Eminönü Hanlarının Yeniden İşlevlendirilmesi Kapsamında Değerlendirilmesi: IV.Vakıfhan

Yıl 2014, , 101 - 129, 01.08.2014

Bengu Hakyemez Bengu Hakyemez Bilge Gonul Bilge Gönül

https://doi.org/10.20854/befmbd.05417

Cited By: 5

Öz

I.Derece Koruma Bölgesi içinde olan ve Fatih Belediyesi sınırları içerisinde kalan Eminönü Bölgesi; Beyazıd (Kapalıçarşı), Unkapanı, Eminönü semtlerini kapsayan geniş bir alana sahiptir. Bu bahsi geçen geniş alanda birçok tescilli yapı bulunmasından dolayı Tarihi Yarımada Bölgesi olarak adlandırılmaktadır. Bölgede çok sayıda tarihi han yapısı bulunmaktadır. Zaman içinde hanların eski önemini yitirdikleri bilinmektedir. Hanlar kullanım dışı kalmalarıyla; fizyolojik bozulmalar, kötü kullanım ve uygunsuz ilavelerle hanlar özgün mimari özelliklerini ve kent dokusu içindeki tarihi değerini kaybetmeye başlamıştır. Tarihi dokunun bozulmasını engellemek için, önceleri aktif olarak kullanılan bazı hanların özgün işlevini sürdürmesi, bazılarının da bölgenin ihtiyacı yönelik yeniden işlevlendirilerek kullanılması yönünde koruma kararları alınmıştır. Bu kapsamda IV.Vakıfhan konumu, mimari ve tarihi değerleriyle yeniden işlevlendirilerek otel olarak kullanımını sürdürmektedir. Bu uygulama sonrasında dışarıdan bakıldığında tarihi yapı genel olarak korunmaktadır. Ancak tarihi yapıya getirilen yeni işlevin sonucu olarak gerçekleştirilen değişimler iç mekanda yer yer özgün niteliklerin kaybolmasına yol açmıştır. Özgün işlevlerini yitiren tarihi yapıların yeni işlevle kullanılarak varlıklarını sürdürmeleri doğru bir karar olmakla beraber, tarihi yapıların bir bütün olarak korunması gereği unutulmamalıdır.

Anahtar Kelimeler

Eminönü Inns, adaptive reuse, office ınns, IV. Vakıfhan, interior

EMİNÖNÜ HANLARININ YENİDEN İŞLEVLENDİRİLMESİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: IV.VAKIFHAN

Öz

I.Derece Koruma Bölgesi içinde olan ve Fatih Belediyesi sınırları içerisinde kalan Eminönü Bölgesi; Beyazıd (Kapalıçarşı), Unkapanı, Eminönü semtlerini kapsayan geniş bir alana sahiptir. Bu bahsi geçen geniş alanda birçok tescilli yapı bulunmasından dolayı Tarihi Yarımada Bölgesi olarak adlandırılmaktadır. Bölgede çok sayıda tarihi han yapısı bulunmaktadır. Zaman içinde hanların eski önemini yitirdikleri bilinmektedir. Hanlar kullanım dışı kalmalarıyla; fizyolojik bozulmalar, kötü kullanım ve uygunsuz ilavelerle hanlar özgün mimari özelliklerini ve kent dokusu içindeki tarihi değerini kaybetmeye başlamıştır. Tarihi dokunun bozulmasını engellemek için, önceleri aktif olarak kullanılan bazı hanların özgün işlevini sürdürmesi, bazılarının da bölgenin ihtiyacı yönelik yeniden işlevlendirilerek kullanılması yönünde koruma kararları alınmıştır. Bu kapsamda IV.Vakıfhan konumu, mimari ve tarihi değerleriyle yeniden işlevlendirilerek otel olarak kullanımını sürdürmektedir. Bu uygulama sonrasında dışarıdan bakıldığında tarihi yapı genel olarak korunmaktadır. Ancak tarihi yapıya getirilen yeni işlevin sonucu olarak gerçekleştirilen değişimler iç mekanda yer yer özgün niteliklerin kaybolmasına yol açmıştır. Özgün işlevlerini yitiren tarihi yapıların yeni işlevle kullanılarak varlıklarını sürdürmeleri doğru bir karar olmakla beraber, tarihi yapıların bir bütün olarak korunması gereği unutulmamalıdır.

Anahtar Kelimeler

Eminönü Hanları, yeniden işlevlendirme, büro han, IV. Vakıfhan, iç mekan ve koruma.

Kaynakça

• Ayverdi, Z. (1972). ‘İstanbul Han Mimarisi. İstanbul: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları
• Can, S. (1995). İstanbul Yarımadası Tarihi Ticaret Bölgesinin Analizi ve Bozulan Dokunun Yeniden Korunmasında Tasarım Önerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi
• Fidan, M. S. (2009). Geçmişten Günümüze İstanbul Hanları, (2009- 20) İstanbul: İTO Yayınları
• Gülenaz, N. (2010). Batılılaşma Dönemi İstanbul’unda Hanlar ve Pasajlar (2010-86). İstanbul: İTO Yayınları
• Güran, C. (1976). ‘Türk Hanlarının Gelişimi ve İstanbul Hanlarının Mimarisi’. İstanbul: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları
• Katıtaş, S. (1990). ‘17.Yüzyıl İstanbul Hanları’. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Yüksek Lisans Tezi
• Köroğlu, N. (2004). ‘XIX.Yüzyıl ve XX.Yüzyıl Başı Eminönü’nde Osmanlı Büro Hanları’. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi [8] Kuban,
• D. (1996). İstanbul Bir Kent Tarihi, Byzation,
• Konstantinopolis, (98) İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, Kurul Arşivi
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu,Kurul Karar ve Raporları
• Onur, H. Mimarlık Ofis Şöyleşisi (2014)
• Öztürk, D. (2010). Arkitera Dergisi
• Yavuz, Y. (1981). Mimar Kemalettin ve Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşbirliği:
• Yıldırım, Y. (1994). ‘Dördüncü Vakıfhan’. İstanbul Ansiklopedisi (3, 102). İstanbul
• Yıldırım, S., Güney, D., (2011). Uygarlıklar Beşiği Kent Belleği/ Mekansal Süreklilikler. İstanbul, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. İstanbul