HASTANELERDE ÖZEL HASTALAR İÇİN BULANIK HEDEF PROGRAMLAMA İLE MENÜ PLANLAMASI

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 37, 28.06.2018

Tamer Eren , Safiye Özlem Kaçmaz Nesrin Şengül

https://doi.org/10.20854/bujse.330745

Cited By: 4

Öz

Toplu beslenme alanlarında yiyecek ve
içeceklerin gerekli enerji ve besin ögelerini karşılayacak şekilde planlanması gerekmektedir.
Menü planlamada besin ögelerinin çeşitliliği, hedeflerin birden fazla olması ve
yiyecekler arasında uyum aranması planlama sürecini karmaşık hale
getirmektedir. Bu çalışmada hastanelerde personel, diyabet, mide ve karaciğer
hastaları için bir aylık menü planı oluşturulmuştur. Verilerin kesin değer
aralıkları ile belirtilememesi nedeni ile Bulanık Hedef Programlama
kullanılmıştır. Bu nedenle kişilerin alması gereken günlük besin değerleri %5
bulanıklaştırılmıştır. Oluşturulan matematiksel model ILOG 12.6.2 sürümü ile
çözülmüştür.
Çözüm sonucu oluşturulan menüler zamandan tasarruf edilmesini sağlayarak sistematik
bir yapı ortaya çıkarmıştır.

 

