Educational and School Administration in The National Education Council

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 169 - 179, 31.07.2022

Ayhan Kandemir

Öz

The purpose of this study is to examine the National Education Councils that have been convened from 1939 to the present and to show the decisions that have been made in these councils regarding education and school administration. The research was conducted using the document analysis method, which is one of the qualitative research designs. In the research, a total of 20 decisions of the National Education Council, which last convened in 2021, were discussed in the field of education and school administration. It was found that decisions on in-service training of education administrators, the definition of education administrator, postgraduate training of education administrators, and qualifications or career status of administrators were made in the councils. In addition, it was suggested to specialize in education administration, expand the authority of administrators, define the qualifications of administrators, consider education administration as a science, provide administrators with various leadership skills, make education administration a profession, improve the salary and personal rights of administrators. Moreover, it was found that decisions such as qualification of administrators, the appointment of female administrators and positive discrimination against female administrators, improvement of foreign language skills of administrators, qualification certificate of education administrators, and establishment of training centers for education administrators are at the forefront. In connection with these results, suggestions can be made such as the introduction of compulsory postgraduate training in education and school administration, measures to increase the number of female administrators, improving the financial and personal rights of administrators, and emphasizing in-service training to improve the leadership skills of administrators in education.

Anahtar Kelimeler

Educational administrator, The National Education Council, school administrator

Milli Eğitim Şûralarında Eğitim ve Okul Yönetimi

Öz

Bu araştırmanın amacı 1939’dan günümüze toplanan Milli Eğitim Şûralarını inceleyerek şuralarda eğitim ve okul yönetimine yönelik alınan kararları ortaya koymaktır. Araştırma nitel araştırma desenleri arasında yer alan doküman analizi yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırma kapsamında son olarak 2021’de toplanan toplam 20 Milli Eğitim Şûrası kararı eğitim ve okul yönetimi kapsamında ele alınarak tartışılmıştır. Araştırma sonuçlarında şuralarda; eğitim yöneticilerinin hizmet içi eğitimden geçirilmesi, eğitim yöneticisinin tanımlaması, eğitim yöneticilerinin lisansüstü eğitim alması, yöneticilerin nitelik, kariyer, liyakat, atanma ve yer değiştirme durumları, eğitim yönetiminde uzmanlaşma, yöneticilerin yetkilerinin arttırılması, yöneticilerde bulunması gereken nitelikler, eğitim yönetiminin bir bilim olarak ele alınması, yöneticilerin farklı liderlik özelliklerine sahip olması, eğitim yöneticiliğinin meslek haline getirilmesi, yöneticilerin maaş ve özlük haklarının iyileştirilmesi, yönetici yeterlilikleri, kadın yönetici atama ve kadın yöneticilere yönelik pozitif ayrımcılık, yöneticilerin yabancı dil becerilerinin geliştirilmesi, eğitim yöneticiliği yetkinlik belgesi ve eğitim yöneticisi yetiştirme merkezlerinin kurulması gibi kararların alındığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar bağlamında eğitim ve okul yöneticiliğinde lisansüstü eğitimin zorunlu olması, kadın yöneticilerin sayılarının arttırılması için önlemler alınması, yöneticilerin mali ve özlük haklarının geliştirilmesi, eğitim yöneticilerinde liderlik özelliklerinin arttırılması amacıyla hizmet içi eğitimlere önem verilmesi gibi önerilerde bulunulabilir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim yöneticisi, Milli Eğitim Şûrası, okul yöneticisi

