Analysis of Fuṣṣilat Verses 9-12 and al-Nāziʿāt Verses 27-30 in the Context of Mushkil al-Qur’ān

Yıl 2024, Sayı: 24, 215 - 232, 25.12.2024

Metin Çetin

https://doi.org/10.34085/buifd.1550366

Öz

The efforts of Muslim scholars for a better understanding of the Qur'an have led to the emergence of many disciplines. One of these disciplines is Mushkil al-Qur'an. This discipline, which initially aimed to solve general problems related to the Qur'an, has become a science that solves only the seemingly contradictory situations between the verses. The aim of this study is to analyse the verses of Fuṣṣilat 41/9-12 and Nāziʿāt 79/27-30, which are stated to be contradictory within the scope of Mushkil al-Qur'an. The verses in Sūrat al-Fuṣṣilat and al-Baqara state that Allah Almighty created the earth in two days, then He turned to the heavens and created the heavens as seven heavens and again He spread the earth. In Sūrat al-Nāziʿāt, it is stated that Allah Almighty first built the heavens and then spread the earth. The verses in Sūrat al-Baqara and al-Fuṣṣilat prioritize the creation of the earth, while the verses in Sūrat al-Nāziʿāt prioritize the creation of the sky. This gives the impression that there is a contradiction between the two verses. In this study, the verses that are said to have a contradiction between them were analysed. In the research, it was determined that there are two main views on this issue. According to this, the verb ‘خَلَقَ’ in the Qur'ān is not creation, but the measurement, planning and appreciation of something before it is created. The preposition ‘ثُمَّ’ in the verses, on the other hand, refers to the difference in degree between the two creations, not to their being later in time. In conclusion, considering the evidence of the second group and scientific data, it can be stated that the idea of the creation of the heavens before the earth is more consistent.

Anahtar Kelimeler

Qur’ān, Commentary, Difficulty, Mushkil al-Qur’an, Fuṣṣilat 9-12, Al-Nāziʿāt 27-30

Müşkilü’l-Kur’ân Bağlamında Fussilet 9-12. ile Nâziât 27-30. Âyetlerinin Tahlili

Öz

Kur’ân’ın daha iyi anlaşılması hususundaki Müslüman âlimlerin çabaları, birçok disiplinin doğmasına vesile olmuştur. Bu disiplinlerden bir tanesi de Müşkilü’l-Kur’ân ilmidir. Başlangıçta Kur’ân’la ilgili genel problemleri çözmeyi amaçlayan bu disiplin, zamanla sadece âyetler arasında varmış gibi görünen çelişkili durumları çözüme kavuşturan bir ilim haline gelmiştir. Bu araştırmanın amacı Müşkilü’l-Kur’ân kapsamında çelişkili olduğu ifade edilen Fussilet 41/9-12. ile Nâziât 79/27-30. âyetlerini tahlil etmektir. Fussilet ve Bakara sûrelerindeki âyetlerde Yüce Allah’ın yeryüzünü iki günde yarattığı, ardından göklere yönelerek gökleri yedi gök olarak yarattığı, tekrardan yeryüzünü yayıp döşediği ifade edilmektedir. Nâziât sûresinde ise Yüce Allah’ın önce semayı bina ettiği ardında da yeryüzünü yayıp döşediği belirtilmektedir. Bakara ve Fussilet sûresindeki âyetler yeryüzünün, Nâziât sûresindeki âyetler ise gökyüzünün yaratılışını öncelemektedir. Bu durum da iki âyet arasında bir çelişki oluştuğu izlenimini doğurmaktadır. Bu araştırmada aralarında tenakuz olduğu ifade edilen âyetler incelenmiştir. Yapılan araştırmada bu hususta iki ana görüş olduğu tespit edilmiştir. Birincisine göre, önce yeryüzü, ardından gökyüzü yaratılmış akabinde ise yeryüzü yayılıp döşenmiştir. İkincisine göre ise gökyüzü, yeryüzünden önce yaratılmıştır. İkinci görüşü savunanlar bu düşünceyi ispat etmek için söz konusu âyetlerdeki kelimeleri tevil etmişlerdir. Buna göre âyetlerde geçen “خَلَقَ” fiili yaratma olmayıp, bir şeyin var edilmeden önce ölçüp biçilmesi ve planlanıp takdir edilmesidir. Âyetlerdeki “ثُمَّ” edatı ise zaman açısından sonralığa değil, iki yaratma arasındaki derece farkına delalet etmektedir. Netice itibariyle ikinci grubun delilleri ve bilimsel veriler de göz önünde bulundurulduğunda göklerin, yeryüzünden önce yaratılmış olma fikrinin daha tutarlı olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Kur'an, Tefsir, Müşkil, Müşkilü'l-Kur'ân, Fussilet 9-12, Nâziât 27-30

