İlkokullardaki Destek Eğitim Odalarının Planlanması, Maliyeti ve Finansmanı

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 78 - 96, 31.01.2023

Figen Çam Tosun , Selman Almış

Öz

Bu araştırmanın amacı, destek eğitim odalarının planlanması ve bu konuda yaşanan sorunlar, destek eğitim odalarının okullara/milli eğitim müdürlüklerine maliyeti ve bu maliyetin nasıl finanse edildiğidir. Bu araştırma nitel bir araştırma olarak tasarlanmıştır. İç içe geçmiş durum deseni çalışma için tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubuna Sinop il merkez ve ile bağlı toplam 10 okul dâhil edilmiştir. Görüşmeler okul yöneticileri, rehber öğretmen, Milli Eğitim Müdürlüğü yöneticisi ve idari personeli ile yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Araştırmacılar tarafından geliştirilen yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Betimsel analizle veri analizi yapılmıştır. Bulgulara göre okulların büyük çoğunluğunda destek eğitim odası yoktur. Olanlarda da gereksinim alanına uygun materyal yoktur. Öğretmen eksikliği destek eğitim odalarının açılması yönünde engeldir. Veliler konu hakkında yeterli bilgiye sahip değildir. Üstün yetenekli öğrenciler destek eğitiminden yararlanmamaktadır. Destek eğitim odalarının maliyeti ile ilgili okullarda net bilgi yoktur. MEB destek eğitim odası açılacak okul sayısını belirleyip, kılavuzdaki standartları sağlamasa da fiziksel ortam ve donanımı finanse etmektedir. Okullar, gerekli materyallerin finansmanını öğretmenler, okul aile birliği ve esnaf katkılarıyla sağlamaktadır. Destek eğitim odalarının tam anlamıyla işlevsel olabilmesi için okullara bütçe oluşturulmalı, destek eğitim odası öğretmeni atanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Bütçe, destek eğitim odası, finansman, maliyet, planlama

Planning, Cost and Financing of Resource Rooms in Primary Schools

Öz

The purpose of this research is to investigate the planning of resource rooms and the problems experienced in this regard, the cost of resource rooms to schools / national education directorates, and how this cost is financed. This research was designed as qualitative research. The embedded single case was preferred for the study. The study group of the research consisted of 10 schools located in the city centre and surrounding villages of Sinop province, Turkey. The interviews were conducted face-to-face with school administrators, school counsellors, directors of the Directorate of National Education, and administrative staff. A semi-structured interview form developed by the researchers was used. The data were descriptively analysed. According to the findings, most of the schools do not have a resource room. Those who have a resource room do not have materials suitable for the area of need. Teacher shortage is an obstacle to the opening of support training rooms. Parents do not have sufficient information about the subject. Gifted students do not make use of resource rooms. There is no clear information about the cost of resource rooms in schools. The Ministry of National Education determines the number of schools to open support education classes and finances the physical environment and equipment, even if it does not meet the standards in the guide. The schools provide the financing of the necessary materials via the contributions of teachers, parent-teacher associations, and tradesmen. In order to have fully functional resource rooms, some funds from the budget of the schools must be allocated, and a resource rooms teacher should be appointed.

