The Perception of Violence Against Women Made Through the Thirty-Fourth Verse of Sūrah an-Nisā

Yıl 2024, Sayı: 24, 1 - 22, 25.12.2024

Mustafa Harun Kıylık

https://doi.org/10.34085/buifd.1551070

Öz

Although created from the same essence, man and woman re two different genders endowed with various features and blessings. This being the case, God Almighty has made these two different types equal in faith and worship in general and emphasized that the superiority is in piety. At the same time, Almighty Allah has determined some rules that people will achieve happiness in this world and the hereafter, since they are social beings, and has imposed some penal sanctions on these rules in case of violation or neglect of these rules. Leaving aside whether they made right or wrong decisions, it can be said that human legal systems throughout history have generally made law rules with these and similar motives. It is imperative that social order be maintained in some way. Because society can only maintain itself with certain rules and can move away from chaos in this direction. According to Islamic law, while most of the penal sanctions attached to the rules in question are implemented by legal bodies, the right to reprimand is given to the parents and even the husband in solving some problems within the family. As one of these issues, in the thirty-fourth verse of Sūrah an-Nisā, there is even a special procedure that the husband can apply under certain conditions, regarding the discipline of the disobedient woman who does not improve her condition. However, today, by using certain tools, the facts have been distorted and an artificial perception of violence against women has been created through this verse, and sadly, the minds of many Muslims have been confused. So much so that some Muslim scholars, influenced by these views, distorted the meaning of the verse by giving meaningless meanings to some words in the verse. In this study, an effort has been made to present the facts as they are and to refute the perception in question from different perspectives.

Anahtar Kelimeler

Islamic Law, Sūrah an-Nisā, Woman, Violence, Perception

Nisâ Sûresi’nin 34. Ayeti Üzerinden Üretilen Kadına Şiddet Algısı

Öz

Aynı özden yaratılmış olmakla birlikte erkek ve kadın, muhtelif özellik ve lütuflar bahşedilmiş iki farklı nev/türdür. Hâl böyleyken Cenâb-ı Hak iman ve genel olarak ibadetlerde bu iki ayrı türü eşit kılmış ve üstünlüğün takvada olduğunu vurgulamıştır. Aynı zamanda Yüce Allah, sosyal bir varlık olmaları hasebiyle insanların uymaları durumunda dünya ve ahiret saadetini elde edecekleri bazı kurallar tayin etmiş ve bu kuralların ihlal veya ihmali durumunda tatbik edilmek üzere bu kurallara bazı cezai müeyyideler bağlamıştır. Doğru veya hatalı kararlar almaları bir tarafa bırakılırsa tarih boyunca beşerî hukuk sistemlerinin de genel olarak bu ve benzeri saiklerle hukuk kuralları koydukları söylenebilir. Zira toplumsal düzenin sağlanması için bu bir zorunluktur. Çünkü toplum, ancak birtakım kurallarla idamesini sağlayabilmekte ve bu doğrultuda kaostan uzaklaşabilmektedir. İslâm hukukuna göre söz konusu kurallara bağlanan cezai müeyyidelerin büyük kısmı yasal organlar kanalıyla icra edilirken aile içi bazı problemlerin çözümünde anne-babaya ve dahi, kocaya te’dib hakkı tanınmıştır. Bu hususlardan biri olarak durumunu düzeltmeyen nâşize kadının te’dibi hakkında Nisâ Sûresi’nin 34. âyetinde kocanın belirli şartlar çerçevesinde uygulayabileceği özel bir prosedür dahi tayin edilmiştir. Ne var ki günümüzde bazı araçlar marifetiyle gerçekler çarpıtılarak bu âyet üzerinden kadına yönelik suni bir şiddet algısı üretilmiş ve ne hazindir ki pek çok Müslümanın da zihni bulandırılmıştır. Öyle ki bu görüşlerden etkilenen kimi Müslüman ilim adamları, söz konusu âyetteki bazı kelimelere zorlama anlamlar yükleyerek âyetin mefhumunu mecrasından çıkarmışlardır. İşte bu çalışmada vakıanın olduğu gibi nazara sunulmasına gayret edilmiş ve söz konusu algı, muhtelif açılardan çürütülmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku,, Nisa Suresi,, Kadın,, Şiddet,, Algı.