Anahtar Kelimeler

Bulanık Hedef Programlama, menü planlama, hastane

Kaynakça

• Açık, M., “Türk Silahlı Kuvvetleri’nde Birliklerin Yeniden Yapılandırılmasında Hedef Programlama Yönteminin Uygulanması”, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2002.
• Akay, A., Sarıışık, M., “Restoran Yöneticilerinin Menü Planlaması ve Analizi Konusuna Yaklaşımları Üzerine Bir Araştırma”, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(12), 211-230, 2015.
• Akdeniz, A., Aras, S., “İzmir’de Kurulu Bir Plastik İşletmesinde Karar Vericinin Optimal Hedeflere Odaklanmasında Toplamsal Model Tabanlı Bulanık Hedef Programlama”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(3), 07-19,2010.
• Aksaraylı, M., Pala, Osman., Aksoy, M.A., Turaba, L., “A Fuzzy Mixed Integer Goal Programming Approach for Academic Performance Modeling” Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(34), 14-32, 2016.
• Atılan, M., “Adana’da Toplu Beslenme Yapılan Bazı Kurumların Menülerinin Değerlendirilmesi ve Tüketici Görüşlerinin Belirlenmesi”, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 2008.
• Aydemir Karadağ, A., Türkbey, O., “Demontaj Hattı Dengeleme Problem: Hedef Programlama Ve Bulanık Hedef Programlama Modelleri” 2011.
• Baykasoğlu, A., Taşkıran, D., Akkoyun, H. G., “Toplu Beslenme İçin Menü Planlama Karar Destek Sistemi Geliştirilmesi ve Uygulanması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 31(1), 191-200,2016.
• Benvenuti, L., De Santis, A., Santesarti, F., Tocca, L., “An Optimal Plan For Food Consumption With Minimal Environmental Impact: The Case Of School Lunch Menus.” Journal of Cleaner Production, 129, 704-713, 2016.
• Beyhan, Y., ve Ciğerim, N. “Toplu Beslenme Sistemlerinde Menü Yönetimi ve Denetimi”, Ankara: Kök Yayıncılık, (1995).
• Bilge, E., “Bir İşletmede Çalışanların Beslenme Durumları ve Enerji Harcamalarının Değerlendirilmesi”, Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne,2009.
• Çalışkan, F., Sungur, B., “Vasıflı Kayan Esnek Çalışma Saati Sistemi İçin Bir Karma Tam Sayılı Hedef Programlama Modeli Önerisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33, 01-18,2009.
• Dağdeviren, M., Akay, D., Kurt, M., “İş Değerlendirme, Faktör Derece Puanlarının Belirlenmesinde Hedef Programlama Yönteminin Kullanılması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(1), 89-95,2004.
• Dağdeviren, M., Eren, T., “Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi,16(2), 41-52,2001.
• Ediz, A., Yağdıran, Y., “Hedef Programlama Tekniği ile Menü Planlaması”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 45-74, 2009.
• Ekinci, N., “Otel İşletmelerinde Menü Planlaması, Menü Fiyatlandırma Yöntemleri ve İstanbul Sürmeli Otel Uygulaması”, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2010.
• Erdin, C., “Bulanık Hedef Programlama ve Su Havzasında Bir Uygulama”, Yıldız Teknik Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008.
• Erdoğmuş, Ş., Koç, E., Öğütlü, A.S., “Diyet Probleminin Çözümünde Kullanılabilecek Bazı Eniyileme Tekniklerinin Yaklaşım Farklılıklarının Değerlendirilmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Dergisi, 5(1), 77-90,2015.
• Erpolat, S., “Üretim Planlamasında Hedef Programlama ve Bulanık Hedef Programlama Yöntemlerinin Karşılaştırılması” Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Öneri, 9(34), 2010.
• Ersin Bayrak, Mehtap., “Diyabette Diyabette “Tıbbi Beslenme Tedavisi”, Ekonomik Forum Dergisi, 34-35, 2014.
• Ertuğrul, İ., Öztaş, G.Z., “Ders Programı Oluşturulmasında 0-1 Tam Sayılı Bulanık Hedef Programlama Yaklaşımı”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 159-177, 2016.
• Frampton, A. M., Sisson, S. B., Horm, D., Campbell, J. E., Lora, K., Ladner, J. L., “What's for lunch? An analysis of lunch menus in 83 urban and rural Oklahoma child-care centers providing all-day care to preschool children”, Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 114(9), 1367-1374, 2014.
• Girginer, N., Kaygısız, Z., “İstatistiksel Yazılım Seçiminde Analitik Hiyerarşi Süreci ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Birlikte Kullanımı”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 2009.
• Güçlü, P., Özdemir, A., “Bulanık Hedef Programlama İle Tedarik Zinciri Optimizasyonu: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 79-100, 2015.
• Gülenç, İ.F., Karabulut, B., “Doğrusal Hedef Programlama ile Bir Üretim Planlama Probleminin Çözümü”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 55-68,2005.
• Güngör, M., Umarusman, N., Güneş, M., “Sermaye Kısıtları Altında Hedef Programlama Ve Bulanık Hedef Programlamanın En İyi Fiyat Belirleme Süreçlerinde Kullanılması Ve Bir Uygulama” 2011.
• Kağnıcıoğlu, C.H., Yıldız, A., “0-1 Tam Sayılı Bulanık Hedef Programlama Yaklaşımı İle Sınav Görevi Atama Probleminin Çözümü”, Anadolu Üniversitesi Bilim Ve Teknoloji Dergisi, 7(2), 413-429, 2006.
• Karaman, E., Kale, S., “Bulanık Hedef Programlama Yöntemi ile Süre-Maliyet-Kalite Eniyilemesi”, Yapı Dünya Dergisi, 49-55, 2007.
• Koşan, L., “Menü Analizinde Geleneksel ve Çağdaş Yöntemlerin Karşılaştırılması”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 203-219, 2013.
• Körpeli, S., Şahin, B., Eren, T., “Hedef Programlama ile Menü Planlaması: Bir Örnek Uygulama”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 121-142, 2012.
• Leung, Stephen CH., Yue Wu And K. K. Lai, “Multi-Site Aggregate Production Planning With Multiple Objectives: A Goal Programming Approach Production Planning & Control”, 14(5), 425–436, 2003.
• Narasimhan, R., Goal programming in a fuzzy environment, Decision Sciences, 11(2), 325-336, (1980).
• Orhan, İ., Kapanoğlu, M., Karakoç, T.H., “Hedef Programlama ile Bütünleşik Uçak Rotalama ve Bakım Çizelgeleme”, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(1), 11-26, 2012.
• Oruç, K., O., “Bulanık Hedef Programlama ile Menü Planlama”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 23, 2014.
• Öztürk, Z.A., “Tesis Yeri Seçimi İçin Coğrafi Bilgi Sistemi Destekli Çok Amaçlı Bulanık Hedef Programlama Modeli”, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Harekât Araştırması Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2015.
• Pang, J., Hammond, D., “Efficacy And Consumer Preferences For Different Approaches To Calorie Labeling On Menus” Journal Of Nutrition Education And Behavior, 45(6), 669-675, 2013.
• Sarıkaya, H.A., Çalıkan, E., Türkbey, O., “Bütünleşik Tedarik Zinciri Ağında Tesis Yeri Seçimi İçin Bulanık Çok Amaçlı Programlama Modeli” Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20(5), 150-161, 2014.
• Sarucan, A., Atak, M., Yılmaz, Mustafa., “Enerji Talebinin Bulanık Olduğu Durumda Birincil Enerji Kaynaklarının Planlanması” Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Türkiye 10. Enerji Kongresi.
• Seljak, B. K., “Computer-Based Dietary Menu Planning” Journal Of Food Composition And Analysis, 22(5), 414-420, 2009.
• Soria-Contreras, D. C., Bell, R. C., McCargar, L. J., & Chan, C. B., “Feasibility And Efficacy Of Menu Planning Combined With Individual Counselling To Improve Health Outcomes And Dietary Adherence In People With Type 2 Diabetes: A Pilot Study”, Canadian Journal of Diabetes, 38(5), 320-325, 2014.
• Şenol, S., “Menü Planlama Sorununa Karma Tam sayılı Programlama Modeli ile Çözüm Önerisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonometri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 2011.
• Vatansever, R., “Proje Planlanmasında Bulanık Hedef Programlama Yaklaşımı” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2008.
• Zimmermann, H.J., “Fuzzy Programming And Linear Programming With Several Objective Functions”, Fuzzy Sets and Systems, 1(1), 45-55, (1978).