Anahtar Kelimeler

resource room, financing, cost, budget, planning

Kaynakça

• Afat, N. (2017). Üstün Zekalı ve Özel Yetenekli Bireylerin Eğitiminde Destek Eğitim Odalarının İncelenmesi. Researcher Social Science Studies, 5(9), 294–303. doi:10.18301/rss.213
• Akay, E., Uzuner, Y. ve Girgin, Ü. (2014). Kaynaştırmadaki İşitme Engelli Öğrencilerle Gerçekleştirilen Destek Eğitim Odası Uygulamasındaki Sorunlar ve Çözüm Gayretleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - ENAD, 2(2), 42–64. doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.3s3m
• Akbulut, E. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlilik Algıları ile Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Al Mamari, K. H. (2017). Resource rooms as one of the alternatives in supporting children with learning difficulties in first cycle in the basic education in the Sultanate of Oman (Doctoral dissertation, University of Southampton).
• Alkhawaldeh, M. A., Khasawneh, M. A. S. (2021). The availability of teaching aids in resource rooms and their use by teachers in Irbid Governorate. "Science and Education" Scientific Journal, 2(8), 390-401.
• Almış, S. ve Karakütük, K. (2021). Türkiye’de Ortaöğretim Çağ Nüfusunun Okul Dışında Kalmasını Etkileyen Bireysel ve Sosyoekonomik Değişkenler. Türkiye’de Ortaöğretim Çağ Nüfusunun Okul Dışında Kalmasını Etkileyen Bireysel ve Sosyoekonomik Değişkenler, 53, 110–149. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1448647 adresinden erişildi.
• Altıntaş, E. ve İlgün, Ş. (2016). Öğretmenlerin Üstün Zekalı Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Düşünce ve Önerileri. Journal of Turkish Studies, 11(14), 895–914. doi:10.7827/turkishstudies.9901
• Bakan, S. (2017). Nokta Belirleme Tekniğinin Bir Kaynaştırma Öğrencisinin Matematik Başarısı ve Öz-Yeterlilik Algı Düzeyine Etkililiği. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Batmaz, G. ve Çermik, H. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Öğrencilerine Yönelik Yaptıkları Öğretimsel Düzenlemelerde Karşılaştıkları Engeller ve Aldıkları Destekler 1, 5, 27–38.
• Brevik, L. M., Gunnulfsen, A. E., & Renzulli, J. S. (2018). Student teachers’ practice and experience with differentiated instruction for students with higher learning potential. Teaching and Teacher Education, 71, 34–45. https://doi.org/10.1016/j.tate.2017.12.003
• Bilgiç, N., Taştan, A., Kurukaya, G., Kaya, K., Avonoğlu, O. ve Topal, T. (2013). Özel Yetenekli Bireylerin Eğitimi Strateji ve Uygulama Kılavuzu. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı. https://orgm.meb.gov.tr/www/ustun-yenekeli-bireyler-icin-dokumanlar/icerik/31 adresinden erişildi.
• Calabrese, R. L., S. Goodvin, and Niles. R. (2005). Identifying the Attitudes and Traits of Teachers with an at-Risk Student Population in a Multi-Cultural Urban High School. International Journal of Educational Management 19 (5): 437–450. doi:10.1108/09513540510607761.
• Çağlar, N. (2016). İlköğretim Kurumlarındaki “Destek Eğitim Odası (Deo)” Uygulamasına İlişkin Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Görüşlerinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Cankaya, Ö. ve Korkmaz, İ. (2015). İlköğretim I. Kademede Kaynaştırma Eğitimi Uygulamalarının Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 1–16.
• Çelik, H., Baykal, N. B. ve Kılıç Memur, H. N. (2020). Nitel Veri Analizi ve Temel İlkeleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(1), 379–406. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.8c.1s.16m
• Çevik, M. (2017). Destek Eğitim Odalarına İlişkin İdareci ve Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri: Karaman İli Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies International, 58, 65–79. doi: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7096
• Creswell, J. W. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.) (3. Baskı.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çulha, S. (2010). Zihinsel Yetersizliği Olan İlköğretim Kaynaştırma Öğrencilerine Yabancı Dil Öğretiminde Eşzamanlı İpucuyla Sunulan Bireysel Destek Eğitimin Etkililiği. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Deliveli, K. (2021). Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma/Bütünleştirme Eğitimi ve Sınıf Yönetimine İlişkin Mesleki Yeterliklerinin İncelenmesi. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Ekin Kotil, B. (2019). Destek Eğitim Odası Uygulamalarının ve Fiziki Koşullarının İncelenmesi, 153.
• Erden, R. Z. (2021). ailelerin Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Beklentilerinin ve Katılımlarının İncelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Friend, M. ve McNutt, G. (1984). Resource Room Programs: Where are we Now? Exceptional Children, 51(2), 150–155. doi:10.1177/001440298405100207
• Gall, M. D., Gall, J. P. ve Borg, W. R. (2003). Educational research: an introduction. British Journal of Educational Studies (Seventh Ed.). Boston: Allyn & Bacon. doi:10.2307/3121583
• Gottlieb, J. ve Alter, M. (1997). An Evaluation Study of the Impact of Modifying Instructional Group Sizes in Resource Rooms and Related Service Groups in New York City. New York.