Kaynakça

• Abdülhamîd, Muhyiddîn. el-Ahvâlu’ş-Şahsiyye fi’ş-Şerî‘ati’l-İslâmiyye. İstanbul: el-Mektebetü’l-Hanefiyye, ts.
• Akpınar, Ali. “Aile İçi Sorunların Çözümünde Kur’anî Yöntem (Nisâ Sûresi 34. Ayeti Bağlamında)”. Altı Aylık Uluslararası Akademik Araştırma Dergisi 11 (2020), 1-18.
• Ateş, Ali Osman. “Kur’an ve Sünnet’in Kadına Bakışı”. Dini Ve Toplumsal Boyutlarıyla Cinsiyet, Tartışmalı İlmi ihtisas Toplantı, İstanbul 2012.
• Ateş, Süleyman. “İslâm’ın Kadına Getirdiği Haklar”. İslâmi Araştırmalar, 10/4 (1997).
• Aydın, M. Âkif. “Kadın”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 24/86-94. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Aydın, Zeynel Abidin. “Nisâ Sûresinin 34. Ayeti Bağlamında Evlilik Hayatında Kadının Geçimsizliği Durumunda Uygulanacak Çözümlerden ‘Darb’a Dair”. Turkish Studies, 12/17, 2017.
• Bardakoğlu, Ali. “Cahiliye Döneminde Kadın”. İslâmi İlimler Araştırma Vakfı Tartışmalı İlmi Toplantılar Dizisi: 22, Ensar Neşriyat, 3. Basım, 2005.
• Başoğlu, Tuncay. “Ta’zîr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 40/198. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
• Bayraklı, Bayraktar. Yeni bir Anlayışın Işığında Kur’an Tefsiri. İstanbul: Bayraklı Yayınları, 2007.
• Beyzâvî, Nâsırüddîn Ebû Saîd. Envârü’t-tenzîl. thk. M. Abdurrahman el-Mer‘aşlî, Beyrut: Dârü İhyâi’t-Türâsi’l- ’Arabî, 1418.
• Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukūk-ı İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kāmusu. 8 Cilt, İstanbul: Bilmen Yayınevi, ts.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. el-Câmiʿu’s-sahîh. 8 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî. Ahkâmü’l-Kur’ân. thk. Abdüsselâm M. Ali Şâhîn, 3 Cilt, Beyrut: Dârü’lKütübi’l-İlmiyye, 1994/1415.
• Cürcânî, Ali b. Muhammed b. Ali. et-Ta’rîfât. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1983.
• Çağrıcı, Mustafa. “Zulüm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 44/507-509. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Çakıcı, İrfan. “Kur’an’ın Kur’an’la Tefsiri Bağlamında Nisâ Sûresi 34. Âyetin Tahlil ve Değerlendirmesi”. RTEÜ. İlahiyat Fakültesi Dergisi 18 (2020).
• Çelik, Hüseyin. “Kadınların Dövülmesi Meselesi (Nisâ Sûresi 34. Ayet Bağlamında Bir Tahlil)”. İslâmi İlimler Araştırmaları Dergisi 11 (2022), 1-29.
• Çolak, Abdullah. İslâm Ceza Hukuku. Çorum: Kitap Dünyası, 2018.
• Ebû Zekeriyyâ el-Ensârî, b. Muhammed. Esne’l-metâlib fî şerhi Ravzi’t-Tâlib. 4 Cilt. b.y.: Dârü’l-Kitâbi’l-İslâmî, ts. Ekinci, Kutbettin. “Nisâ 34. Ayette Hitab Açısından ‘Darb’ Meselesi”. Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi 13/1 (Nisân 2021).
• Erdal, Mesut. “Kur’an’da ‘Nüşuz’ Kavramı”. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/2 (2001).
• Erdoğan, Mehmet. Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. 5. Basım, İstanbul: Ensar Yayınları, 2015.
• Eskicioğlu, Osman. “İslâmda Kadının Yeri”. DEÜ. İlahiyat Fakültesi Dergisi 8 (1994).
• Güler, İlhami. “Kur’an’da Kadın-Erkek Eşitsizliğinin Temelleri”. İslâmi Araştırmalar, 10/4, 1997, 296.
• Günay, Hacı Mehmet. “Nüşûz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/303-304. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Güner, Osman. “İslâm Düşüncesinde Kadına Yönelik Şiddet Söylemine Bir Bakış”. OMÜ. İlahiyat Fakültesi Dergisi 23 (2007).
• Hattâb, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Muhammed er-Ruaynî. Mevâhibü’l-celîl li-şerhi Muhtaṣarı Ḫalîl. 6 Cilt, b.y.: Dârü’l-Fikr, 3. Basım, 1992.
