DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 8. SINIF DERS KİTABINDA YER ALAN DEĞERLERİN GÖSTERGEBİLİMSEL ANALİZİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 54 - 71, 30.12.2018

Übeydullah Pilatin

Öz

Değer eğitimi, öğretim programları ve ders kitapları
dikkate alındığında derslerin ve disiplinlerin öğretilmesinin yanı sıra değer
eğitimi çerçevesinde çeşitli değerlerin kazandırılması, bu günün eğitim
anlayışını yansıtmaktadır. Eğitim programları ve ders içerikleri göz önüne
alındığında din eğitimi ile ilgili derslerin, değerlerin öğretimi konusunda
doğal olarak daha uygun olduğu söylenebilir. Dinin amacı değerlere sahip bir
birey yetiştirmektir ve dini kaynakların içeriğinde de birçok değerin yer
aldığı bilinmektedir. Bu çalışmada din kültürü ve ahlak bilgisi 8. sınıf
öğretim programında yer alan adalet, dostluk,
dürüstlük, öz denetim, sabır, sorumluluk, vatanseverlik ve yardımseverlik
değerlerinin ders kitabında nasıl yer aldığı ile ilgili bir araştırma
yapılmıştır. Bu çalışmada değerler göstergebilimsel yöntemlerle incelenmiştir.
Göstergebilim kısaca işaret bilimidir. Anlam sürecini araştıran göstergebilim
kendini yenileyen ve iletişim alanında olan bir bilimdir. Değerlerin
incelenmesinde bu bilim dalının önemli şahsiyetlerinden olan Charles Sanders
Peirce’ın göstergebilimde kullanılan göstergebilimsel üçgeni kullanılarak, ders
kitabındaki değerlerin anlam oluşturma süreci ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.
İnceleme sonucunda değer eğitimi için kullanılan görsel kaynakların sınırlı
olduğu, bazı görsel kaynakların işaret ve sembollerinin değerleri tam olarak
yansıtmadığı görülmüştür. Öte yandan değer eğitimi için kullanılan sembol ve
işaretlerin birçoğunun ayet, Allah’ın emri ve hadislerden oluşması sembollerin
güçlü ve etkililiğini göstermiştir. 

Anahtar Kelimeler

Din, Değer Eğitimi, Göstergebilim, Charles Sanders Peirce, Öğretim Programı

SEMIOTICAL ANALYSE OF VALUES WHICH LOCATED IN TEXTBOOK OF EDUCATION OF RELİGİON AND ETHICS 8

Öz

When  we consider values education, programmes of
instruction and textbooks beside lessons and disciplines within the frame of
values education  acquisition of some
values reflect today’s  educational understanding.
When curriculum and content of lessons considered with regard to teaching
values, naturally lessons about religion are more appropriate. Aim of religion
is to grow people who have values  and it
is known that in content of religious resource there are a lot of values. There are values of justice, friendship,
honesty, self-control, patience, resbonsibility, patriotism, charity in syllabus of education of religion and ethics
8 and how these values reflected in textbook examined in this study. In this
study values examined by semiotic approach. Semiotics is science of
signs. It research about process of meaning, adopt itself to developments and
it is about communication. For analyse
of values a well known scientist Charles Sanders Peirce’s triangle is used to
find out process of meaning making. Research result showed that visual resource
are deficient, some signs don’t reflect values clearly. On the other hand most
of signs and symbols which used to teach values are versicle, hadith and
commandment of Allah therefore signs and symbols are seem strong and effective.