Kaynakça

• Akbaşlı, S. ve Balıkçı, A. 2013 . Okul yöneticisi ve öğretmen görüşlerine göre okul yöneticiliğinin meslekleşmesinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 2 , 366-377.
• Aydın-Baş, E. 2016 . Okul yöneticilerinin yönetici görevlendirme yönetmeliğine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Aykut, C. M. 2006 . Türkiye’de ve ABD’de okul yöneticilerinin yetiştirilmesinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Babaoğlan, E., Nalbant, A. ve Çelik, E. 2017 . Okul başarısına okul yöneticisinin etkisine ilişkin öğretmen görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 93-109.
• Balcı, A. 2019 . Eğitim Yönetimi Terimleri Sözlüğü. 09/02/2022 tarihinde https://egitimyonetimi .org/egitim- yonetimi-ve-denetiminin-kuramsal-temelleri/adresinden ulaşılmıştır.
• Balyer, A. 2012 . Çağdaş okul müdürlerinin değişen rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 2 , 75-93.
• Başaran, İ. E. 2000 . Eğitim yönetim: nitelikli okul 4. Basım . Ankara: Feryal.
• Bayrak, C., Himmetoğlu, B. ve Ayduğ, D. 2020 . Okul yöneticilerinin 19. Milli Eğitim Şurası Kararları ve 29026 sayılı yönetmelik çerçevesinde okul yöneticilerinin atanması ve değerlendirilmesine ilişkin görüşleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi AUJEF , 4 2 , 122-142.
• Bulut-Boz, T., & Karataş, İ. H. 2020 . Milli eğitim şuralarında eğitim ve okul yöneticiliği. Alanyazın, 1 2 , 108- 130.
• Bursalıoğlu, Z. 2000 . Eğitim yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem.
• Bursalıoğlu, Z. 2008 . Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: PegemA.
• Çakır, C. 2017 . Geçmişten günümüze Türk eğitim sistemindeki gelişmeler: Bir kamu politikası aktörü olarak milli eğitim şûraları özelinde bir değerlendirme. Sosyal ve Beşerî Bilimleri Dergisi, 9 2 , 31-48.
• Çeçen, M. A ve Çiftçi, Ö. 2008 . Millî Eğitim Şûralarında Türkçenin eğitimi ve öğretimiyle ilgili görüş ve kararlar. Millî Eğitim Dergisi, 179, 25-37.
• Çetin, Ş. 2019 . Okul müdürlerinin karşılaştığı sorunlar: nitel bir inceleme. Kastamonu Education Journal, 27 4 , 1637-1648
• Dağhan, G. Kalaycı, E. Seferoğlu, S. 2011 . Milli Eğitim Şûralarındaki teknoloji politikalarının incelenmesi. Akademik Bilişim Konferansı. Malatya İnönü Üniversitesi: 2-4 Şubat 2011 .
• Dağlı, A. 2007 . Küreselleşme karşısında Türk eğitim sistemi. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 9, 1-13.
• Demirbilek, M. ve Bakioğlu, A. 2019 . Okul müdür yardımcılarının görevlerinden ayrılma nedenleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52 3 , 737-769.
• Demirtaş, H. 2008 . Okul örgütü ve yönetimi. R. Sarpkaya Ed. , Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi içinde s. 79- 132 . Ankara: Anı Yayıncılık.
• Denzin, N. K. & Lincoln, Y. S. 1998 . The lanscape of qualitative research: Theories and issues. Thousand Oaks: Sage.
• Ekinci, A. 2010 . İlköğretim okullarında çalışan müdür ve öğretmenlerin mesleki sorunlarına ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 9 2 , 734-748.
• Erginer, A. ve Köse, M. F. 2012 . Okul yöneticilerinin yöneticiliği tercih ve bırakma nedenlerine ilişkin nitel bir çalışma. E- Journal Of New World Science Academy, 7 4 , 14-28.
• Gündoğdu, Ö. 2006 . Cumhuriyetten günümüze Millî Eğitim Şûraları ve müzik eğitimine yansımaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gündüz, H. 2008 . İlköğretim okullarında örgütsel iklim ile öğretmenlerin iş doyumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Güzel, D. ve Şimşek, A. 2012 . Milli Eğitim Şûralarında ders kitapları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,172-216.
• https://www.meb.gov.tr/meb. 24/02/2022 tarihinde ulaşılmıştır.