• Heyet. Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir. 2 Cilt, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2006.
• https://ia802807.us.archive.org/22/items/Kuran-Kerimzerine-Meal-TefsirTecvidVbKitaplar/Huseyin-Atay-KuranTurkce-ceviri.pdf (Erişim Tarihi: 28.08.2024).
• https://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma.php?Sûre=4&ayet=34 (Erişim Tarihi: 28.08.2024).
• https://www.suleymaniyevakfimeali.com/Meal/Nisâ.htm (Erişim Tarihi: 09.09.2024).
• İbn Kudâme, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn. el-Muğnî. 10 Cilt. Kâhire: Mektebetü’l-Kâhire, 1968.
• İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Zeyd. Sünenü İbn Mâce. 2 Cilt, İstanbul: Çağrı Yay., 1992.
• İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem. Lisânü’l-Arab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 2. Basım 1994.
• İbn Nüceym, Zeynüddîn b. İbrahim. el-Bahru’r-râik şerhü Kenzi’d-Dekâik. thk. Zekeriyya Umeyrât, 8 Cilt. b.y.: Dârü’lKitâbi’l-İslâmî, 3. Basım, ts.
• İbni Hacer, Ahmed b. Ali. Fethu’l-Bârî. 13 Cilt, Beyrut: Dârü’l-Marife, 1379.
• İbnü’l-Arabî, Muhammed b. Abdullah. Ahkâmu’l-Kur’an. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1424/
• Kara, Mustafa-Aynur, H. Şahin. “Nisâ’ Sûresi 34-35. Âyetler Özelinde Kur’an Âyetlerini Bağlamında Okumak”. Amasya İlahiyat Dergisi 21 (2023).
• Karakuş, Abdulkadir. “Çokanlamlı Kelimeler İçeren Ayetlerde Bağlam ve Anlam İlişkisi: Nisâ Sûresi 34’üncü Ayetin Anlamı”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi 11/3 (Aralık-2019).
• Karaman, Hayreddin. Mukâyeseli İslâm Hukuku. 3 Cilt, İstanbul: İz Yayıncılık, 2001.
• Kâsânî, Alâüddîn Ebû Bekr b. Mes‘ûd. Bedâi’u’s-sanâi’ fî tertîbi’ş-şerâi‘. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1986.
• Kaya, Osman. “Nisâ Sûresi 34. Âyet Bağlamında Kur’an ve Sünnete Göre Kadın Erkek Eşitliği ve Kadınların Dövülmesi Meselesi”. Route Educational and Social Science Journal, 4/6 (2017).
• Kenan, Seyfi. “İslâm’ın Batı’da Algılanması Problemi: Terör-Şiddet ve Kadın”. III. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri, ed. Mehmet Bulut, Ankara: DİB Yayınları/642, 2005.
• Kılıçarslan, Mehmet. “Kadına Yönelik Şiddet: Sebepleri, Önlemeye Yönelik Kur’anî Tedbirler”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/2 (2018).
• Kırbaşoğlu, M. Hayri. “Kadın Konusunda Kur’an’a Yöneltilen Başlıca Eleştiriler”. İslâmi Araştırmalar, 10/4 (1997).
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân. thk. Ahmed el-Burdûnî- İbrahim Atfeyş, 20 Cilt, Kâhire: Dârü’l-Kütübi’l-Mısriyye, 2. Basım 1964.
• Kutluay, İbrahim. “Kadına Şiddeti Meşrûlaştırdığına Delil Olarak Kullanılan Bazı Âyet ve Hadislerin Değerlendirilmesi”. Marife 18/2 (2018).
• Mâverdî, Ebü’l-Hasen. el-Ahkâmü’s-sultâniyye. Kâhire: Dârü’l-Hadîs, ts.
• Muhammed b. Cerîr et-Taberî. Câmiu’l-beyân. thk. A. Muhammed Şâkir, 24 Cilt, b.y.: Müessesetü’r-Risâle, 1420. Mustafa, İbrahim vd. el-Mu’cemü’l-vasît. b.y.: Dârü’d-Da’ve, ts.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’s-sahîh. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Nesâî. Ebû Abdurrahman Ahmed. Sünenü’n-Nesâî. 8 Cilt, İstanbul: Çağrı Yay., 1992.
• Nesefî, Ebü’l-Berekât. Medârikü’t-tenzîl. thk. Yusuf Ali, Beyrut: Dârü’l-Kelimi’t-Tayyib, 1998, 3 Cilt.
• Okuyan, Mehmet. “Kadına Yönelik Şiddete Kur’an’ın Bakışı”. OMÜ. İlahiyat Fakültesi Dergisi 23 (2007).
