İSLÂMÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİMDE KUR’ÂN KISSA VE HİKAYELERİNİN ROLÜ

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 8, 183 - 192, 28.12.2017

Mustafa Kara

Öz

Kıssa ve hikayeler, eski zamanlardan beri milletlerin
hayatında uzun bir tarihe sahiptir.
Eskiler ve hatta modern insanlar, bu araç ve
mesajları, daha eski kuşakla ilgili gerçek ve tasavvurları gençlere aktarmak,
ulusların gelenek ve adetlerini korumak, genç neslin eğitimi için bu dini merasimleri
dönüştürmek ve anlaşılmasını sağlamak adına
yazılı şekilleri, sözlü ifadeleri ya da örneklemeleri de içeren farklı şekil ve
kalıplarda kullanırlar. Bu makalenin amacı, Kur’ân kıssalarının
özelliklerinin rolünü ve önemini ve onun insanın eğitimi üzerindeki öğretici etkisini
vurgulamaktır. Kur’ân kıssaları, ilâhî olma (Yüce Allah’ın katından gelme),
kendine özgü içeriğe sahip olma, açıkça dile getirilme ve aynı zamanda açık ve
gizli noktaları bulunan hikayeler hakkında söylenecek şeyin farkında olma gibi
özelliklerinden dolayı insanların hikayelerinden farklıdır. İslâmî
talimatlarda, özellikle Kur’ân’daki kıssa ve hikayeler, örnek vermek,
gerçekleri açıklamak, düşünmek, bilgi ve öğrenmeye neden olmak, barış meydana
getirmek gibi çeşitli amaçlar taşır. Benzer şekilde, Kur’ân’da ve kutsal
mesajlarda kıssa ve hikayeler biçiminde bu mesajların zikredilmesi, düşünme
için sıkı bir akıl yürütme, düşünce ve mantığı güçlendirme adına insanların hislerinden
yararlanma ve makalede incelenen bireylerin kişilik özelliklerinin duygusal
boyutunu pekiştirmek için bir eğitim metodu olarak "güzelleştirici"
(yöntemin) uygulanması gibi bazı öğretici etkilere sahiptir. Araştırma yöntemi, İslâmî kaynaklarda, özellikle
Kur'ân'da araştırmaya başladıktan sonra, kütüphane çalışması şeklinde
sürdürülen açıklayıcı ve analitik (çözümleyici) bir yöntemdir. Makale daha fazla anlayış istiyor (çaba
gerektiriyor) ve temel bir araştırma şeklindedir. 

Anahtar Kelimeler

Kıssalar, Hikayeler, Gelenek, Amaçlar ve Nitelikler, Eğitim Çalışmaları, Kur’ân

THE ROLE OF THE QURANIC STORIES AND PARABLES IN ISLAMIC EDUCATION AND TRAINING

Öz

Stories and parables have a long history in peoples' lives from the ancient times. The ancients and even modern people use these means and messages in different shapes and patterns including written forms or orally or in illustrations, etc. to convey the facts and imaginations about the older generation time to the younger one, to maintain the nations' traditions, customs and to transform and to cause to understand these rituals for the training of the young generation. The purpose of the current article is to consider the role and importance of the Quranic stories characteristics and its didactic impacts on human being's education. Quranic stories, oppose to people's tales, enjoy some traits as being divine, having appropriate contents, being articulate and clearly expressed, also, being aware of what is going to be said about the stories in which there are the overt and hidden points. In Islamic instructions, particularly in Quran, the stories and anecdotes carry variousaims such as to serve as an example, to explain the facts, to cause thinking, knowledge and learning, to create peace, and so on. Similarly, the remembrance of these messages in the form of stories and anecdotes in Quran and divine messages have some didactic effects such as using firm reasoning for thinking, utilizing the humans feelings for reinforcing the thinking and reasoning, and practicing the" beautifying" as an educational method for strengthening the emotional dimension of individuals' personalities aspect which has been studied in the article. The research method is descriptive – analytical that after seeking in Islamic resources particularly in the Holy Quran has been done in the form of library research. The article is seeking for more understanding and is in the form of a fundamental research.

Anahtar Kelimeler

Stories, Parables, Tradition, Purposes and Traits, İnstructional Works, Quran

Kaynakça

• Kur’ân-ı Kerîm. Aljabbari ve ark. (1373H), the Quranic Stories, Tehran: Sadr Yayınları. Ayagh, Zohre Ghezel (1382H), The Storytelling, and the Creative Drama, Tehran: Tehran Üniversitesi Yayınları. Bagheri, Khosro (1370H), Another Look To The Islamic Education, Tehran: Madreseh Yayınları. Jarr, Khalil (1387H), Larose Ansiklopedisi, (çev. Hamid Tabiban), Tehran: Amir Kabir Yayınları. Mohammadi, Rahele (1386H), Religion and Faith, Tehran: The Quarterly of Education Yayınları. Ragheb Esfahani, Ahmad b. Mohammad (1386H), Kur’ân Kelimelerinin Müfredâtı, Ormieh: Zerafat Yayınları. Shirazi, Makarem (1376H), Nemooneh Yorumu, Naser: Sadra Yayınları. Tabatabai, Mohammad Hussein (1377H), el-Mîzân Tefsîri, (çev. Moosavi Hamedani), Tehran: Raga Cultural Yayınları. Tehrani, Delshad Mustafa (1385H), Hukumat-e Hekmat: Hukumat dar Nahj al-Balagha, Tehran: Sea Yayınları.