AN INVESTIGATION OF MATHEMATICS TEACHERS' SELF-EFFICACY AND COLLECTIVE SELF-EFFICACY BELIEFS

Yıl 2022, Cilt: 39-1 Sayı: 2, 49 - 70, 31.12.2022

Feyzullah Orman Sevim Sevgi

https://doi.org/10.52597/buje.964438

Öz

The aim of this study is to examine the self-efficacy and collective self-efficacy beliefs of mathematics teachers according to gender, professional experience, education level, the faculty they graduated from and the type of institution they work in. The relationship between self-efficacy and collective self-efficacy belief was also examined in the study. The sample of the study consists of 246 mathematics teachers. “Personal Information Form”, “Teacher Self-Efficacy Scale and Collective Self-Efficacy Scale” were used as data collection tools. Descriptive statistics, independent groups t-test and correlation analysis methods, Mann-Whitney U, and Kruskal Wallis tests were used in the analysis of the data. While self-efficacy beliefs do not differ according to gender, education level, type of faculty graduated and type of institution, they show a significant difference according to professional experience. While collective self-efficacy beliefs do not differ according to gender, education level, professional experience and the type of faculty graduated, they show a significant difference according to the type of institution. In addition, a low-level positive relationship was found between collective self-efficacy belief and self-efficacy belief. In line with the findings of mathematic teachers, who have long professional experience and considered as role models, should guide teachers with less professional experience.

Anahtar Kelimeler

Mathematics teachers, Self-efficacy belief, Collective self-efficacy belief

Matematik Öğretmenlerinin Özyeterlik ve Kolektif Özyeterlik İnançlarının İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı matematik öğretmenlerinin özyeterlik ve kolektif özyeterlik inançlarını cinsiyet, mesleki deneyim, öğrenim düzeyi, mezun olunan fakülte ve görev yaptıkları kurum türüne göre incelemektir. Araştırmada özyeterlik ile kolektif özyeterlik inancı arasındaki ilişki de incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 246 matematik öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Öğretmen Özyeterlik Ölçeği ve Kolektif Özyeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik, bağımsız gruplar t-testi ve korelasyon analizi yöntemleri, Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Özyeterlik inançları cinsiyet, öğrenim düzeyi, mezun olunan fakülte türü ve görev yapılan kurum türüne göre farklılaşmazken, mesleki deneyime göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Kolektif özyeterlik inançları ise cinsiyet, öğrenim düzeyi, mesleki deneyime ve mezun olunan fakülte türü ile farklılaşmazken, görev yapılan kurum türüne göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Ayrıca kolektif özyeterlik inancı ile özyeterlik inancı arasında düşük düzeyde pozitif bir ilişki de saptanmıştır. Bulgular doğrultusunda mesleki deneyim süresi fazla ve rol model olan matematik öğretmenlerinin mesleki deneyim süresi az olan öğretmenlere rehberlik etmeleri önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Matematik öğretmenleri, Özyeterlik inancı, Kolektif özyeterlik inancı