• Glomb, N. K., and Morgan. D. P. (1991). Resource Room Teachers’ Use of Strategies That Promote the Success of Handicapped Students in Regular Classrooms. Journal of Special Education 25 (2): 221–235. doi:10.1177/ 002246699102500206.
• Günay, Y. E. (2021). Bütünleştirme Eğitimi Uygulamalarında Destek Eğitimi Hizmetleri ile İlgili Öğretmen, Aile ve İdareci Görüşlerinin Belirlenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Güneş, A. Ö. (2016). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Sınıfında Kaynaştırma Öğrencisi Bulunan Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitiminde Yaşanan Sorunlara İlişkin Görüşleri. Girne Amerikan Üniversitesi, Girne.
• Güzel, N. (2014). Kaynaştırma Öğrencisi Olan İlköğretim Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Yaşadıkları Sorunlar (Beykoz İlçesi Örneği). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Heward, W. L. (2014). Exceptional Children: An Introduction to Special Education (Tenth Edit.). Harlow: Pearson Education Limited.
• Hong, E., M. T. Greene, and K. Higgins. (2006). Instructional Practices of Teachers in General Education Classrooms and Gifted Resource Rooms: Development and Validation of the Instructional Practice Questionnaire. Gifted Child Quarterly 50: 91–103. doi:10.1177/001698620605000202
• Işık-Ercan, Z. Z. (2004). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Eğitimi için Temel Prensipler ve Kullanılan Teknikler. A. Kulaksızoğlu, A. E. Bilgili ve M. R. Şirin (Ed.), Üstün Yetenekli Çocuklar Bildiriler Kitabı içinde (ss. 145–159). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Kaptan, Ö. (2019). Kaynaştırma Okullarındaki Özel Gereksinimli Bireylere Destek Eğitim Odasında Eğitim Veren Öğretmenlerin Süreç İçerisinde Karşılaştıkları Güçlüklerin Belirlenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, Gelişimi ve İlkeleri. Ankara Universitesi Egitim Bilimleri Fakultesi Ozel Egitim Dergisi, 5(2), 1–13. doi:10.1501/ozlegt_0000000080
• Kırcaali-İftar, G. ve Batu, S. (2005). Kaynaştırma. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Kış, H. (2013). Destek Eğitim Odalarındaki Uygulamalara İlişkin Rehber Öğretmenler ve Özel Eğitim Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Lemons, C. J., Vaughn, S., Wexler, J., Kearns, D. M., & Sinclair, A. C. (2018). Envisioning an improved continuum of special education services for students with learning disabilities: Considering intervention intensity. Learning Disabilities Research & Practice, 33(3), 131-143.
• Lenvik, A. Jones, L. Ø. & Hesjedal, E. (2022). Teachers’ perspective on gifted students with extraordinary learning potential in Norway: a descriptive study with primary and secondary teachers, Gifted and Talented International, DOI: 10.1080/15332276.2022.2138796
• Levent, F. ve Pemik, K. (2019). Üstün Yetenekli Öğrencilere Destek Odasında Verilen Eğitime İlişkin Okul Yöneticilerinin ve Öğretmenlerin Görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(2), 1–26. doi:10.21565/ozelegitimdergisi.446598
• Li, X. (2017). Bibliometric Analysis on the Resource Rooms for Learning in Regular Class in Our Country in the Recent Twenty Years, 124(ICCESSH), 107–110. doi:10.2991/iccessh-17.2017.23
• Lincoln, Y. S. and Guba, E. G. (1986). But is It Rigorous? Trustworthiness and Authenticity in Naturalistic Evaluation. New Directions for Program Evaluation, no. 30. San Francisco: Jossey-Bass
• Liu, Y-J., Ortiz, A. A., Wilkinson, C. Y., Robertson, P and Kushner M. I. (2008). From Early Childhood Special Education to Special Education Resource Rooms Identification, Assessment, and Eligibility Determinations for English Language Learners With Reading-Related Disabilities. Assessment for Effective Intervention, 33(3), 177-187.
• Mellroth, E. (2021). Teachers’ views on teaching highly able pupils in a heterogeneous mathematics classroom. Scandinavian Journal of Educational Research, 65(3), 481–499. ttps://doi.org/10.1080/00313831.2020.1716065
• McMillan, J. H. ve Schumacher, S. (1997). Research in Education (Fourth.). Longman.
• McNutt, G. ve Friend, M. (1985). Status of the Resource Room Model in Local Education Agencies: A Descriptive Study. Learning Disability Quarterly, 8(2), 101–108. doi:10.2307/1510412
• McQuarrie, L., McRae, P., & Stack-Cutler, H. (2008). Differentiated instruction provincial research review: Choice, complexity and creativity.
• MEB. (2016). Destek Eğitim Odası, 1–12. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_08/03045051_destek_egitim_odasi_kilavuz.pdf adresinden erişildi.
• MEB. (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm adresinden erişildi.
• MEB. (2021). 2020 Yılı İdare Faalı̇yet Raporu. Ankara. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_03/03134336_2020_YYlY_Ydare_Faaliyet_Raporu.pdf adresinden erişildi.
• MEB. (2022). 2021 Yılı İdare Faaliyet Raporu. Ankara. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_03/03134336_2020_YYlY_Ydare_Faaliyet_Raporu.pdf adresinden erişildi.