• Orhan, Fatih . "İslâm Aile Hukukunda Kocanın Nüşûzu". Mütefekkir 11/21 (2024), 83-108.
• Özay, Hilal. “Kadına Karşı Şiddeti Engellemede İslâm Hukukunun Rolü”. ed. Emine Öğük, Ankara: İlâhiyât Yay., 2018.
• Özdemir, Recep. “İslâm Hukukuna Göre Kadının Mali Hakları”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 29 (Aralık 2022).
• Özdeş, Talip. “İslâm Açısından Kadının Konumu ve Kadına Yönelik Şiddetin Değerlendirilmesi”. Eskiyeni 12 (2009).
• Öztürk, Emine. [Hidayet Şevkatli Tuksal, Kadın Karşıtı Söylemin İslâm Geleneğindeki İzdüşümleri, Ankara: Kitabiyat, 2000, 227 sayfa.], Tanıtan: Emine Öztürk, İslâm Araştırmaları Dergisi 15 (2006).
• Öztürk, Mustafa. “Klasik Tefsir Kaynaklarında Kadın İmgesi”. Türkiye V. Dini Yayınlar Kongresi, Ankara: DİB Yayınları, 2011.
• Öztürk, Mustafa. Kur’an ve Tarihsellik Üzerine. Ankara: Ankara Okulu, 2018.
• Öztürk, Nermin. “Kadına Karşı Şiddet Kurandan Beslenir Mi?”. Sosyal Yaşam ve Kadın Sempozyumu Kitabı, Konya 2016.
• Paçacı, Mustafa. “Çağdaşçı ‘Kur’an’da Kadın’ Yorumunun Eleştirisi”. Tarihten Günümüze Kur’an’a Yaklaşımlar, ed. Bilal Gökkır vd., İstanbul: Özkan Matbaacılık, 2010.
• Polat, Emrullah. “Kur’an-ı Kerîm’e Göre Kadına Şiddet Gösterilmesi Meselesi”. Kur’an’da Aile Sempozyumu, İzmir: Tibyan Yay., 2010.
• Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân, thk. Safvân Adnan, Beyrut: Dârü’l-Kalem, 1412.
• Riches, David. “Şiddet Olgusu”. Antropolojik Açıdan Şiddet, ter. Dilek Hattatoğlu, İstanbul 1998.
• Seber, Abdulkerim. “Kadına Şiddet Bağlamında Nisâ Sûresi 34 - 35. Ayetlerinde Geçen Kavramların Siyak-Sibak Açısından Değerlendirilmesi”. Kadın Ve Aile Sorunları Sempozyumu, ed. Şemsettin Kırış, Hakkâri Üni. İlahiyat Fak. 2-3 Mayıs 2014.
• Şekerci, Osman. İslâm Ceza Hukukunda Ta’zîr Suçları ve Cezaları. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1996.
• Şen, Cemalettin. Sistematik Mecelle: Kategorik Giriş ve Tam Metin. Bursa: Emin Yayınları, 2022.
• Şola, Hanefi. “En-Nisâ 4/34. Ayeti Bağlamında ‘Nuşûz’ ve ‘Darb’ Kelimelerinin Anlam Kronolojisi’. MECMUA - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 6/12 (2021).
• Telkenaroğlu, M. Rahmi. İslâm Hukukunda İhmalî Suçlar. Konya: Hüner Yayınları, 2014.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. el-Câmiʿu’s-sahîh. thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf, 6 Cilt, Beyrut: Dârü’lGarbi’l-İslâmî, 1998.
• Toker, İhsan. “Çağdaş yayınlarda Geleneksel Kadın Algısına Eleştirel Yaklaşım”. Türkiye V. Dini Yayınlar Kongresi, Ankara: 2011.
• Topal, Şevket-Küçük, Yunus Emre. “Aile İçi Şiddet ve İslâm Hukukundaki Önleyici Tedbirler”. RTEÜ. İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (2012).
• Tuksal, Hidayet Şevkatli. Kadın Karşıtı Söylemin İslâm Geleneğindeki İzdüşümleri, Ankara: Kitabiyat, 2000.
• Ûdeh, Abdülkâdir. et-Teşrîʿu’l-cinâʾiyyü’l-İslâmî. 2 Cilt, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-Arabî, ts.
• Uslu, Rıfat. “Nisâ Sûresi 34. Ayeti Çerçevesinde İslâm Hukukunda ‘Nüşuz’ Kavramına Bir Yaklaşım”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9/47 (2016).
• Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl, 4 Cilt, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-Arabî, 3. Basım, 1407.
• Zeydân, Abdülkerîm. Fıkıh Usulü, trc. Ruhi Özcan, İstanbul: MÜİFV. Yayınları, 2. Basım, 1993.
• Zühaylî, Vehbe b. Mustafa. el-Fıkhü’l-İslâmî ve edilletüh. 10 Cilt, Dımaşk: Dârü’l-Fikr, ts.