Kaynakça

• Abalı-Öztürk, Y., & Şahin, Ç. (2015). Matematiğe ilişkin akademik başarı - özyeterlilik ve tutum arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 343-366.
• Ashton, P. T., Webb, R. B. & Doda, N. (1982). A Study of teachers' sense of efficacy: Final report. Volume I. (ERIC Document Reproducation Service No. ED231834).
• Avcı, İ. (2020). Öğretmenlerin öz yeterlik inançları ile iş doyumları arasındaki ilişki. (Yayın No. 619351) [Yüksek lisans tezi, Sütçü İmam Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Aydemir, S. (2019). Ortaöğretim öğretmenlerinin özyeterlik inançları ve profesyonellikleri arasındaki ilişki. (Yayın No. 601330) [Yüksek lisans tezi, Sıtkı Koçman Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Aydın, T. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin ve öğretmen özyeterlik inançlarının incelenmesi. (Yayın No. 653878) [Yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Aytaç, A. (2018). Öğretmenlerin özyeterlik algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Academy Journal of Educational Sciences, 2(1), 29-41.
• Aðalsteinsson, R. I., Frímannsdóttir, I. B., & Konráðsson, S. (2014). Teachers' self-esteem and self-efficacy. Scandinavian Journal of Educational Research, 58(5), 540-550.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W. H. Freeman and Co.
• Benzer, F. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin öz yeterlik algılarının analizi.(Yayın No. 280701) [Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Bursal, M. (2017). SPSS ile temel veri analizleri. Anı Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chacon, C. T. (2005). Teachers’ perceived efficacy among English as a foreign language teachers in middle schools in Venezuela. Teaching and Teacher Education, 21, 257-261.
• Çapa, Y., Çakıroğlu, J., & Sarıkaya, H. (2005). The development and validation of a Turkish version of teachers’ sense of efficacy scale. Education and Science, 30(137), 74-81.
• Demiralay, R., & Karadeniz, Ş. (2010). Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımının, ilköğretim öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı öz-yeterlik algılarına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(2), 819-851.
• Demirtaş, H., Cömert, M., & Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(159), 96-111.
• Derbedek, H. (2008). İlköğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik özelliklerinin öğretmenlerin öz yeterlilikleri üzerindeki etkileri. (Yayın No. 226364) [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Dönmez, S. (2011). Sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersi öz-yeterlilik inançlarının denetim odağına göre farklılığının incelenmesi üzerine bir araştırma. (Yayın No. 296331) [Yüksek lisans tezi, Kocatepe Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Duman, B., Göçen, G., & Duran, V. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin kolektif yeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 1, 144-155.
• Emre Cebeci, Ş. (2017). Ortaokul öğretmenlerinin özyeterlik algıları ile mesleğe yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayın No. 472281) [Yüksek lisans tezi, Sütçü İmam Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Eroğlu, H. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ile mesleğe yönelik tutumlarının incelenmesi. (Yayın No. 542063) [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Fackler, S., & Malmberg, L. E. (2016). Teachers' self-efficacy in 14 OECD countries: Teacher, student group, school and leadership effects. Teaching and Teacher Education, 56, 185-195.
• Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Hoy, A. W. (2000). Collective teacher efficacy: Its meaning, measure, and impact on student achievement. American Educational Research Journal, 37(2), 479-507.
• Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Woolfolk-Hoy, A. (2004). Collective efficacy beliefs: Theoretical developments, empirical evidence, and future directions. Educational Researcher, 33(3), 3-13.
• Goddard, R. D., & Skrla, L. (2006). The influence of school social composition on teachers’ collective efficacy beliefs. Educational Administration Quarterly, 42(2), 216-235.
• Guskey, T. R. (1987, Nisan). Teacher efficacy, self-concept, and attitudes toward the implementation of mastery learning [Sözlü sunum]. The Annual Meeting of the American Educational Research Association, Washington, DC.
• Gül, Ö. (2018). İlkokul öğretmenlerinin özyeterlik inancı ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayın No. 532839) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Kaçar, T. (2016). İlköğretim öğretmenlerinin öz yeterlik inançları.(Yayın No. 430739) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Karakuş, İ. (2017). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayın No. 472269) [Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kırmalı, C. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin matematik okuryazarlığı özyeterlik inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri. (Yayın No. 407648) [Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Kiremit, H. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili öz yeterlik inançlarının karşılaştırılması. (Yayın No. 186547) [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Klassen, R. M., & Chiu, M. M. (2010). Effects on teachers' self-efficacy and job satisfaction: Teacher gender, years of experience, and job stress. Journal of Educational Psychology, 102(3), 741-756.
• Krammer, M., Gastager, A., Lisa, P., Gasteiger-Klicpera, B., & Rossmann, P. (2018). Collective self-efficacy expectations in co-teaching teams–what are the influencing factors?. Educational Studies, 44(1), 99-114.
• Kurt, T. (2009). Okul müdürlerinin dönüşümcü ve işlemci liderlik stilleri ile öğretmenlerin kolektif yeterliği ve öz yeterliği arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayın No. 278393) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Kurt, T. (2012). Öğretmenlerin öz yeterlik ve kolektif yeterlik algıları. Journal of Turkish Educational Sciences, 10(2), 195-227.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. & Çokluk Bökeoğlu, Ö. (2006). Sosyal bilimler için istatistik. Pegem Yayınları.
• Lee, B., Cawthon, S., & Dawson, K. (2013). Elementary and secondary teacher self-efficacy for teaching and pedagogical conceptual change in a drama-based professional development program. Teaching and Teacher Education, 30, 84-98.
• Özerkan, E. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algıları ile öğrencilerin sosyal bilgiler benlik kavramları arasındaki ilişki. (Yayın No. 240972) [Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Sevgi, S. (2015). A cross cultural comparison of teacher and school related factors which explain self efficacy of middle school mathematics teachers.(Yayın No. 415528) [Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Sevgi, S., Berberoglu, G., Cobb, P., & Smith, T. M. (2021). A cross-cultural comparison of the self-efficacy of middle-school mathematics teachers across Turkey and the United States. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 1-18.
• Sezgin Kanık, Ü. (2019). Sınıf öğretmenlerinin özyeterlik inançları ile mesleğe yönelik tutumlarının karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. (Yayın No. 625188) [Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Shulman, L. S. (1987). Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Educational Review, 57(1), 1–22.
• Şener, E. (2016). Middle school mathematics teachers’ sense of self-efficacy for teaching mathematics to fifth grade students. (Yayın No. 439166) [Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. (M. Baloğlu, Çev.). Ankara.
• Tertemiz, N., & Ağıldere, S. (2015). Yabancı diller eğitimi bölümünde okuyan öğrencilerin yabancı dil öğretimine yönelik yeterlik inanç ve görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 252-267.
• Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A., & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
• Tschannen-Moran, M., & Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805.
• Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. (2002, Nisan). The influence of resources and support on teachers’ efficacy beliefs [Sözlü Sunum]. The Annual Meeting of the American Educational Research Association, New Orleans, LA.
• Üredi, I., & Üredi, L. (2005). Sınıf öğretmeni adaylarının cinsiyetlerine, bulundukları sınıflara ve başarı düzeylerine göre fen öğretimine ilişkin öz yeterlilik inançlarının karşılaştırılması. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 1-8.
• Yenilmez, K., & Kakmacı, O. (2008). İlköğretim matematik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öz yeterlilik inanç düzeyleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-21.
• Yeşilyurt, E. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45), 88-104.
• Yılmaz, M., & Gürçay, D. (2011). Biyoloji ve fizik öğretmen adaylarının öğretmen özyeterliklerini yordayan değişkenlerin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40), 53-60.
• Yılmaz, M., & Turanlı, N. (2017). Öğretmenlerin kolektif yeterlik algılarının incelenmesi: Altındağ ilçesi örneği. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 3(2), 151-158.