. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 4/1 (2015). 121-144.
• Stemler, Steve. ‘’An Overview of Content Analysis’’ Practical Assessment, Research, and Evaluation 7/17 (2001), 1-6.
• Sunaryo, Ilham - Fauziati, Endang. “Character Education in Early Childhood Based on Kohlberg's Perspective”. Early Childhood Research Journal, 6/1 (2023), 56.
• Surikova, Svetlana – González, M. J. Fernández. “Conceptualizing The Effectiveness Research of an Online Curriculum for Vırtue Educatıon in Latvia”. Socıety. Integratıon. Educatıon, Proceedings Of The International Scientific Conference. 1 (2022), 359-369.
• Turan, İbrahim. “Karakter Eğitimi: Amerika Örneği”. Marife, 14/1 (2014), 75-92.
• Üstünyer, Fatih. Karakter Eğitimi İle İlgili Eğitici Görüşleri, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2009.
• Walker, David. I. vd. “Towards A New Era of Character Education in Theory and in Practice”. Educational Review, 67/1 (2015), 79-96.
• Yalvaç Arıcı, Handan. “Gençlerde Sosyal Medya Bağımlılığına Yönelik Manevi Danışmanlık Müessesi”. Diyanet İlmî Dergi, 60/1 (2024), 377-410.
• Yavuzer, Haluk. Çocuk Psikolojisi, İstanbul: Remzi Kitabevi, 26. Basım, 2004.
• Yuliyana, Meta vd. “Blended Learning Assessment Instrument For Elementary”. School Edunesia: Jurnal Ilmiah Pendidikan, 2/3 (2021), 668-676
• Yılmaz, Ferat. “Karakter Eğitimi ve Karakter Eğitimi Programları”. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 12/1 (2017), 234-257