Kaynakça

• Aydın, İsmail. Filolojik Tefsirin Doğuşu ve Gelişimi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2010), 122.
• Beydâvî, Ebû Said Abdullah b. Ömer. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-teʾvîl. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1997.
• Bulut, Ali. Filolojik Tefsir Doğuşu ve Öncüleri. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2023.
• Cevherî, Ebû Nasr İsmail b. Hammâd. eṣ-Ṣıḥâḥ fi’l-luġa. thk. Ahmed Abdülğafur Atâr, 6 Cilt. 4. Basım. Beyrut: Dâru’l-İlmi lil-Melayîn, 1987.
• Dinler, Murat. “Müşkilü’l-Kur’ân”, FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 11 (Bahar 2018), 315-356.
• Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf. el-Baḥrü’l-muḥîṭ. thk. Sıdkı Muhammed Cemil. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l Fikr, 1999. Ebû Ubeyde Ma’mer b. el-Müsennâ et-Teymî, Mecâzü’l-Ḳurʾân (Kahire: Mektebetü’l-Hancî, ts)
• Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed. Tehẕîbü’l-luġa. thk. Muhammed ʻAvvad Murʻib. 8 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 2001.
• Ferâhîdî, Ebû Abdirrahmân el-Halîl b. Ahmed. Kitâbü’l-ʿAyn. thk. Mehdî Mahzûmî-İbrâhîm Sâmirrâî. 8 Cilt. Beyrut: Dârü Mektebetü’l-hilâl, ts.
• Ferrâ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Ziyâd b. Abdillâh el-Absî. Meʿâni’l-Ḳurʾân. thk. Ahmed Yusuf en-Necâtî, Muhammed Ali en-Neccâr, Abdülfettâh İsmâil eş-Şelebî. 3 Cilt. Kahire: Dârü’l-Mısriyye, ts.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed et-Tâhir. et-Taḥrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Tunus: Dâru’t Tunusiye, 1984.
• İbn Düreyd, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasen. Cemheretü’l-luġa. thk. Remzi Münîr Ba’lbekî. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-ilm li’l-melâyîn, 1987.
• İbn Fâris, Ebü’l-Hüseyn Ahmed b. Fâris b. Zekeriyyâ b. Muhammed er-Râzî. Muʿcemü meḳāyîsi’l-luġa. thk. Abdüsselâm Muhammed Harun. 6 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1979.
• İbn Hanbel. Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed. Müsnedü’l-İmâm Ahmed b. Hanbel. thk. Şuayb el-Arnavut, Âdil Mürşid vd. 45 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
• İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb. Bedâʾiʿu’l-fevâʾid. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-Arabî, ts.
• İbn Kesîr, Ebü’l Fidâ İsmail b. Ömer. Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿazîm. thk. Sami b. Muhammed Selamet, 8 Cilt. 2. Basım. Riyad: Dâru Tayyibe, 1999.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer. el-Bidâye ve’n-nihâye. thk. Ali Şîrî. 14 Cilt. Beyrut: Dârü İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1988.
• İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim. Ġarîbü’l-Ḳurʾân. thk. Said Lihâm. b.y.: y.y., ts.
• İbn Mâce, Ebû Abdullah b. Muhammed Yezid Mâce el-Kazvînî. es-Sünen. thk. Muhammed Fuâd Abdülbaki, 2 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabî, ts.
• İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem. Lisânü’l-ʿArab. 15 Cilt. 3. Basım. Beyrut: Dâru Sâdır, 1993.
• İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahman b. Ali. Zâdü’l-mesîr fî ʿilmi’t-tefsîr. thk. Abdürrezzak el-Mehdi. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l Kütübi’l İlmiyye, 2001.
• İsrafilova, Faima. “Dilbilim ve Çeviribilimin Kur’ân’ın Anlaşılmasına Katkısı”, Kur’ân’ı Anlamada Yöntem -Dilsel Ağırlıklı Eleştirel Yaklaşım- Editör: Mürsel Ethem. Ankara: İlahiyat, 2022. 17-67.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh. el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân. thk. Ahmed el-Berdûnî ve İbrahim Atfîş. 20 Cilt. 3. Basım. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l- Mısriyye, 1964.
• Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd. Teʾvîlâtü’l-Ḳurʾân. thk. Mecdî Baslûm. 10 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
• Mevdûdî, Ebü’l-A’lâ. Tefhîmü’l-Ḳurʾân. çev. Muhammed Han Kayani vd., 8 Cilt. 2. Basım. İstanbul: İnsan Yayınları, 1995.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muhammed Fuâd Abdulbaki. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyai’t-Türasi’l Arabî, ts.
• Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî. es-Sünenü’l-kübrâ, thk. Hasan Abdülmün’im Şelebî. 12 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
• Nursî, Said. İşârâtü’l-İʻcâz fî Mezânni’l-Îcâz, 4. Basım. çev. Abdülmecit Nursi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2015.
• Râgıb el-İsfahânî, Ebü’l-Kasım Hüseyin b. Muhammed. el-Müfredât fî ġarîbi’l-Ḳurʾân. thk. Safvan Adnan ed-Davûdî. Beyrut: Dâru’l-Kalem, 1991.
• Râzî, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer. Mefâtîḥu’l-ġayb. 30 Cilt. 3. Basım. Beyrut: Dâru İhyai’t-Türasi’l Arabî, 1999.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr. Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l-Ḳurʾân. thk. Ahmed Muhammed Şakir, 24 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2000.
• TDK, Türk Dil Kurumu. “Sozluk.gov.tr.” Erişim 25 Ekim 2024. https://sozluk.gov.tr/
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muhammed Şakir, M. Fuâd Abdülbâki, İbrahim Atve, 5 Cilt. 3. Basım. Kahire: Matbaati Mustafa el- Bâbî el-Halebî, 1975.
• Vikipedi Özgür Ansiklopedi. “Viki Esîr”. Erişim 25 Ekim 2024. https://tr.wikipedia.org/wiki/Es%C3%AEr
• Yerinde, Adem. “Müşkilü’l-Kur’ân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/164-167. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
• Zeccâc, Ebû İshâk İbrâhîm b. es-Serî b. Sehl. Meʿâni’l-Ḳurʾân ve iʿrâbüh. 5 Cilt. thk. Abdülcelîl Abduh Şelebî. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1988.
• Zemahşerî, Ebü’l Kasım Mahmud b. Amr. el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. 4 Cilt. 3. Basım. Beyrut: Dâru’l-Kitabi’l-Arabî, 1986.
• Zemahşerî, Ebü’l Kasım Mahmud b. Amr. Esâsü’l-belâġa. 2 Cilt. thk Muhammed Basil, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1998.