• https://ttkb.meb.gov.tr. 09/02/2022 tarihinde https://ttkb.meb.gov.tr/www/gecmisten-gunumuze-mill-egitim- sralari/icerik/ 328 adresinden ulaşılmıştır.
• https://mevzuat.gov.tr. MEB Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği. 24/02/2022 tarihinde https://mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=20694&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi& mev zuatTertip=5 adresinden ulaşılmıştır.
• Karip, E., Sezgin, F., Arslanargun, E., Turan, S., Açıkalın, A., Kocabaş, İ. ve Kondakçı, Y. 2014 . Önsöz. S. Turan Yay.haz. . Eğitim Yönetimi, Teori, Araştırma ve Uygulama s. 10-11 içinde. Ankara: Pegem Akademi Yay.
• Kazak, E. 2021 . Kendi isteğiyle okul yöneticiliğinden ayrılan öğretmenlerin gerekçeleri ve bu gerekçelere dayalı yaşadıkları duygu durumları: Fenomenolojik bir çalışma. Journal of Qualitative Research in Education, 26, 265-291. doi: 10.14689/enad.26.12.
• Keser. Z. ve Gedikoğlu, T. 2008 . Ortaöğretim okul müdürlerinin yetki ve sorumluluklarını kullanma derecelerinin belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 2 , 1-23.
• Kılıç, Z., & Güven, S. 2017 . Türk Milli Eğitim Şûralarında alınan kararların incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 53 , 588-599.
• Memduhoğlu, H. B., ve Meriç, E. 2014 . Okul müdürlerinin eğitim yönetiminin işlevleri bağlamında yönetim sürecinde karşılaştıkları temel sorunlar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 33 , 653-666.
• Milli Eğitim Bakanlığı MEB . 2022 . 24/02/2022 tarihinde https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_ goruntule.php? KNO=396 adresinden ulaşılmıştır.
• Merey, Z. ve Kaymakcı, Z. 2018 . Millî Eğitim Şûraları’nda vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimine ilişkin alınan kararların değerlendirilmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 1 , 819-854.
• Öz, H. 2019 . Veri temelli okul yöneticisi seçme, yetiştirme ve görevlendirme modeli. Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 2 2 , 311-334.
• Serçin, F. 2019 . 2008-2018 yılları arasında yapılan MEŞ’lernda eğitim yönetimi ve denetimi alanında alınan kararlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Sezer, Ş. ve Engin, E. 2021 . Okullara yönetici seçme, yetiştirme ve atamaya ilişkin yönetici görüşleri: Durum çalışması. Eğitim ve Bilim, 46 206 , 263-280.
• Usta, M. E. ve Boğa, F. 2021 . Okul yöneticilerinin okul yönetiminde yaşanan sorunlara ilişkin görüşleri. Harran Maarif Dergisi, 6 1 , 18-49. doi: http://dx.doi.org/10.22596 /2020.0601.18.49
• Wach, E. 2013 . Learning about qualitative document analysis. 10/02/2022 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/259828893_Learning_about_Qualitative_Document_Analysis adresinden ulaşılmıştır.
• Willower, D. J., & Forsyth, P. B. 1999 . A brief history of scholarship ineducational administration. In J. Murphy, & K. S. Louis Eds. , Handbook of research in educational administration pp.1-23 . San Francisco: Jossey-Bass
• www.resmigazete.gov.tr. 22/02/2022 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/02/2021 0205-1.htm adresinden ulaşılmıştır.
• www.meb.gov.tr. 24/02/2022 tarihinde https://www.meb.gov.tr/ogretmenlik-meslek-kanunu-resm-gazetede- yayimlandi/ haber/25246/tr adresinden ulaşılmıştır.
• www.mebpersonel.com. 2020, 06, 01 . 24/02/2022 tarihinde https://www.mebpersonel.com/ meb/milli-egitim-il- mudurluklerinde-calisan-kadin-yonetici-orani-yuzde-2-h235870.html adresinden ulaşıl mıştır.
• Yakut, G. 2006 . İlköğretim okulu müdürlerinin mevzuattaki görev tanımlarına ilişkin davranışları gösterme düzeyleri İzmir ili örneği . Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. 2013 . Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri 9. baskı . Ankara: Seçkin.