Okul Öncesi Dönemde Çocuğu Bulunan Çalışan ve Çalışmayan Annelerin Covid-19 Pandemisi Sürecinde Yaşadıkları Güçlükler

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 148 - 162, 31.07.2023

Selin İkiz Figen Gürsoy

Öz

Çalışmada okul öncesi dönemde çocuğu bulunan çalışan ve çalışmayan annelerin Covid-19 pandemisi sürecinde çocukları hakkında yaşamış oldukları güçlüklere ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılarak gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu, okul öncesi dönemde çocuğu bulunan 15 çalışan ve 15 çalışmayan anne olmak üzere toplamda 30 anne oluşturmuştur. Çalışmada veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu ve Ebeveyn Görüşme Formu ile toplanmış, MAXQDA programı ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara bakıldığında çalışan ve çalışmayan anneler, pandemi dönemindeki eğitim sürecinde çocuklarının daha çok okul ortamındaki düzene, öğretmenlerinin ilgisine ve yaşıtlarıyla bir arada olmaya ihtiyaç duyduklarını belirtmiş, bu kapsamda çocuklarına yeterli düzeyde eğitim sunma ve okulun sağladığı düzeni sağlama konusunda güçlük yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Araştırmada çalışan ve çalışmayan anneler, pandemi sürecinde çocuklarının günlük rutinlerinde değişiklikler yaşandığını, çocuklarının bakımı ile daha fazla ilgilenmek zorunda kalmaları nedeniyle bakım sürecine ilişkin iş güçlerinin arttığını, çocuklarında olumsuz davranış değişikliklerinin oluştuğunu, özellikle sosyalleşme ve evde vakit geçirme konularında güçlük yaşandığını ve kendi rol ve sorumluluklarındaki artış nedeniyle çok fazla yorulup yıprandıklarını belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 pandemisi, okul öncesi dönemdeki çocuk, çalışan anne, çalışmayan anne

Kaynakça

• Akoğlu, G., & Karaaslan, B. (2020). COVID-19 ve izolasyon sürecinin çocuklar üzerindeki olası psikososyal etkileri. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 99-103.
• Aktaş, Y. (1997). Çalışan anne ve çocuğu. Yaşadıkça Eğitim. 36, 7-11.
• Altınay, D. (2012). Çalışan ve çalışmayan annelerin başa çıkma tutumları ve çocuk yetiştirme tutumları arasındaki farklılıkların incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Altuntaş Yılmaz, N. (2020). Yükseköğretim kurumlarında Covid-19 pandemisi sürecinde uygulanan uzaktan eğitim durumu hakkında öğrencilerin tutumlarının araştırılması: Fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümü örneği. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(1), 15-20.
• Aslan, R. (2020). Tarihten günümüze epidemiler, pandemiler ve Covid-19. Göller Bölgesi Aylık Ekonomi ve Kültür Dergisi, 8(85), 35-41.
• Başaran, M., & Aksoy, A. B. (2020). Anne-babaların korona-virüs (covid-19) salgını sürecinde aile yaşantılarına ilişkin görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(71), 668-678.
• Beyenal, S. (2019). Kamuda çalışan annelerin ev, iş ve sosyal yaşamı üzerinde etkili olan dinamikler. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 228-240.
• Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L. E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., & Rubin, G. J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence. The Lancet, 395, 912-920.
• Bulca Karadem, F. (2020). Sağlık çalışanlarında covid korkusunu belirleyen psikiyatrik değişkenlerin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Çınar, F., & Özkaya, B. (2020). Koronavirüs (COVID-19) Pandemisinin medikal turizm faaliyetlerine etkisi. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 2(2), 35-50.
• Dalton, L., Rapa, E., & Stein, A. (2020). Protecting the psychological health of children through effective communication about COVID-19. The Lancet Child and Adolescent Health, 4(5), 346–347.
• Gadermann, A. C., Thomson, K. C., Richardson, C. G., Gagné, M., McAuliffe, C., Hirani, S., & Jenkins, E. (2021). Examining the impacts of the COVID-19 pandemic on family mental health in Canada: findings from a national cross-sectional study. BMJ Open, 11(1), e042871.
• Ghosh, R., Dubey, M. J., Chatterjee, S., & Dubey, S. (2020). Impact of COVID-19 on children: special focus on the psychosocial aspect. Minerva Pediatrica, 72(3), 226-235.
• Karaca Çakınberk, A. (2011). İşte kadın olmak. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Kimura, M., Kimura, K., & Ojima, T. (2021). Relationships between changes due to COVID-19 pandemic and the depressive and anxiety symptoms among mothers of infants and/or preschoolers: a prospective follow-up study from pre-COVID-19 Japan. BMJ Open, 11(2), e044826.
• King, D. L., Delfabbro, P. H., Bıllıeux, J., & Potenza, M. N. (2020). Problematic online gaming and the COVID-19 pandemic. Journal of Behavioral Addictions, 9(2), 184-186.
• Kocabıyık, O. O. (2016). Olgubilim ve gömülü kuram: Bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-66.
• Koç, D. (2016). 0-5 yaş döneminde çocuğun sosyalleşme sürecinde çalışan anne ile çalışmayan annenin rolü: Gümüşhane örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kuckartz, U., & Rädiker, S. (2019). Analyzing qualitative data with MAXQDA: Text, audio and video. The USA: Springer.
• Kundu, B., & Bhowmik, D. (2020). Societal impact of novel corona virus (COVID-19 pandemic) in India. DOI: 10.31235/osf.io/vm5rz
• Kurt Demirtaş, N., & Sevgili Koçak, S. (2020). 2-6 yaş arasında çocuğu olan ebeveynlerin bakış açısıyla covid-19 salgın sürecinin değerlendirilmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(6), 328-349.
• Malay, D. S. (2020). COVID-19, pandemic and social distancing. The Journal of Foot & Ankle Surgery, 59(3), 447–448.
• Nıcomedes, C. J., & Avila, R. (2020). An analysis on the panic of filipinos during COVID-19 pandemic in the Philippines.
• Pisano, L., Galimi, D., & Cerniglia, L. (2020). A qualitative report on exploratory data on the possible emotional/behavioral correlates of Covid-19 lockdown in 4-10 years children in Italy. PsyArXiv Preprints. DOI: https://doi.org/10.31234/osf.io/stwbn.
• Seçer, H. Ş. (2010). Çalışan anneler ve çalışan annelere yönelik ayrımcılık. İzmir: Altın Nokta Basım Yayın.
• Seçer, H. Ş. (2015). Çalışan anneler ve çalışan annelere yönelik ayrımcılık. O. Sürgevil Dalkılıç (Ed.), Çalışanne- kadın akademisyenlerin kaleminden çalışma yaşamında annelik içinde. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Spinelli, M., Lionetti, F., Pastore, M. & Fasolo, M. (2020). Parents’ stress and children’s psychological problems in families facing the COVID-19 outbreak in Italy. Frontiers in Psychology, 11:1713.
• Timurturkan, M. (2020). Özel sektörde çalışan yönetici kadınların annelik anlatıları: Deneyimler, beklentiler ve annelik ideolojileri. İnsan ve Toplum, 10(1), 107-143.
• Tüba (2020). Covid-19 pandemi değerlendirme raporu. Ankara.
• World Health Organization (WHO) (2020). Coronavirus. https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_1.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksek Usta, S., & Gökcan, H. N. (2020). Çocukların ve annelerinin gözünden Covid-19. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(2), 187-206.