Özel Yetenekli Öğrencilerin Ebeveynlerinin Dijital Ebeveynlik Özyeterliklerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 49 - 59, 23.06.2023

Gülay Karakaş , Ali Haydar Kıcıman , Ramazan Yılmaz , Fatma Gizem Karaoğlan Yılmaz

Öz

Covid-19 virüsünün yayılmaya başlamasıyla ve sosyal izolasyon kavramının hayatımıza girmesiyle beraber dijital ortam teknolojileri hem iş hem eğitim alanlarında aniden ve yoğun olarak kullanılmaya başlanmıştır. Okulların çok kısa sürede hiç zaman kaybetmeden uzaktan eğitime geçmesi bu dönemde gereklilik haline gelmiştir. Acil olarak alınması gerekli olan bu kararın sonucuna bağlı olarak ebeveynlere çocuklarının eğitim hayatı ile ilgili Covid-19 dönemi öncesine göre çok daha farklı ve çok daha büyük bir rol düşmüştür. Özel yetenekli öğrencilerin ebeveynlerin de ise bu durum daha güç olabilmektedir. Bu araştırmanın amacı özel yetenekli öğrencilerin ebeveynlerinin dijital ebeveynlik becerilerini incelemektedir. Araştırma Türkiye genelinde Bilim ve Sanat Merkezlerine (BİLSEM) giden öğrencilerin ebeveynleri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin dijital ebeveynlik öz-yeterliklerini belirlemek amacıyla Yaman ve arkadaşları (2019) tarafından geliştirilen “Dijital Ebeveynlik Öz-yeterlikleri Ölçeği” kullanılmıştır. Bunun yanında katılımcıların demografik bilgilerinin belirlenmesi için araştırmacılar tarafından oluşturulan anket formu ile ebeveynlerin görüşlerinin alınması için yarı-yapılandırılmış görüş formu kullanılmıştır. Bulgular ebeveynlerin, dijital okuryazarlık ve dijital iletişim özyeterliklerinin düşük düzeyde, dijital güvenlik özyeterliklerinin ise yüksek düzeyde olduğunu göstermektedir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda ebeveynlerin dijital ebeveynlik becerilerini geliştirmeye yönelik çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dijital ebeveynlik, Uzaktan eğitim, Özel yetenekli öğrenciler, BİLSEM, Dijital ebeveynlik öz-yeterliği

Investigation of Digital Parenting Self-Efficacy of Parents of Gifted Students

Öz

With the spread of the Covid-19 virus and the introduction of the concept of social isolation into our lives, digital media technologies have started to be used suddenly and intensively in both business and education areas. It has become a necessity in this period for schools to switch to distance education in a very short time without wasting any time. Depending on the result of this urgent decision, parents have a much different and much larger role in their children's education life than before the Covid-19 period. This situation may be more difficult for the parents of gifted students. The purpose of this research is to examine the digital parenting skills of parents of gifted students. The research was carried out on the parents of students who went to Science and Art Centers (BİLSEM) across Turkey. The “Digital Parenting Self-Efficacy Scale” developed by Yaman et al. (2019) was used to determine the digital parenting self-efficacy of the individuals participating in the research. In addition, a questionnaire form created by the researchers to determine the demographic information of the participants and a semi-structured opinion form to get the opinions of the parents were used. Findings show that parents have low levels of digital literacy and digital communication self-efficacy, and high levels of digital security self-efficacy. In line with the findings obtained from the research, various suggestions were made to improve the digital parenting skills of parents.

Anahtar Kelimeler

Dijital ebeveynlik; Uzaktan eğitim; Özel yetenekli öğrenciler; BİLSEM; Dijital ebeveynlik öz-yeterlikleri, Dijital ebeveynlik, Uzaktan eğitim, Özel yetenekli öğrenciler, BİLSEM, BİLSEM, Dijital ebeveynlik öz-yeterliği

Kaynakça

• Aboud, Y. (2021). Challenges to gifted education in the Covid-19 pandemic about online learning in Saudi Arabia from the perspective of gifted students and parents. Journal of Gifted Education and Creativity, 8(1), 11-21. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/jgedc/issue/58718/845995
• Alpaslan, M. (2020). Öğretim üyelerinin özel yeteneklilerin eğitiminde uzaktan eğitimin kullanımına yönelik görüşleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(1), 126-147.
• Altun, F. & Yazıcı, H. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin benlik kavramları ve akademik öz-yeterlik inançları: Karşılaştırmalı bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 319-334.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53.
• Cırık, M. (2016). Uzaktan eğitimin üstün zekâlı öğrencilerin eğitimindeki yeri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(3). 170-187.
• Daniel, J. (2020). Education and the COVID-19 pandemic. Prospects, 49(1), 91-96.
• Doğangün, B. (2008). Özel eğitim gerektiren psikiyatrik durumlar. Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyum Dizisi, 62, 157-174.
• Duraku, Z.H., & Hoxha, A. (2020). The impact of Covid-19, school closure, and social isolation on gifted students' wellbeing and attitudes toward remote (online) learning. Roper Review, 3(12), 33-50.
• Erdem, C. (2021). Problems, transformations, application examples and detections for gifted students in the Polish education system in the Covid-19 process. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 9(1), 37-45.
• Garbe, A., Ogurlu, U., Logan, N., & Cook, P. (2020). COVID-19 and remote learning: Experiences of parents with children during the pandemic. American Journal of Qualitative Research, 4(3), 45-65.
• İnan, G., Bayraktar, D. M., & Yılmaz, Ö. (2018). Dijital ebeveynlik tutum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 149-173.
• İnan, M. & Demir, M. (2018). Eğitimde fırsat eşitliği ve kamu politikaları: türkiye üzerine bir değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 337-359.
• Kabakçı Yurdakul, I., Dönmez, O., Yaman, F., & Odabaşı, H. F. (2013). Dijital ebeveynlik ve değişen roller. University of Gaziantep Journal of Social Sciences, 12(4), 883-896.
• Manap, A. (2020). Anne babalarda dijital ebeveynlik farkındalığının incelenmesi. Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi.
• Manap, A., & Durmuş, E. (2021). Dijital ebeveynlik farkındalığının aile içi roller ve çocukta internet bağımlılığına göre incelenmesi. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(1), 141-156.
• Milli Eğitim Bakanlığı Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi (2007). Tebliğler dergisi, Kasım 2016/2710.
• Dede, Ş. (1996). Özel eğitim kakkında salamanca bildirisi (Ş. Dede Çev.). (1996). Özel Eğitim Dergisi, 2(2), 91-94.
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2020). http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_06/24163215_ozel_eYitim_yonetmeliYi_son_hali.pdf adresinden 26 Nisan 2021 tarihinde elde edilmiştir.
• Tokaly Latzer, I., Leitner, Y. & Karnieli-Miller, O. (2021). Core experiences of parents of children with autism during the COVID-19 pandemic lockdown. Autism, 25(4), 1047-1059.
• Yaman, F., Dönmez, O., Akbulut, Y., Kabakçı Yurdakul, I., Çoklar, A.N., & Güyer, T. (2019). Exploration of parents’ digital parenting efficacy through several demographic variables [Ebeveynlerin dijital ebeveynlik yeterliklerinin çeşitli demografik değişkenler açısından incelenmesi], Education and Science, 44(199), 149-172.