• Memduhoğlu, H. B., & Altunova, N. (2020). Views of the classroom teachers working in resource rooms about support education activities. Ilkogretim Online, 19(2).
• Menteşe, M. (2020). Okul Müdürlerinin Kaynaştırma Öğrenci Velilerine Yönelik Yaptıkları Çalışmalar. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: a guide to design and implementation (Second.). San Francisco, CA: John Wiley & Sons, Inc.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2016). Nitel Veri Analizi: Genişletilmiş Bir Kaynak Kitap. (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, Çev.) (2. Baskı.). Ankara: Pegem Akademi.
• Neuman, W. L. (2010). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. (S. Özge, Çev.). İstanbul: Yayınodası Yayıncılık.
• Pesen, H. (2019). Destek Eğitim Odası Uygulamalarına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi, 155.
• Piştav Akmeşe, P. ve Kayhan, N. (2014). Okul Öncesi ve İlkokula Devam Eden Özel Gereksinimli Öğrencilerin Aile Katılım Düzeylerinin İncelenmesi. Çukurova University Faculty of Education Journal, 43(2), 39–56. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/46541#page=45 adresinden erişildi.
• Semiz, N. (2018). Özel Gereksinimli Öğrencilere Yönelik Destek Eğitim Odası Uygulamalarına İlişkin Öğretmen ve Aile Görüşlerinin Belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Stanley, G. K. and Baines, L. (2002) Celebrating mediocrity? How schools shortchange gifted students. Roeper Review, 25:1, 11-13, DOI: 10.1080/02783190209554190
• Sternberg, R. J., & Grigorenko, E. L. (2002). Difference scores in the identification of children with learning disabilities: It’s time to use a different method. Journal of School Psychology, 40(1), 65–83
• Sezer, E. (2019). Destek Eğitim Odalarında Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Destek Eğitim Programlarına İlişkin Görüşleri. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Talas, S., Kaya, F. ve Yıldırım, N. (2016). Destek Eğitim Odaları ve Öğretmenler Üzerine Betimsel Bir Çalışma: Tokat İli Örneği. Journal of European Education, 6(3), 31–52. doi:10.18656/jee.15436
• Tan, S., Karal, M. A. & Unluol Unal, N. (2022) Primary education teachers’ experiences in resource rooms in Turkey: disability vs. giftedness, Education 3-13, 50:7, 993-1007, DOI: 10.1080/03004279.2022.2059541
• Tamas, G. (2019). Sınıf Öğretmenleri ve Velilerin Destek Eğitim Odası Uygulamalarına İlişkin Görüşleri. Journal of Chemical Information and Modeling, 53(9), 1689–1699.
• Thwala, S. (2015). Challenges encountered by teachers in managing inclusive classrooms in Swaziland. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(1), 495-500.
• Tunalı Erkan, D. (2018). Ortaöğretim Kurumlarındaki Destek Eğitim Odası Uygulamasına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi (ULED), 2(2), 17–30.
• Ünal, F. (2010). Kaynaştırma Uygulamasının Yapıldığı Sınıflardaki, Öğretmen, Normal Gelişim Gösteren Öğrenci ve Engelli Öğrenci Velilerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumları. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Ünal, H. (2008). Birlikte Eğitim Ortamındaki Zihinsel Yetersizlikten Etkilenmiş Öğrencilere Destek Eğitim Odasında Verilen Destek Eğitimin Etkililiği. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ünay, E. (2012). Bireysel Destek Eğitiminin Kaynaştırma Öğrencilerinin Matematik Başarıları ve Özyeterlilik Algıları Üzerindeki Etkililiği. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• UNICEF. (2013). Engelli Çocuklar. Dünya Çocuklarının Durumu 2013. Ankara: Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF. doi:10.37609/akya.558
• Ünsal, K. (2019). Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim Uygulamalarında Rol Alan Sınıf Öğretmenlerinin Görev ve Sorumluluklarını Yerine Getirme Durumları ile Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Ağrı.
• Wagner, R. K., Francis, D. J., & Morris, R. D. (2005). Identifying English language learners with learning disabilities: Key challenges and possible approaches. Learning Disabilities Research & Practice, 20(1), 6–15.
• Xie, Z., Deng, M., & Zhu, Z. (2021). From regular education teachers to special educators: the role transformation of resource room teachers in Chinese inclusive education schools. International Journal of Inclusive Education, 1-18.
• Yazarkan, S. K. (2020). İlkokullardaki Destek Eğitim Odası Uygulamasına İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri Hakkında Bir Araştırma. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(3), 776–790.
• Yazçayır, G. (2020). Özel Gereksinimli Öğrencilere Yönelik Destek Eğitim Odası Uygulamalarının İncelenmesi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Yazıcıoğlu, T. (2020). Destek Eğitim Odalarında Görev Yapan Öğretmenlerin Destek Eğitim Odalarının İşleyişine İlişkin Görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(2), 299–327. doi:10.21565/ozelegitimdergisi.584392
• Yin, R. (2009). Case study research: Design and methods (Third.). London: Sage Publications.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.