Anahtar Kelimeler

Religion, Values Education, Semitotics, Charles Sanders Peirce, Syllabus

Kaynakça

• ARSLAN, HULUSİ (2010), Ahlâkın Evrenselliği Açısından İslâm ve Modernizm, İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2) 41-60
• BAZARKULOV, SEYFULLAH (2008), Değer Öğretimi Ve Dinden Öğrenme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ve Din Bilimleri (Din Eğitimi) Anabilim Dalı
• CHANDLER, DANİEL (2007), The Basics Semiotics, Routledge, Canada
• COHEN, L., MANİON, L., VE MORRİSON, K. (2007) Research Methods in Education, Routledge Taylor & Francis Group, Canada
• COLLİNS, John W. ve O’BRİEN, Nancy Patricia. (2011), The Greenwood Dictionary of Eduction, California: An Imprint of ABC-CLIO, LLC,
• CROUCH, Margaret (2005), The Textbook Writer’s Manual, Unesco Economic Comission for Africa, Ethiopia, s.10
• DANESİ, M. (2004). Messages, Signs and Meanings a Basic Textbook in Semiotics and Communication, Canadian Scholar’sPress, Toronto, Ontario.
• ECO, U. (1981). The Theory of Signs and the Role of the Reader, The Bulletin of the Midwest Modern Language Association, Vol. 14, No.1
• ED. C. Bally ve A. Sechehaye (1959). Course in General Linguistics, Philosophical Library, New York
• ED. GÜNGÖR, E. (2010). Redhouse Eğitim Bilimleri Sözlüğü, Sev Matbaacılık, İstanbul.
• ED. ZHAO ZHOU NAN VE TEASDALE BOB (2004) , Teaching Asia-Pacific Core Values of Peace and Harmony, A Sourcebook for Teachers, UNESCO Asia and Pacific Regional Bureau for Education Bangkok, Thailand
• ERKMAN-AKERSON, F. (2005). Göstergebilime Giriş, Multilingual Yayınları, İstanbul.
• EROĞLU, Ahmet Hikmet (2017) Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8 Ders Kitabı, Gizem Yayıncılık: Ankara
• GODİNO, JUAN D. BATANERO CARMEN AND OTHERS (2007), The Onto-Semiotic Approach to Research in Mathematics Education ZDM. The International Journal on Mathematics Education, Vol. 39 (1-2): 127-135
• GÜLTEKİN, Mehmet (2008), Eğitim Bilimine Giriş, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları HAWKES, T. (1977). Structualizm and Semiotics, London: Routledge
• HİDAYATULLAH SYARİF JAKARTA (2015), Peirce’s Semiotic Anaysis of Icon and Sembol on Perfume Advertesiments, english Letter Department, Letters and Humanities Faculty, Jakarta: State Islamic University,
• İŞERİ, K. (2002), Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlköğretim Programına Uygunluğunun İncelenmesi: Göstergebilimsel Bir Betimleme. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• JOHNSON P.N LAİRD (2002), Peirce, logic diagrams, and the elementary operations of reasoning, Thinking And Reasoning, 8 (1), 69–95
• LİER, LEO VAN (2004), The semiotics And Ecology Of Language Learning, Utbildning & Demokrati, Vol 13, Nr 3, Pp. 79–103
• LOVAT, T. And Tooney, R. (2009), Values Education and Quality Teaching, New South Wales: Library Congress, Australia.
• NİCHOL JON and DEAN Jacqui (2003), Writing For Children: History Textbooks And Teaching Texts, International Journal of Historical Learning, Teaching and Research, Volume 3 Number 1 January. ÖCAL, MUSTAFA (2008), Türkiye'de Din Eğitimi Tarihi Literatürü, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 6, Sayı 12, 399-430
• PİLATİN, Übeydullah (2016), Ortaokul ders kitaplarındaki Değerlerin Göstergebilimsel açıdan incelenmesi, Yayınlanmamış doktora Tezi, Diyarbakır: Dicle Üniversitesi, Eğitim bilimleri enstitüsü, s. 2
• PİNGEL, F. (2009). Unesco Guidebook on Textbook Researchand Textbook Revision, United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, Paris
• PRENCIPE ANGELA VE HELWIG, CHARLES C. (2002), The Development of Reasoning about the Teaching of Values in School and Family Contexts, Child Development, May/June, Volume 73, Number 3, Pages 841–856
• RİCHARDS JACK C. VE SCHMİDT, RİCHARD (2010), Longman Dictionary of Language Teaching and Applied Linguistics, Pearson Education Limited, Great Britain
• ROSSOLATOS, G. (2014). Brand Equity Planning with Structutalist Rhetorical Semiotics, Kassesl University Press, Kassel. SEBEOK, A. T. (1994). An Introduction to Semiotics, Pinter Puplishers, London.
• https://www.muslimlibrary.com/dl/books/English_Importance_of_ethics_and_values_in_Islamic_civilization.pdf (Erişim: 01.06.2018; Saat 19:14)
• http://howtobeahappymuslim.com/wp-content/uploads/2016/09/The-Basic-Values-of-Islam.pdf (Erişim: 29.05.2018; Saat 15:33)
• http://www.unesco.org/education/pdf/55_16.pdf (Erişim: 22.05.2018; Saat 13:52)
• http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2597_0.html?ref=Sawos.Org (Erişim: 28.05.2018; Saat 10:25)
• https://ttkb.meb.gov.tr/www/milli-egitim-suralari/dosya/12 (Erişim: 01.06.2018; Saat 16:44)
• http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=318 (Erişim: 02.06.2018; Saat 09:15)
• http://dergipark.gov.tr/download/article-file/68536 (Erişim: 26.05.2018; Saat 11:00)
• http://www.izu.edu.tr/Assets/Content/file/20130613-11.pdf (Erişim: 26.05.2018; Saat 10:00)
• http://www.semioticmethodology.com/Edges.pdf (Erişim: 02.06.2018; Saat 09:15)
• https://scholarworks.iu.edu/dspace/bitstream/handle/2022/2323/30(1-2)%2073-93.pdf;sequence=1 (Erişim: 02.06.2018; Saat 09:15)
• http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423907364.pdf (Erişim: 03.06.2018; Saat 20:28)
• https://uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:797498/FULLTEXT01.pdf (Erişim: 03.06.2018; Saat 11:15)